Саопштење са скупа штампано у изводу

објављена

српски

Vladimir Simić, Rade Jelenković, Dragana Životić, Zoran Miladinović, Stefan Petrović, Marija Petrović

PREZENTACIJA PROJEKTA "ZAŠTITA LEŽIŠTA MINERALNIH SIROVINA KAO OSNOVA SIGURNOG SNABDEVANJA MINERALNIM SIROVINAMA U EVROPI (SafeMin4Europe)

18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022.

Srpsko geološko društvo

2022

Harmonični ekonomski razvoj svake zemlje u velikoj meri zavisi od dostupnosti sirovina, naročito mineralnih sirovina. Obezbeđivanje njihove dovoljne količine na tržištu (ponude) je od vitalnog značaja za funkcionisanje različitih industrijskih grana koje proizvode različitu robu i opremu neophodnu za ispunjavanje životnih potreba stanovništva kao i za efikasnu poljoprivredu. Mineralne sirovine su neophodne za podršku ekonomskim aktivnostima na lokalnom, regionalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou. Ovo su, istorijski, prve sirovine koje su počele da se koriste iz domaćih izvora, i u velikoj meri određuju razvoj glavnih grana industrije. Velika raznolikost sirovina u današnje vreme uzrokuje da nijedna zemlja nije u potpunosti samodovoljna po pitanju snabdevanja mineralnim sirovinama.
Stoga je potrebno obezbediti deficitarne (retke) mineralne sirovine, uključujući i one velike ekonomske važnosti, bilo izvan zemlje kroz uvoz, ali i kroz odgovarajuće mere geoloških proučavanja mineralnih sirovina kao i zaštite domaće sirovinske baze. U mnogim slučajevima, područja sa poznatim ili hipotetičkim geološkim potencijalom za mineralne sirovine, nisu na odgovarajući način procenjene ili vrednovane od strane društva i vlasti, pa su i dalje su nezaštićene i suočene sa drugim namenama prostora, uz rizik da postanu nepotrebno i trajno nedostupne. To znači da je za buduće generacije pristup mineralnim sirovinama trajno onemogućen zbog fizičke infrastrukture izgrađene u nekoj oblasti (npr. stambena, transportna infrastruktura) ili pravne zaštite područja koja ne dozvoljavaju ili ozbiljno ograničavaju vađenje mineralnih sirovina (npr. područja zaštite prirode).
Projekt Safemin4Europe predviđa implementaciju nekoliko suštinskih zadataka koji pokrivaju analizu sledećih tema, sa rukovodiocima zadataka:
analiza instrumenata i sistema zaštite ležišta mineralnih sirovina u evropskim zemljama (LTU, Švedska);
Sistema valorizacije ležišta mineralnih sirovina u evropskim zemljama (UoB, Srbija);
Mogućnosti istraživanja i ekploatacije mineralnih sirovina u granicama pravno zaštićenih područja (MUL, Austrija);
Socijalna pitanja u zaštiti ležišta mineralnih sirovina (MEERI PAS, Poljska);
Procena potencijalne pretnje evropskoj sirovinskoj bezbednosti u vezi sa prostornim planiranjem i sukobom interesa u evropskim zemljama (MEERI PAS, Poljska).
Finansiranje: Ovaj rad finansiran je od strane Polish National Agency for Academic Exchange under Grant No PPI/APM/2019/1/00079/U/001

The harmonious economic development of each country depends largely on the availability of raw materials, particular mineral resources. Ensuring their supply is vital for the functioning of various industries producing various goods and equipment necessary for meeting the living needs of the population as well as for the efficient agriculture. They are essential for supporting the economic activities on local, regional, national, and international levels. These are first raw materials from the domestic resource base, as they to a large extent determine the development of main branches of industry. The great diversity of the raw materials used nowadays causes that no country is fully self-sufficient. Therefore, it is necessary to obtain scarce raw materials, including those of high economic importance, from outside the country through imports but also appropriate safeguarding of domestic base. In many cases, areas with known or hypothetic geological potential for minerals, are not sufficiently valued by the society and authorities, remain unprotected and face competing land uses with the risk of becoming unnecessarily sterilised. This means that access to those land areas hosting the minerals becomes impeded permanently and expensive, e.g. due to physical infrastructure constructed in that area (e.g. housing, transport infrastructure) or legal protection of areas which does not allow or severely restricts minerals extraction (e.g. nature conservation areas).
The SafeMin4Europe Project envisages the implementation of several substantive tasks covering the analysis of following topics (with task leaders):
The analysis of instruments and systems of mineral deposits safeguarding in European countries (LTU, Sweden);
Valorisation systems of mineral deposits in European countries (UoB, Serbia);
The possibilities of exploration and extraction activity in boundaries of legally protected areas (MUL, Austria);
Social issues in mineral deposits safeguarding (MEERI PAS, Poland);
Assessment of the potential threat to Europe's raw material security regarding to deposit conflicts in European countries (MEERI PAS, Poland).
Funding: This article has been supported by the Polish National Agency for Academic Exchange under Grant No PPI/APM/2019/1/00079/U/001

236

1

ISBN-978-86-86053-23-7

ležišta mineralnih sirovina, valorizacija, zaštićena područja, socijalni aspekti

deposits, mineral safeguarding, valorisation systems, protected areas, social issues

М60

М64

Отворени приступ

All rights reserved

.pdf