Претрага
265 items
-
A Model for Determining the Dependability of Continuous Subsystems in Coal Mines Using the Fuzzy Logic Approach
Nikola Stanić, Miljan Gomilanović, Petar Marković, Daniel Krzanović, Aleksandar Doderović, Saša Stepanović (2024)This study presents a unique model for assessing the dependability of continuous parts of combined systems in open-pit mining through the application of fuzzy logic. Continuous sub-systems as part of the combined system of coal exploitation in surface mines have the basic function of ensuring safe operation, high capacity with high reliability, and low costs. These subsystems are usually part of the thermal power plant’s coal supply system and ensure stable fuel supply. The model integrates various independent partial ...fuzzy logic, max-min composition, continuous part of combined system (CCS), open pit, mining, dependabilityNikola Stanić, Miljan Gomilanović, Petar Marković, Daniel Krzanović, Aleksandar Doderović, Saša Stepanović. "A Model for Determining the Dependability of Continuous Subsystems in Coal Mines Using the Fuzzy Logic Approach" in Applied Sciences, Basel, August 2024, MDPI (2024). https://doi.org/https://doi.org/10.3390/app14177947
-
Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges
Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetuDanka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović. "Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges" in South Slavic Languages in the Digital Environment JuDig Book of Abstracts, University of Belgrade - Faculty of Philology, Serbia, November 21-23, 2024., University of Belgrade - Faculty of Philology (2024)
-
Application of VIКOR method in the selection of an optimal splution of excavation “Borska Reka” ore deposit
Sanja Bajić, Dragoljub Bajić, Branko Glušćević, Radmila Gaćina. "Application of VIКOR method in the selection of an optimal splution of excavation “Borska Reka” ore deposit" in 9th International Conference Mining and Environmental protection MEP, 24 – 27 May 2023, Sokobanja, Serbia , Belgrade : University of Belgrade-Faculty of mining and geology (2023)
-
Influence of paleoenvironmental conditions on distribution and relative abundance of saturated and aromatic hydrocarbons in sediments from the NW part of the Toplica basin, Serbia
Nikola Burazer, Aleksandra Šajnović, Nebojša Vasić, Milica Kašanin-Grubin, Dragana Životić, João Graciano Mendonça Filho, Predrag Vulić, Branimir Jovančićević (2020)Nikola Burazer, Aleksandra Šajnović, Nebojša Vasić, Milica Kašanin-Grubin, Dragana Životić, João Graciano Mendonça Filho, Predrag Vulić, Branimir Jovančićević. "Influence of paleoenvironmental conditions on distribution and relative abundance of saturated and aromatic hydrocarbons in sediments from the NW part of the Toplica basin, Serbia" in Marine and Petroleum Geology, Elsevier BV (2020). https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2020.104252
-
The Many Faces of SrpKor
Акроним СрпКор означава фамилију електронских корпуса савременог српског језика чија је изградња почела крајем седамдесетих година прошлога века, а која је постала шире видљива заинтересованој истраживачкој заједници објављивањем његове прве верзије на вебу 2002. године. У овом дугом периоду, посебно пре појаве корисних текстуелних ресурса на вебу, развој корпуса се састојао у прикупљању и обради грађе као и у развоју метода обраде корпуса. Наиме, електронски корпус није само колекција текстова у дигиталном облику (како се то, на пример, наводи ...Duško Vitas, Ranka Stanković, Cvetana Krstev. "The Many Faces of SrpKor" in South Slavic Languages in the Digital Environment JuDig Book of Abstracts, University of Belgrade - Faculty of Philology, Serbia, November 21-23, 2024, University of Belgrade - Faculty of Philology (2024.)
-
A Twitter Corpus and Lexicon for Abusive Speech Detection in Serbian
Uvredljivi govor na društvenim medijima, uključujući psovke, pogrdni govor i govor mržnje, dostigao je nivo pandemije. Sistem koji bi bio u stanju da detektuje takve tekstove mogao bi da pomogne da internet i društveni mediji postanu bolji virtuelni prostor sa više poštovanja. Istraživanja i komercijalna primena u ovoj oblasti do sada su bili fokusirani uglavnom na engleski jezik. Ovaj rad predstavlja rad na izgradnji AbCoSER-a, prvog korpusa uvredljivog govora na srpskom jeziku. Korpus se sastoji od 6.436 ručno označenih ...... in social media. In Proceedings of the International AAAI Conference on Web and Social Media, volume 12/1, 2018. 15 Darja Fišer, Tomaž Erjavec, and Nikola Ljubešić. Legal framework, dataset and annotation schema for socially unacceptable online discourse practices in Slovene. In Proceedings of the Ąrst ...
... dictionary to Leximirka lexical database. Infotheca Ű Journal for Digital Humanities, 19(2):81–98, 2020. doi:10.18485/infotheca. 2019.19.2.4. 23 Nikola Ljubešić, Darja Fišer, and Tomaž Erjavec. The FRENK datasets of socially unacceptable discourse in Slovene and English. In International Conference ...
... lexicon. In Proceedings of the 57th Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics: Student Research Workshop, pages 363–370, 2019. 30 Nikola Pantelić. CRIMINAL OFFENSES COMMITTED ON SOCIAL NETWORKS: Structure of the offense and position of the perpetrator, 2017. URL: https://www.paragraf ...Danka Jokić, Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Branislava Šandrih. "A Twitter Corpus and Lexicon for Abusive Speech Detection in Serbian" in 3rd Conference on Language, Data and Knowledge (LDK 2021), MDPI AG (2021). https://doi.org/10.4230/OASIcs.LDK.2021.13
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... oznake poput TENT (termoelektrana Nikola Tesla) ili TEK (termoelektrana Kostolac). Uz obeležja preduzeća, elektrane i naziva, mogu su u entitetu naći i približnije oznake termoelektrana, gde postoje ogranci. Prepoznati nazivi podgrafa su: - TE Nikola Tesla - TE ''Nikola Tesla B'' - TE-KO, Kostolac ...
... System Demonstrations, 54–59. 131 Lilić, Nikola, Srećko Ćurčić, and Milan Radosavljević. 2009. “Risk Assessment and Managing Technical Systems in Case of Mining Industry.” Strojniški Vestnik-Journal of Mechanical Engineering 55 (2): 119–13. Lilić, Nikola, Ivan Obradović, and Aleksandar Cvjetić. 2010 ...
... Stanković, vanredni profesor Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet Naučna oblast: Matematika i informatika Članovi komisije: Dr Nikola Lilić, redovni profesor Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet Naučna oblast: Zaštita na radu i zaštita životne sredine Dr Aleksandar ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
BEYOND 2020 - Geology explorations and open pit activities affectation in reclamation designing in Kolubara Coal Mines (KCM) Serbia, new considerations
Geology explorations in KCM runs from 1936. year up to these days and still ongoing. Results in >7,200 drill holes with ≈600,000 m of core drilling and gave lignite ore resources of > 4,1Bt, which 1,15Bt are excavated since 1986. of XIX up to early years of XXI century. For further mining operations in open pits stay 1,5Bt of lignite. Under waste heaps are ≈80 km2, additional 85 km2 should be filled. All of that masses/areas were, are ...Bojan Dimitrijević, Bogoljub Vučković, Radmila Gaćina. "BEYOND 2020 - Geology explorations and open pit activities affectation in reclamation designing in Kolubara Coal Mines (KCM) Serbia, new considerations" in 17th International Conference of the open and underwater mining of minerals, Sts. Constantine and Helena Resort, Varna, 18-22 September, Bulgaria, Sofia, Bulgaria : Scientific and Technical Union of Mining, Geology and Metallurgy, (2023)
-
Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking
U radu se prikazuju rezultati istraživanja vezanih za pripremu paralelnih korpusa, fokusirajući se na transformaciju u RDF grafove koristeći NLP Interchange Format (NIF) za lingvističku anotaciju. Pružamo pregled paralelnog korpusa koji je korišćen u ovom studijskom slučaju, kao i proces označavanja delova govora, lematizacije i prepoznavanja imenovanih entiteta (NER). Zatim opisujemo povezivanje imenovanih entiteta (NEL), konverziju podataka u RDF, i uključivanje NIF anotacija. Proizvedene NIF datoteke su evaluirane kroz istraživanje triplestore-a korišćenjem SPARQL upita. Na kraju, razmatra se povezivanje Linked ...paralelni korpusi, povezivanje imenovanih entiteta, prepoznavanje imenovanih entiteta, NER, NEL, povezani podaci, NIF, VikipodaciRanka Stanković, Milica Ikonić Nešić, Olja Perisic, Mihailo Škorić, Olivera Kitanović. "Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking" in Proceedings of the 9th Workshop on Linked Data in Linguistics @ LREC-COLING 2024, Turin, 20-25 May 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj
Magdalena Milanović (2024)Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine predstavlja proces u kom se korišćenjem matematičkih modela vrši simulacija širenja i raspodele zagađenja u životnoj sredini, koje nastaje određenim aktivnostima. Modeliranje nam pomaže da predvidimo zagađenja koja dobijamo planiranim aktivnostima u zemljištu, vodi i/ili atmosferi određene regije, kako bi na vreme preduzeli odgovarajuće preventivne mere kojim se smanjuje ili upotpunosti eminiše uticaj na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Glavni zadatak ovog rada je procena uticaja, projekta proširenja kopa Veliki Krivelj, na kvalitet vazduha. Rezultati koji ...Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine, površinski kop Veliki Krivelj, AERMOD, zagađenje vazduha, disperzija prašine... disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj Mentor: Kandidat: Prof. dr Nikola Lilić Magdalena Milanović, R517/23 Beograd, 2024. Komisija: 1. prof. dr Nikola Lilić, mentor Rudarsko-geološki fakultet, Beograd 2. prof. dr Aleksandar CvJetić, član Rudarsko-geološki ...Magdalena Milanović. Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj, 2024
-
Razvoj ARCGIS geobaze površinskog kopa korišćenjem UML CASE alata
... G”). Open pit "Field G" is currently not in function. Its opening, preliminary scheduled for 2015, will provide continuous coal production for the “Nikola Tesla” power plant, even after the open pit “Veliki Crljeni” is closed. The geodatabase has been populated with data in two ways: by import of relevant ...Aleksandra Tomašević, Ljiljana Kolonja, Ivan Obradović, Ranka Stanković, Olivera Kitanović. "Razvoj ARCGIS geobaze površinskog kopa korišćenjem UML CASE alata" in Podzemni radovi, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet (2012)
-
Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu
Četvrtu industrijsku revoluciju – Industriju 4.0 karakteriše upotreba cyber-fizičkih sistema. Da bi se postigla optimalna strategija održavanja (ali i eksploatacije), neophodno je razviti sisteme koji podržavaju napredne inteligentne sisteme održavanja ili tehnologije pametnog održavanja. Iz toga su proizašli postulati Prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) koji definišu veoma blisku budućnost u oblasti održavanja tehničkih sistema pa i rudarske opreme. PdM 4.0 uključuje iskorišćenje snage veštačke inteligencije za stvaranje stalnog uvida u otkrivanje uzroka i anomalija u radu opreme, koje se ...Predrag Jovančić, Vesna Damnjanović, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić. "Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Heavy metals in lignite and soil of Kostolac-Kovin coal basin, eastern Serbia - comparative analysis with selected cities in Serbia, region, Europe and world
Bogoljub Vučković, Bojan Dimitrijević (2023)The Kostolac-Kovin coal basin with an area of 320 km2, with 5 separate layers of coal and with a total of about 5.7 Bt of geological resources and reserves represents an exceptional potential for coal production in Serbia. The coal resources listed in this way are not fully exploitable, but they represent potential for consideration. In this paper, we deal with the geochemical characteristics of coal seams and perform a comparative analysis of coal affectation on the environment. With ...Bogoljub Vučković, Bojan Dimitrijević. "Heavy metals in lignite and soil of Kostolac-Kovin coal basin, eastern Serbia - comparative analysis with selected cities in Serbia, region, Europe and world" in 9th International Conference Mining and Environmental Protection, 24–27. May 2023, Sokobanja, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet (2023)
-
Assessments of effects of implementation of strategic plans for development of Belgrade District heating system
The district heating system (DHS) is one of the key elements of the Belgrade energy system. Overview of the current state and basic characteristics of the DHS are presented in this paper. The focus is on the planned development of DHS and on the analyses of effects of realization of measures and projects defined by strategic documents related to DHS which are adopted by city authorities (Development Strategy of DHS and Strategy of Belgrade Development). Two exploratory scenarios were ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Miodrag Grujić. "Assessments of effects of implementation of strategic plans for development of Belgrade District heating system" in Sustainable Cities and Society, Elsevier BV (2020). https://doi.org/10.1016/j.scs.2020.102304
-
Approach to operational mine planning: Case study Tamnava West
... Tamnava – West) maximal height of sub benches is 7 m and minimal height is 1 m. Quality target is set by the needs of Thermal power plant Nikola Tesla, main user of coal from Tamnava - West. By agreement between power plant and Kolubara Basin, delivered coal should have lower calorific ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Ranka Stanković. "Approach to operational mine planning: Case study Tamnava West" in Tehnika, Beograd : Savez inženjera i tehničara Srbije (2014). https://doi.org/10.5937/tehnika1406952S
-
Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine
Obrenovac i okolna naselja su tokom 2014. godine zbog poplava u Srbiji pretpeli veliku materijalnu štetu, a pored brojnih privrednih preduzeća ozbiljno je bio ugrožen i sistem vodosnabdevanja. Izvorište „Vić bare“ za vodosnabdevanje grada u selu Zabrežje, na Savi, u potpunosti je potopljeno, a vodovodna mreža, u pojedinim delovima već veoma stara, dodatno je oštećena. Poslednjih nekoliko decenija kao glavni razlozi za probleme u vodosnabdevanju Obrenovca isticane su nedovoljne rezerve podzemnih voda na izvorištu. Novijim istraživanjima utvrđene su rezerve ...... zdravlje iz Beograda i postojeća laboratorija na izvorištu. Za razmatranje odnosa vodostaja reke (mereno na vodomernoj letvi kod termoelektrane „Nikola Tesla A“) i nivoa podzemnih voda i hidraulčkim odnosima pre i nakon poplava, izvršena je uporedna analiza podataka o vodostajima Save i podataka ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić. "Stanje i perspektivnost vodosnabdevanja Obrenovca i naselja opštine posle poplava, 2014. godine" in Tehnika, Beograd : Savez inženjera i tehničara Srbije (2017). https://doi.org/10.5937/tehnika1705675H
-
A hydrogeological model of the open-cast mine Tamnava - West Field (Kolubara Coal Basin, Serbia)
... from KCB’s lignite (brown coal). A daily extraction rate of as much as 100,000 tons of coal ensures reliable operation of the thermal power plants Nikola Tesla and Veliki Crljeni. KCB has been the object of extensive research, the most important being the studies conducted by: Jagodić Krunić and Jovičić ...Jelena Ratković, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Bojan Hajdin. "A hydrogeological model of the open-cast mine Tamnava - West Field (Kolubara Coal Basin, Serbia)" in Underground Mining Engineering no. 29, Belgrade : University of Belgrade - Faculty of mining and geology (2016): 43-54
-
Отварање и припрема лежишта за примену коморно-стубних метода откопавања
Никола Станишић (2024)Циљ мастер рада је да кроз теоријски преглед и практични пример, прикаже процес отварања и припреме лежишта за примену коморно-стубне методе окопавања. Предмет рада је мало лежиште олово-цинкане руде, а од варијација коморно-стубних метода откопавања, изабрана је коморно-стубна метода етажног откопавања са откопавањем одoздо на доле. Рад се бави темама одабира и описа начина отварања и припреме лежишта, методама откопавања, технологијом израде просторија и откопавања лежишта, организацијом рада и проценом трошкова и економичности експлоатације.... припрема лежишта за примену коморно-стубних метода откопавања Никола Станишић Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду [ДР РГФ] Отварање и припрема лежишта за примену коморно-стубних метода откопавања | Никола Станишић | | 2024 | | http://dr.rgf.bg.ac.rs/s/repo/it ...Никола Станишић . Отварање и припрема лежишта за примену коморно-стубних метода откопавања, 2024
-
P-T analiza uglja RB Kolubara
Rada Vitomir (2024)Rudarski basen Kolubara predstavlja jedno od najvažnijih ležišta lignita u Republici Srbiji i ključni je faktor u snabdevanju zemlje energijom. Kvalitet uglja iz ovog basena direktno utiče na efikasnost termoelektrana i zadovoljenje energetskih potreba. U ovom radu, opisan je značaj tehničke i elementarne analiza uglja kako bi se utvrdili fizičko-hemijski parametri uglja iz Rudarskog basena Kolubara. U drugom delu rada dat je opis P-T analize uglja i njen značaj za ocenu mogućnosti čišćenja uglja. Takođe, dati su i rezultati ...... značaja za snabdevanje potrošača tzv. “široke potrošnje”. Snabdevanje termoelektrana koje se nalaze u neposrednoj blizini, kao što su termoelektrane Nikola Tesla u Obrenovcu vrši se posebnim železničkim transportom koji je izgrađen za ove namene. 31 Reljef područja Rudarskog basena Kolubara je pretežno ...
... Radonjić, V. D., Radanović, S. B., Filipović, J. Z., & Gržetić, L. A. (2013). Prirodna radioaktivnost uglja i letećeg pepela u termoelektrani „Nikola Tesla B “. Hemijska industrija, 67(5), 729-738. 10.Kleinhans, U., Wieland, C., Frandsen, F. J., & Spliethoff, H. (2018). Ash formation and deposition ...
... 21.Životić, M. M., Stojiljković, D. D., Jovović, A. M., & Čudić, V. V. (2012). Mopgućnost korišćenja pepela i Šljake sa deponije termoelektrane" Nikola Tesla" kao otpada sa upotrebnom vrednošću. Chemical Industry/Hemijska Industrija, 66(3). 71 O6pasay 1 H3JABA O AYTOPCTBY 3ABPIIIHOT PAJIA ...Rada Vitomir. P-T analiza uglja RB Kolubara, 2024
-
Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface
Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos (2024)Predstavljamo trenutne aktivnosti na definisanju interfejsa leksikona i korpusa koji će služiti kao referenca u prikazu polileksemskih jedinica - višečlanih izraza - (različitih tipova - imenskih, glagolskih, itd.) u specijalizovanim leksikonima i povezivanju ovih unosa sa njihovim pojavljivanjima u korpusima. Konačni cilj je korišćenje ovakvih resursa za automatsko identifikovanje višečlanih izraza u tekstu. Uključivanje nekoliko prirodnih jezika ima za cilj univerzalnost rešenja koje nije usredsređeno na određeni jezik, kao i prilagođavanje idiosinkrazijama. Raspravljaju se izazovi u leksikografskom opisu višerečnih ...Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos. "Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface" in Proceedings of the Joint Workshop on Multiword Expressions and Universal Dependencies (MWE-UD) @ LREC-COLING 2024, Turin, May 25, 2024, ELRA and ICCL (2024)