Претрага
385 items
-
English for Geology Students. 2
Lidija Beko (2023)Lidija Beko. English for Geology Students. 2, Belgrade : The Faculty of Mining and Geology, 2023
-
Višenamenski autonomni sistem za daljinsko praćenje parametara stanja u rudnicima i okruženju, aplikativni softver
Kričak Lazar, Rikalo Aleksandar, Negovanović Milanka, Mitrović Stojan. "Višenamenski autonomni sistem za daljinsko praćenje parametara stanja u rudnicima i okruženju, aplikativni softver" in TR33003 (2015)
-
Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges
Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetuDanka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović. "Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges" in South Slavic Languages in the Digital Environment JuDig Book of Abstracts, University of Belgrade - Faculty of Philology, Serbia, November 21-23, 2024., University of Belgrade - Faculty of Philology (2024)
-
William „Strata” Smith, otac engleske geologije– 250 godina od rođenja
Dejan Radivojević (2019)Dejan Radivojević. "William „Strata” Smith, otac engleske geologije– 250 godina od rođenja" in Zbornik radova Srpskog geološkog društva, Srpsko geološko društvo (2019)
-
Analiza softvera za projektovanje ESP sistema
Aleksandar Sredojević (2024)U momentu kada pritisak na dnu bušotine nije dovoljan da savlada ukupne gubitke pritisaka od dna bušotine do separatora, proizvodnja pomoću ležišne energije nije više moguća i bušotina prestaje sa eruptivnim radom. Kako bi ponovo omogućili proizvodnju fluida iz bušotine, potrebno je primeniti neke od mehaničkih metoda eksploatacije. Najprimenljivije mehaničke metode eksploatacije su: gas lift (GL), dubinske pumpe sa klipnim šipkama (SRP), električne uronjene centrifugalne pumpe (ESP), zavojne pumpe (PCP) i hidraulične pumpe (HP). Jadna od tih metoda koja ...električna centrifugalna pumpa (ESP), proizvodnja fluida, mehaničke metode eksploatacije, Prosper, Pipesim... (stanica upravljanja), razvodna kutija, energetskog-napojnog kabla. Podzemna oprema se sastoji od senzora (telemetrija), elektro motora, protektora, gasni separator sa usisnom sekcijom, višestepena centrifugalna pumpa, protiv povratni ventil (Abdelhady, A., 2020.). Stanica upravljanja Slika ...
... ı namotaji su potopljeni u ulju koje ima funkciju izolatora i obezbeđuje hlađenje samog transformatora (Savić, N., 2016). Stanica upravljanja Stanica upravljanja obezbeđuje kontrolu i praćenje rada ESP sistema. Neke od osnovnih funkcija koje obavlja su podešavanje frekvencije, napona ı struje ...
... za daljinsko upravljanje (Novčić, S., 2010). Napon je u opsegu 440-4800 V, pri čemu se uređaj bira u zavisnosti od potrebnog napona, snage motora i Jačine struje (Novčić, S., 2010). Oprema obuhvata: • REnergetski deo (osigurače, kontaktor itd.); • Kontrolor stanice upravljanja (Savić, N., ...Aleksandar Sredojević. Analiza softvera za projektovanje ESP sistema, 2024
-
Kontaktni metamorfizam gornjokrednih sedimentnih stena Rudnika
Kostić N. Bojan (2021)Kontaktni metamorfizam gornjokrednih sedimentnih stena na planini Rudnik ispitivan je na uzorcima iz pet bušotina. Definisano je šest varijeteta krednih stena (protolita) koji čine dve litološke jedinice izgrađene od klastičnog, karbonatnog i klastično-karbonatnog materijala. Vulkanskom aktivnosti na Rudniku formirana su vulkanska tela koja se utiskuju duž slojevitosti sedimentnih stena, a neka ih presecaju u vidu dajkova. Starost ovog vulkanskog događaja određena je na 23.9 miliona godina. Ovaj miocenski vulkanizam doveo je do kontaktno metamorfnih promena sedimentnih stena i obrazovanja skarnova ...Kostić N. Bojan. Kontaktni metamorfizam gornjokrednih sedimentnih stena Rudnika, Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije
Ivana N. Jelić (2023)Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti. Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovom oksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične za životnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitih stadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorci arsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom ...... (mentora ove doktorske disertacije). Uzorci su uzeti sa halde zarušenog potkupa koja se nalazi duž puta Šeremetovica — Mala Jurija (sl. 3.14; ovaj put nije ucrtan na topografskoj karti). Počinje odvajanjem sa puta Raška-Crni Vrh, odmah posle Šeremetovice. Halda (sl. 3.15 a) se nalazi na levoj padini Klisurskog ...
... vršeno je duž profila na sporednom putu koji se penje prema zaseoku Ravni (sl. 3.6 a). Profil na Rujaku (sl. 3.6 b) sa koga su takođe uzeti uzorci (koordinate: x = 4817.25; y = 7475.60 sl. 3.5) smešten je nedaleko od Drenjaka, sa desne strane Rudnjačkog potoka duž puta Ravni-Rudnjak. U podnožju Ovog ...
... impregnacije u granitoidnim stenama, javlja se na širem prostoru ovog lokaliteta. Pritom je na jednom profilu koji se nalazi na putu Golijska reka — Jasenovica (sl. 3.12; put prema Jasenovici izgrađen je krajem sedamdesetih zbog čega nije ucrtan na topografskoj karti) otkrivena intenzivnije zastupljena ...Ivana N. Jelić. Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije, Beograd : [I. Jelić], 2023
-
Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata
Dejan N. Radivojević (2014-12-30)Predmet doktorske disertacije predstavljalo je rešavanje strukturno‐stratigrafskihodnosa miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata. U cilju regionalnogsagledavanja, korišćeni su svi raspoloživi geofizički i geološki podaci sa širegistražnog područja, odnosno iz celog Panonskog basena i susednog orogena. Osimklasičnih metoda primenjene su i savremene metode seizmostratigrafije,tektonostratigrafije i riftne sekvencione stratigrafije. Primenjene metode omogućilesu izradu modela progradacije ivice šelfa za ceo Panonski basen, modela uzajamnihveza između basena i geodinamičkog modela jugoistočnog oboda basena.Jezero Panon je većim delom zapunjeno prilivom sedimenata paleo‐Dunavom saseverozapada, odnosno ...Centralni Paratetis, Panonski basen, miocen, jezero Panon,seizmostratigrafija, sekvenciona stratigrafija, paleogeografija, geodinamikaDejan N. Radivojević. "Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-30)
-
Extensive vibrations of the belt conveyer drive electromotor of a bucket wheel excavator as a result of intesified wear-and-tear of its mount support
... the overall performance of the drive (point 1 in the insert in Fig. 1), preventative vibration measurements are needed as soon as the excavator is put into operation after overhaul/installation (i.c. long before a structural clearance occurs), and then also after a clearance ensues. In the present ...
... Diagrams of movement, velocity and acceleration of oscillations were also produced, as shown. The results in Fig. 2 are typical of a reconstructed drive put into operation after overhaul, such that movement in all three directions is minimal, from 0.1 mm to 0.2 mm, or as much as allowed by the installation ...Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Snežana Aleksandrović. "Extensive vibrations of the belt conveyer drive electromotor of a bucket wheel excavator as a result of intesified wear-and-tear of its mount support" in Journal of Vibroengineering (2017). https://doi.org/10.21595/jve.2016.17321
-
Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface
Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos (2024)Predstavljamo trenutne aktivnosti na definisanju interfejsa leksikona i korpusa koji će služiti kao referenca u prikazu polileksemskih jedinica - višečlanih izraza - (različitih tipova - imenskih, glagolskih, itd.) u specijalizovanim leksikonima i povezivanju ovih unosa sa njihovim pojavljivanjima u korpusima. Konačni cilj je korišćenje ovakvih resursa za automatsko identifikovanje višečlanih izraza u tekstu. Uključivanje nekoliko prirodnih jezika ima za cilj univerzalnost rešenja koje nije usredsređeno na određeni jezik, kao i prilagođavanje idiosinkrazijama. Raspravljaju se izazovi u leksikografskom opisu višerečnih ...Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos. "Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface" in Proceedings of the Joint Workshop on Multiword Expressions and Universal Dependencies (MWE-UD) @ LREC-COLING 2024, Turin, May 25, 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja
Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske... prenose se sa eksplozivnog punjenja na okolnu stensku masu. Nanošenje pritiska na radnu sredinu koja okružuje eksplozivno punjenje je talasne prirode, putem udarnog talasa. Sa XIII Skup privrednika i nauénika mase. Oscilovanja Cestica stenske mase se na terenu oseca kao potres. Na osnovu primene ove jednacine ...
... prenose se sa eksplozivnog punjenja na okolnu stensku masu. NanoSenje pritiska na radnu sredinu koja okruZuje eksplozivno punjenje je talasne prirode, putem udarnog talasa. Sa 147 Industrija 4.0 – mogu nosti, izazovi i rešenja za digitalnu transformaciju privrede 148 udaljenjem od centra eksplozije ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić. "Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja" in XIII skup privrednika i naučnika SPIN’21, Industrija 4.0 – mogu nosti, izazovi i rešenja za digitalnu transformaciju privrede, Univerzitet u Beogradu, Fakultet organizacionih nauka (2021)
-
The oil industry and climate changes
Dejan Radivojević (2020)Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...Dejan Radivojević. "The oil industry and climate changes" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2020). https://doi.org/10.5937/tehnika2001031R
-
Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate
Ivana Božović (2024)Diplomski rad sa temom „Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate” sastoji se iz dva dijela, opšteg i eksperimentalnog. U opštem dijelu prikazani su: * Istorijski razvoj rudnika „Grot”; * Geografski položaj rudnika „Grot”; * Geološke karakteristike ležišta; * Mineralni sastav i strukturno-teksturne karakteristike; * Prikaz postupaka pripreme mineralnih sirovina koji se primjenjuje u pogonu; * Opis šeme procesa; U drugom dijelu ovog završnog rada prikazani su rezultati eksperimentalnih ispitivanja koja su obuhvatila: uzorak, mineralnu sirovinu, hemijske analize i tehnološka ispitivanja. Na kraju ovog rada dati ...... (tumač za list Vlasotince, 1966). Kontaktno područje je izvanredno pokriveno; dobri profili nalaze se samo u Masurickoj rijeci, Gomjem Romanovcu i na putu Kriva Feja - Vranjska Banja. Masiv je najvećim dijelom granodioritskog sastava. To su stijene sa ortoklasom obično krupnijim od ostalih sastojaka ...
... Priprema i raspodjela reagenasa Postoji posebno odjeljenje za pripremu i rastvaranje reagenasa. Priprema i rastvaranje reagenasa vrše se Jedan put u dvadeset četiri časa. Pripremu vrši jedno lice koje je obučeno za taj posao. Uljasti reagensi se nc rastvaraju. Potrošnja i raspodela reagenasa data ...
... usitnjavanja uzorka na 5 mm dalje je sledio proces homogenizacije i uzorkovanja. Homogenizacija se obavlja metodom prebacivanja sa kupe na kupu 4-6 puta. Nakon prebacivanja kupa je razvučena u pogaču debljine 5 cm po cijeloj svojoj površini koju smo podijelili uz pomoć lenjira na “šah polja”. Metodom ...Ivana Božović. Uticaj finoće mlevenja rude rudnika Grot na tehnološke rezultate, 2024
-
Granatski amfiboliti Bistrice
Jovana Opančina (2024)Predmet ispitivanja ovog završnog rada su granatski amfiboliti Bistrice. Izvršena su petrografska i hemijska ispitivanja s ciljem da se odredi stepen metamorfizma, protolit ispitivanih stena i P-T uslovi nastanka. Ispitivani granatski amfiboliti geografski pripadaju Prijepolju, tačnije nalaze se na ulasku u Prijepolje, mesto Bistrica. Geološka građa obuhvata uglavnom mezozojske tvorevine među kojima se nalaze sedimentne, magmatske i metamorfne stene. Geološki procesi koji su doveli do stvaranja amfibolita su procesi subdukcije i obdukcije koji su se pretpostavljamo dešavali na većim ...Jovana Opančina. Granatski amfiboliti Bistrice, 2024
-
Models of Determining the Parameters of Rock Mass Oscillation Equation with Experimental and Mass Blastings
Suzana Lutovac, Branko Gluščević, Rade Tokalić, Jelena Majstorović, Čedomir Beljić. "Models of Determining the Parameters of Rock Mass Oscillation Equation with Experimental and Mass Blastings" in Minerals, Basel : MDPI AG, Basel, Switzerland (2018). https://doi.org/10.3390/min8020070
-
Human factor risk management procedures applied in the case of open pit mine
Snežana Kirin, Aleksandar Sedmak, Wei Li, Miodrag Brzaković, Igor Miljanović, Ana Petrović, Simon Sedmak (2021)Risk management aims to provide a controlled work environment to ensure the safe operation of the high-risk systems. It is a dynamic process which work in a continual state of change. The issue of human factor risk and rules and regulations in open pit mine is a main focus of this paper in order to develop predictive models of behavior of workers in relation to compliance with the procedures and rules. Presented survey was conducted in open pit coal ...Snežana Kirin, Aleksandar Sedmak, Wei Li, Miodrag Brzaković, Igor Miljanović, Ana Petrović, Simon Sedmak. "Human factor risk management procedures applied in the case of open pit mine" in Engineering Failure Analysis (2021). https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.engfailanal.2021.105456
-
Određivanje zbijenosti starog komunalnog otpada
Bez obzira na savremene tretmane komunalnog otpada u svetu, u Srbiji je i dalje najčešći vid odlaganja na komunalne deponije, pa zbijanje otpada predstavlja jednu od ključnih faza formiranja deponije. Na ovaj način znatno se smanjuje zapremina otpada, ubrzava proces degradacije i produžava radni vek deponije. Zbog toga su geotehničke karakteristike komunalnog otpada prilikom zbijanja, veoma bitne kako u fazi projektovanja tako i u fazi izgradnje deponije i optimizacije prostora. Tu se pre svega misli na maksimalnu suvu zapreminsku ...Jovana Janković, Dragoslav Rakić, Irena Basarić Ikodinović, Tina Đurić. "Određivanje zbijenosti starog komunalnog otpada" in Konferencija Otpadne vode, komunalni čvrsti otpad i opasan otpad, 16-18.06.2021., Beograd : Udruženje za tehnologiju vode i sanitarno inženjerstvo (2021)
-
Stabilnost kosina u stenskoj masi - savremeni koncepti i metode proračuna
Zoran Berisavljević, Dušan Berisavljević, Miloš Marjanović. Stabilnost kosina u stenskoj masi - savremeni koncepti i metode proračuna, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Hidrogeološke karakteristike i ocena bilansa Ravaničkih krečnjaka
Andrijana Stanišić (2024)Hidrogeološka problematika koja se vezuje za složene uslove cirkulacije podzemnih voda u karstu kao i kompleksnost karakterizacije karstnih izdanskih voda, predstavljaju ključne faktore za usmeravanje ka istraživanju karsta i definisanje teme završnog rada. Tematikom rada obuhvaćene su prvenstveno hidrogeološke karakteristike područja istraživanja a zatim i analiza elemenata režima i bilansa podzemnih vodnih resursa u cilju njihove pravilne valorizacije.Zapadni krečnjački pojas Karpato-balkanskog luka odvojen je od mezozojskog kompleksa Kučajsko-beljaničkog masiva navlakom crvenih permskih peščara, koja se nastavlja na krepoljinsko-senjsku zonu ...karstni tip izdani, bilans podzemnih voda, podzemno isticanje, sifonalna cirkulacija, Ravanički krečnjaci... istraživanja. Ovakav pristup omogućio je povezivanje osnova različitog nivoa detaljnosti, a samim tim i jednostavnije upravljanje podacima, bolju vizuelizaciju i upravljanje u prostoru i vremenu. 1. OPŠTI PODACI O PODRUČJU ISTRAŽIVANJA 1.1. Geografske karakteristike područja istraživanja ...
... 69 Kao takav, uticaj neotektonike na ponašanje raseda i dreniranje podzemnih voda može predstavljati važno razmatranje u karakterizaciji i upravljanju izvorima kontrolisanim rasedom u tektonski aktivnim oblastima. 6.4. Kvalitativni elementi režima karstne izdani Kvalitativne karakteristike ...
... /s) zabeležen je u septembru 2014. godine, dok je maksimalni srednje mesečni protok zabeležen u maju iste godine, iznosio 30.2 m*/s, što je 258 puta veća vrednost od minimalno zabeležene vrednosti protoka za analizirani vremenski period. Rasprostranjenje karbonatnog stenskog kompleksa uslovilo ...Andrijana Stanišić . Hidrogeološke karakteristike i ocena bilansa Ravaničkih krečnjaka, 2024
-
Praktikum za vežbe iz Informatike 1
... tome ne dolazi do pomeranja koordinata samih nacrtanih objekata. Sve komande za upravljanje prikazom crteža su grupisane u okviru View menija. 3.10.1 Zoom Komanda Zoom (View/Navigate 2D) omogućava upravljanje prikazom crteža na ekranu. Tome služe sledeće opcije: window, previous, object, center ...
... dijalog Mailings / Envelopes and Labels i upisati adresu primaoca. Kada se prvi put definiše sopstvena adresa u polju Return address, program će pitati da li treba da se zapamti. Ukoliko je odgovor potvrdan, svaki sledeći put kada se bude definisao koverat, dovoljno je da se odluči da li povratna adresa ...
... ti) i maksimuma max(opseg_vrednosti). Takođe, primećujemo da se određeni podaci, npr. vrednost 1.97 pojavljuje tri puta, vrednosti 1.94, 1.95, 1.98, 1.99, 2.00 i 2.02 po dva puta dok se ostale vrednosti pojavljuju po jednom. Za ove vrednosti kažemo da imaju frekvenciju 3, odnosno 2 i 1. Da bismo ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Mirjana Banković. Praktikum za vežbe iz Informatike 1, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2014