Претрага
192 items
-
Zaštita od miniranja
Suzana Lutovac, Miloš Gligorić (2024)Suzana Lutovac, Miloš Gligorić. Zaštita od miniranja, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2024
-
Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala
Miodrag Čelebić (2024)Izbor optimalne mehanizacije u diskontinualnom sistemu transporta je jedna od najvažnijih odluka koju treba donijeti prilikom projektovanja površinskih kopova. Pri izboru optimalne mehanizacije, uticaj ima veliki broj faktora, kako prirodnih – geoloških i ekoloških, tako i tehničkih, ekonomskih i socijanih. Neki od njih se mogu izraziti numerički, u određenim mijernim jedinicama, a neki opisno, lingvističkim varijablama, shodno uslovima koji vladaju na rudnim ležištima, a koje karakterišu visok stepen neizvjesnosti i neodređenosti kako prilikom istraživanja, tako i tokom procesa eksploatacije ...izbor mehanizacije, tehnologija eksploatacije, diskontinualani sistem, ekspertsko odlučivanje, lingvističke varijable, MCDM, FAHPMiodrag Čelebić. Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala, Beograd : [M. Čelebić], 2024
-
Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova
Zoran M. Štirbanović (2015-07-01)Rudarstvo, a u okviru njega i priprema mineralnih sirovina, se odlikuje složenošću tehnoloških procesa što je posledica velikog broja uticajnih parametara. Samim tim je potrebno biti veoma obazriv prilikom donošenja odluka u oblasti rudarstva. U cilju što efikasnijeg funkcionisanja procesa, moguće je primeniti različite metode koje služe za pojednostavljenje procesa odlučivanja. Jedna od takvih metoda jeste i teorija grubih skupova. Ona predstavlja relativno novu matematičku teoriju koja je pogodna za razumevanje nepreciznih i nepotpunih podataka kao i za otkrivanje ...rudarstvo, priprema mineralnih sirovina, teorija grubih skupova, višekriterijumsko odlučivanje, flotacijsko jalovište, flotacijski kolektor, flotaciona mašina... sedam kriterijuma koji utiču na izbor lokacije za flotacijsko jalovište. Međutim nemaju svi kriterijumi isti značaj. Naime, uticaj nekih od kriterijuma na izbor lokacije je veći u odnosu na ostale kriterijume. Tako na primer kriterijumi investiciona ulaganja predstavlja ključni kriterijum koji ima ...
... e u redove, a kriterijumi Cj u kolone (element xij predstavlja rejting (performansu) alternative Ai u odnosu na kriterijum Cj); - tipa kriterijuma – „min“ ili „max“ (da li je cilj da se koriste maksimalne ili minimalne vrednosti kriterijuma); - težinskih faktora kriterijuma w1,w2, ...,wm ...
... Tabela 41. Kriterijumi za izbor flotacijskog kolektora. Kriterijum Opis kriterijuma 1. Nabavna cena Cena kolektora predstavlja faktor najveće značajnosti. Konačni kriterijum flotacijskog procesa je njegova ekonomska isplativost, usled čega je cena kolektora veoma važan kriterijum prilikom njegovog ...Zoran M. Štirbanović. "Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-01)
-
Definisanje kapaciteta površinskih kopova uglja po kriterijumu stabilnosti proizvodnje
Cvjetko Stojanović (2007)Cvjetko Stojanović. Definisanje kapaciteta površinskih kopova uglja po kriterijumu stabilnosti proizvodnje, Beograd:Rudarsko-geološki fakultet, 2007
-
Modeliranje kriterijuma za izbor racionalne tehnologije izrade podzemnih prostorija
Rade Tokalić (2008)Rade Tokalić. Modeliranje kriterijuma za izbor racionalne tehnologije izrade podzemnih prostorija, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 2008
-
Inženjerskogeološki kriterijumi kao deo višekriterijumske analize izbora lokacija deponija
Sonja M. ĐOKANOVIĆ (2014)Sonja M. ĐOKANOVIĆ. Inženjerskogeološki kriterijumi kao deo višekriterijumske analize izbora lokacija deponija, Beograd:Rudarsko-geološki fakultet, 2014
-
Analiza seizmičkog dejstva eksplozije pri miniranju na primeru izrade tunela Golubac kod Golupca
Savremeno rudarstvo, a pogotovo masovna eksploatacija metaličnih ležišta, ne bi se mogla zamisliti bez primene eksploziva. Rudarstvo je privredna grana, gde su eksplozivi našli najširu primenu za eksploataciju čvrstih mineralnih sirovina. Primena energije eksploziva dovodi do poboljšanja tehničkoekonomskih pokazatelja pri eksploataciji mineralnih sirovina, ali i do pojave negativnih efekata koji prate radove na miniranju. Eksplozivni materijali u rudarstvu, geologiji i drugim delatnostima, svojim dejstvom narušavaju prirodnu sredinu u vidu drobljenja, razbacivanja komada stene, vazdušnih udara, pojave sezmičkih efekata, pojave ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac. "Analiza seizmičkog dejstva eksplozije pri miniranju na primeru izrade tunela Golubac kod Golupca" in XV Međunarodna konferencija OMC 2022, Zlatibor, 12-15. oktobar 2022., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2022)
-
Kriterijumi za utvrđivanje optimalnih zaliha rezervnih delova za održavanje bagera | glodara i odlagača
Miloš Lazić (1984)Miloš Lazić. Kriterijumi za utvrđivanje optimalnih zaliha rezervnih delova za održavanje bagera | glodara i odlagača, Beograd:Rudarsko-geološki fakultet, 1984
-
Racionalni tehnički parametri transportnih traka kod vučnog i nosećeg organa kod magistralnih transportera sa trakom i kriterijumi njihove optimizacije
Ranko Borović (1976)Ranko Borović. Racionalni tehnički parametri transportnih traka kod vučnog i nosećeg organa kod magistralnih transportera sa trakom i kriterijumi njihove optimizacije, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 1976
-
Definisanje kriterijuma za izbor racionalnog postupka rekonstrukcije rudnika sa podzemnom eksploatacijom ležišta mrkog uglja u Jugoslaviji
Veljko Simeunović (1990)Veljko Simeunović. Definisanje kriterijuma za izbor racionalnog postupka rekonstrukcije rudnika sa podzemnom eksploatacijom ležišta mrkog uglja u Jugoslaviji, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 1990
-
Prognozna ocena resursa kaolinitskih glina u sedimentnim basenima Srbije
Vladimir M. Simić (2003)Kaolinitske gline predstavljaju jednu od privredno najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina u Srbiji. Ležišta tih glina odavno se istražuju i eksploatišu u Aranđelovačkom i Kolubarskom basenu i basenima vlašićkog antiklinorijuma. Osim toga, u većem ili manjem obimu istražene su mnoge lokalnosti, a na nekima od njih vršila se povremena eksploatacija. Dosadašnja istraživanja kaolinitskih glina imala su, međutim, prevashodno uzak istraživački cilj - utvrđivanje rezervi glina određenog ležišta, dok su istraživanja regionalnog karaktera bila malog obima i vezana za delove pojedinih ...prognozna ocena, resursi kaolinitskih glina, sedimentni baseni, Srbija, geologija, mineralogija, kvalitet, potencijalnostVladimir M. Simić. Prognozna ocena resursa kaolinitskih glina u sedimentnim basenima Srbije, Beograd : V. Simić, 2003
-
Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija
Srđan D. Kostić (2013-11-04)U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresaizazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane suvremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analizastabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serijeoscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao ikorišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme orazvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je ...potres, naponsko stanje, podzemne prostorije, bifurkacije, vremenskaserija, deterministički haos, stohastičnost, perturbacije, vremensko kašnjenje, jačina trenja... Opšti primeri loma u stenskoj masi koji mogu uzrokovati potrese: (a) kretanje duž raseda; (b i f) promena napona koja uzrokuje deformaciju stenske mase u blizini iskopa; (c) lom na krajevima čela otkopa; (d) razlika u litološkom sastavu stenske mase uzrokuje gorski udar; (e) lom zaštitnih stubova ...
... nom uzorku, kada vertikalna sila prevaziđe čvrstoću na smicanje stenske mase i dođe do pojave loma, dalje kretanje jednog dela uzorka u odnosu na drugi postaje trzajuće2. Naime, neposredno nakon loma, duž kontaktne površi dva dela uzorka formira se jedna zona zdrobljene stenske mase, sa velikom ...
... instrumentalno, kao i približnog raspona magnituda potresa. Predloženi mehanizmi odgovaraju lomovima u stenskoj masi velikih razmera. U opštem slučaju, međutim, više od 90% seizmičke aktivnosti predstavlja manje lomove u stenskoj masi od onih prethodno opisanih od strane Hasegave i Ortlepa. Takvi mehanizmi ...Srđan D. Kostić. "Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-04)
-
Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija
Srđan D. Kostić (2013-11-04)U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresaizazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane suvremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analizastabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serijeoscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao ikorišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme orazvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je ...potres, naponsko stanje, podzemne prostorije, bifurkacije, vremenskaserija, deterministički haos, stohastičnost, perturbacije, vremensko kašnjenje, jačina trenja... Opšti primeri loma u stenskoj masi koji mogu uzrokovati potrese: (a) kretanje duž raseda; (b i f) promena napona koja uzrokuje deformaciju stenske mase u blizini iskopa; (c) lom na krajevima čela otkopa; (d) razlika u litološkom sastavu stenske mase uzrokuje gorski udar; (e) lom zaštitnih stubova ...
... nom uzorku, kada vertikalna sila prevaziđe čvrstoću na smicanje stenske mase i dođe do pojave loma, dalje kretanje jednog dela uzorka u odnosu na drugi postaje trzajuće2. Naime, neposredno nakon loma, duž kontaktne površi dva dela uzorka formira se jedna zona zdrobljene stenske mase, sa velikom ...
... instrumentalno, kao i približnog raspona magnituda potresa. Predloženi mehanizmi odgovaraju lomovima u stenskoj masi velikih razmera. U opštem slučaju, međutim, više od 90% seizmičke aktivnosti predstavlja manje lomove u stenskoj masi od onih prethodno opisanih od strane Hasegave i Ortlepa. Takvi mehanizmi ...Srđan D. Kostić. "Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-04)
-
Критеријуми примене допунских метода повећања искоришћења нафтних лежишта
Каровић-Маричић Весна, Даниловић Душан, Лековић Бранко, Црногорац Мирослав, Игњатић Саша. "Критеријуми примене допунских метода повећања искоришћења нафтних лежишта" in Енергетика 1 no. 03-Apr, Beograd:Савез енергетичара (2013): 173-180
-
Технички услови квалитета туцаника за железничке пруге – Национални и Европски критеријуми
Đokić Olivera, Matović Vesna, Gašić Ranko, Milićević Vladimir, Matović Nenad, Munjas Branko. "Технички услови квалитета туцаника за железничке пруге – Национални и Европски критеријуми" in Грађевински материјали у савременом градитељству. Зборник радова Национална конференција са међународним учешћем, 19.јун 2015. године, Београд, :Друштво за испитивање и истраживање материјала и конструкција Србије (2015): 149-157
-
Assessing Criteria Weights by the Symmetry Point of Criterion (Novel SPC Method) - Application in the Efficiency Evaluation of the Mineral Deposit Multi-Criteria Partitioning Algorithm
Information about the relative importance of each criterion or the weights of criteria can have a significant influence on the ultimate rank of alternatives. Accordingly, assessing the weights of criteria is a very important task in solving multi-criteria decision-making problems. Three methods are commonly used for assessing the weights of criteria: objective, subjective, and integrated methods. In this study, an objective approach is proposed to assess the weights of criteria, called SPC method (Symmetry Point of Criterion). This point ...Вишекритеријумско одлучивање, тежине критеријума, тачка симетрије критеријума, налазиште минерала, алгоритам, процена учинкаZoran Gligorić, Miloš Gligorić, Igor Miljanović, Suzana Lutovac, Aleksandar Milutinović. "Assessing Criteria Weights by the Symmetry Point of Criterion (Novel SPC Method) - Application in the Efficiency Evaluation of the Mineral Deposit Multi-Criteria Partitioning Algorithm" in Computer Modeling in Engineering & Sciences (2023). https://doi.org/10.32604/cmes.2023.025021
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... vrši tako što se za specifične korake u procesu rada primenjuju sledeći kriterijumi: verovatnoća pojavljivanja, kriterijum zdravlja i bezbednosti na radu, poštovanje zakona i propisa, kriterijum odnosa sa okruženjem, kriterijum izloženosti riziku(Kirin et al. 2015). Za rudarsku proizvodnju su karak ...
... primenili sledeće SWRL pravilo. Primer: ukoliko u opisu rizika postoji reč lom i verovatnoća događaja je preko 4 reći ćemo da je rizik „ogroman“. Pravilo: Rizik(?p) ^ Opis_Rizika_Tekst(?p, ?opis)^swrlb: contains (?opis, "lom") rizik_je_rezultat_dogadjaja(?r, ?d) ^ dogadjaj_ima_verovatnocu(?d, ?v) ...
... rizikom, a to su: identifikacija kroz prikupljanje podataka i definisanje vrste rizika, procena prema unapred definisanim kriterijumima, kombinovanje različitih kriterijuma kada se radi o senzitivnim rizicima, optimizacija rizika kroz procenu visine štete i koštanja prevencije, priprema izveštaja ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Eksploatacioni učinci ugljenih sistema na površinskom kopu Tamnava–Zapadno polje
U radu su analizirani eksploatacioni učinci ugljenih sistema na površinskom kopu Tamnava–Zapadno polje. Period analize je prvih šest meseci tekuće godine. Analiza je vršena sa aspekta ostvarene proizvodnje, kvaliteta uglja, efektivnog vremena rada, kapacitetnog i vremenskog iskoršćenja i zastoja sistema. Za poređenje podataka različitih parametara koji po svojoj prirodi nisu međusobno uporedivi, u radu su korišćene metode višekriterijumskog odlučivanja.... razmatranih kriterijuma, dok je negativno „idealno“ rešenje sačinjeno od svih negativnih vrednosti [10]. Matematička interpretacija metode TOPSIS započinje formiranjem matrice M: (6) gde su: A1,…,Am alternative, C1,…,Cn kriterijumi, xij je rang alternative prema kriterijumu. U sledećem ...
... navedenih činjenica, zaključno je da problematici eksploatacije uglja treba posvetiti posebnu pažnju, kako bi se ispunili zahtevani kriterijumi. Među najvažnijim kriterijumima, najpre, izdvajaju se količine i kvalitet otkopanog uglja. Za eksploataciju uglja na površinskim kopovima angažovani su rotorni bageri ...
... problemima u kojima je pri definisanju odluke prisutno suočavanje sa većim brojem, najčešće suprotstavljenih kriterijuma [6.7]. U VKO svi faktori koji utiču na odluku posmatraju se kao kriterijumi čije vrednosti treba da budu optimalne. Za primenu višekriterijumskog odlučivanja postoji više različitih metoda: ...Marko Lazić, Filip Miletić, Milena Lekić, Veljko Rupar, Željko Petrović, Lazar Žujović . "Eksploatacioni učinci ugljenih sistema na površinskom kopu Tamnava–Zapadno polje" in 10th International Conference Coal 2021, Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju, Zlatibor (2021)
-
Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja
Hidraulični bageri primenjuju se u različitim oblastima privrede a najzastupljeniji su u građevinarstvu i rudarstvu. Na površinskim kopovima sa kontinualnim sistemima, klasifikuju kao pomoćna mehanizacija a na površinskim kopovima sa diskontinualnim sistemima, kao osnovna mehanizacija. Kako je u oba slučaja njihova primena neizostavna, važno je izvršiti adekvatnu analizu postojećih podataka, u cilju optimizacije izbora tipa hidrauličnog bagera u odnosu na uslove rada datog površinskog kopa. U radu su opisane različite višekriterijumske metode koje su korišćene za analizu hidrauličnih bagera. ...... razmatranih kriterijuma i kada ne postoje kriterijumi po kojima je alternativa a striktno lošija od alternative b [18]. Matematički model ELECTRE metode sastoji se iz devet sekventivnih faza. Ako je pretpostavka da se vrši izbor jedne od m alternativa Ai (i=1, 2,… m) na osnovu n kriterijuma (j=1, 2 ...
... konfliktnih i raznorodnih kriterijuma koji utiču na donošenje odluke. Metoda bazira na pretpostavci da je kompromis prihvatljiv za rešavanje konflikta, da donosilac odluke želi rešenje koje je najbliže idealnom i da su alternative vrednovane prema svim postavljenim kriterijumima. Razvijena na takvim ...
... nC C 1 11 1 1 ... ... n m m mn A x x M A x x (16) gde su: A1,…,Am alternative, C1,…,Cn kriterijumi, xij je rang alternative prema kriterijumu. U sledećem koraku vrši se normalizacija matrice: 2 1 1,..., ; 1,..., n ij ij m ij i x r i m j x ...Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Filip Miletić, Ivan Janković. "Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2019). https://doi.org/10.5937/tehnika1903369D
-
Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu
Marjan M. Hudej (2014-02-03)osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...... odlično (ekvivalent 5). Kriterijum K3 je u funkcionalnoj vezi sa trećim uslovom, kriterijum C4 je vezan za prvi uslov, kriterijum K5 za peti, a kriterijum K6 za četvrti uslov. Za definisanje težina kriterijuma usvojen je raspon od 0,05 do 1. Procenjeno je da kriterijumi K1 i K2 imaju najveću težinu ...
... 108]. Najčešći kriterijumi odlučivanja (u uslovima neizvesnosti i rizika) su [12,80]: a. Kriterijum optimizma (MAXIMAX kriterijum), polazi od pretpostavke da će uvek nastupati najpovoljnija stanja sistema koja će omogućavati maksimalni efekat od donesene odluke. b. Kriterijum pesimizma (MAXIMIN ...
... (MAXIMIN ili Wald-ov kriterijum), suprotno prethodnom kriterijumu, polazi od pesimističke pretpostavke da će za bilo koju alternativu uvek nastupiti najnepovoljnije stanje, i sugeriše opreznost. c. Kriterijum žaljenja (MINIMAX ili Savage-ov kriterijum), tumači se kao izgubljena prilika za donošenje ...Marjan M. Hudej. "Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-02-03)