Претрага
86 items
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
Projekcija razvoja osmatračke mreže podzemnih voda u Republici Srbiji
Petar Dokmanović, Zoran Stevanović, Saša Milanović, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Veljko Marinović (2016)... zagađivačima i proistekle ocene pritisaka na (G)TPV prikazane su u tabeli 4 i na slici 2. Tabela 3. Klasifikacija hazarda od zagađenja PV difuznim zagađivačima Hazard od zagađenja podzemnih voda Indeks rizika Praktično bez hazarda < 0,1 Mali hazard 0,1 - 0,25 Umereni hazard 0,25 - 0,45 Srednji ...
... metodologije kvantifikacije hazarda/rizika od punktuelnog zagađivanja. Tabela 4. Klase rizika od zagađenja PV difuznim zagađivačima i proistekle ocene pritisaka na (G)VT Rizik od zagađenja podzemnih voda Indeks rizika Ocena pritiska Praktično bez rizika 0 do 1 Nije pod pritiskom ...
... većini TPV. Deficit pouzdanih podataka bio je prisutan je i kada su u pitanju pritisci na kvalitet PV: tipovi i vrste unetih ili potencijalnih zagađenja „velikih“ polutanata, nelegalne deponije čvrstog i komunalnog otpada, ulivi otpadnih voda industrijskog i rudarskog sektora, malih i srednjih preduzeća ...Petar Dokmanović, Zoran Stevanović, Saša Milanović, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Veljko Marinović. "Projekcija razvoja osmatračke mreže podzemnih voda u Republici Srbiji" in Vodoprivreda 48 no. 279-281, Beograd : Srpsko društvo za odvodnjavanje i navodnjavanje (2016)
-
Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu
Nikoleta Aleksić (2021)... lokalitetima sa različitim stepenom zagađenja [24]. Mišić je tkivo koje je najmanje izloženo pritisku zagađenja metalima u svim akumulacijama, dok su škrge najizloženije pomenutom zagađenju. Kod jedinki iz akumulacije Garaši uočen je najmanji uticaj zagađenja metalima, dok su jedinke iz Savskog jezera ...
... rizika po životnu sredinu ukazuju na potencijalno zagađenje ispitivanih lokacija (identifikovane su parcele koje su izložene izvorima zagađenja). Merenje magnetnih parametara može biti preporučeno za indikativno pronalaženje intenzivnijeg zagađenja u vinogradima. Procenjen je i rizik po zdravlje ljudi ...
... listovi vinove loze kao potencijalni biomonitori zagađenja vazduha/životne sredine; proceni koji je od ispitivanih vinograda najmanje izložen zagađenju; da se testiraju nedestruktivne, brže i ekonomičnije tehnike (magnetna merenja) za procenu zagađenja PTE u vinogradu; proceni zdravstveni rizik ...Nikoleta Aleksić. "Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu" in VIII Memorijalni naučni skup iz zaštite životne sredine „Docent dr Milena Dalmacija“, 2021, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad (2021)
-
Primena modela transporta idealne čestice na primeru razvoja Površinskog kopa Jakovačka Kumša
Hidrodinamičkim proračunima transporta „idealne“ čestice prikazan je uticaj eksploatacije peskova sa površinskog kopa „Jakovačka Kumša“ na beogradsko izvorište podzemnih voda. Potencijalnu opasnost od zagađenja podzemnih voda izvorišta za vodosnabdevanje čini skup različitih procesa koji se odvijaju na površinskom kopu. U radu je prikazano poređenje dva modela transporta idealne čestice. Prvi model se odnosi na analizu putanje i vremena putovanja idealne čestice od površinskog kopa do izvorišta za stanje pre otvaranja kopa, dok se drugi model odnosi na stanje kada ...upravljnje podzemnim vodama, zaštita podzemnih voda, hidrodinamički model, metoda praćenja „idealne“ čestice, modflow, modpathDušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Vesna Ristić Vakanjac, Marina Čokorilo Ilić. "Primena modela transporta idealne čestice na primeru razvoja Površinskog kopa Jakovačka Kumša" in 9. Međunarodni simpozijum o upravljanju prirodnim resursima, Faculty of Management, Zajecar, Megatrend University, Belgrade (2019)
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... izvora zagađenja. Kao što je prethodno već rečeno, zbog najmanjeg prečnika, prelaze duža rastojanja a samim tim je i njihova koncentracija očekivano veća u odnosu na druge čestice. Veći intenzitet opadanja koncentracija je na istok ka izvoru zagađenja. Tačke K-1 i K-4 najbliže izvoru zagađenja, imaju ...
... (IV)-oksida, u vazduhu neposredno oko izvora zagađenja (topionica, termoelektrana i drugih). Međutim, ove supstancije visinska strujanja vazduha razblažuju i prenose na veće daljine od izvora. Rezultat primene ove metode ˝razblaživanja˝ je znatno smanjenje zagađenja neposredno oko izvora, uz istovremeno ...
... atmosfere i njihov uticaj na prirodne procese Antropogeno zagađenje vazduha je mnogostruko, tako da je najveća pažnja posvećena uticaju eksploatacije uglja, sagorevanju uglja i naftnih derivata i njihov uticaj na zagađenje životne sredine ispitivanog područja. Eksploatacija i upotreba ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... izvora zagađenja. Kao što je prethodno već rečeno, zbog najmanjeg prečnika, prelaze duža rastojanja a samim tim je i njihova koncentracija očekivano veća u odnosu na druge čestice. Veći intenzitet opadanja koncentracija je na istok ka izvoru zagađenja. Tačke K-1 i K-4 najbliže izvoru zagađenja, imaju ...
... (IV)-oksida, u vazduhu neposredno oko izvora zagađenja (topionica, termoelektrana i drugih). Međutim, ove supstancije visinska strujanja vazduha razblažuju i prenose na veće daljine od izvora. Rezultat primene ove metode ˝razblaživanja˝ je znatno smanjenje zagađenja neposredno oko izvora, uz istovremeno ...
... atmosfere i njihov uticaj na prirodne procese Antropogeno zagađenje vazduha je mnogostruko, tako da je najveća pažnja posvećena uticaju eksploatacije uglja, sagorevanju uglja i naftnih derivata i njihov uticaj na zagađenje životne sredine ispitivanog područja. Eksploatacija i upotreba ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
An example of karst catchment delineation for prioritizing the protection of an intact natural area
Vesna Ristić Vakanjac, Zoran Stevanović, Aleksandra Maran Stevanović, Boris Vakanjac, Marina Čokorilo Ilić (2015)Проучавано је карстни извор Перућац као главни дрен подручја планине Таре у западној Србији у циљу процене његовог режима отицања, резерви воде и дефинисања његове сливне површине. Извор се налази у североисточној, унутрашњој зони класичног динарског крша, коју карактерише доминантно проширење висококарстификованих тријаских кречњака, слабо развијена хидрографска мрежа са много понора и густе шуме. Тара је један од пет националних паркова у Србији. Циљ рада је био да се идентификује заштитна зона високог приоритета у оквиру очуваног природног подручја ...Vesna Ristić Vakanjac, Zoran Stevanović, Aleksandra Maran Stevanović, Boris Vakanjac, Marina Čokorilo Ilić. "An example of karst catchment delineation for prioritizing the protection of an intact natural area" in Environmental Earth Science (2015). https://doi.org/10.1007/s12665-015-4390-y
-
Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke
Bojan B. Hajdin (2013-03-07)Vodosnabdevanje gradova i naselja severne Bačke vrši se u potpunosti iskorišćavanjempodzemnih voda. Najznačajnije količine podzemne vode namenjene za piće zahvatajuse iz izdani u vodonosnim pleistocenskim naslagama koje su poznate kao osnovnivodonosni kompleks, dok su danas u vodosnabdevanju manje zastupljene vode izizdani u pliocenskim sedimentima i prve, slobodne izdani rasprostranjene plitko ispodpovršine terena.Pored snabdevanja stanovništva, veliki potrošači podzemne vode su i industrijskapreduzeća, a zbog loših uslova i nerazvijenih sistema za navodnjavanje sve veći korisnicivoda prve izdani postaju i poljoprivredni proizvođači.Geološka ...resursi podzemnih voda, vodosnabdevanje, održivo upravljanje, osnovni vodonosni kompleks, termomineralne vode, monitoring podzemnih... rizične lokacije kao mogući izvori zagađenja, od čega se 16 nalazi u Srbiji, zbog čega je Tisa svrstana u grupu ranjivih vodotokova u jugoistočnoj Evropi sa aspekat potencijalnog rizika od zagađenja 13. Ocena stepena ugroženosti podzemnih voda od zagađenja Istraživani deo Bačke predstavlja ...
... povoljniji, ali je njihovo zagađenje moguće posredno, preticanjem iz povlatnih vodonosnih naslaga, odnosno prve izdani. Opasnost od zagađenja veća je u aluvijalnom području Dunava, gde su prva izdan i izdan osnovnog vodonosnog kompleksa u direktnom kontaktu. Rizik od zagađenja prisutan je na izvorištima ...
... faktorom uslovljavaju visok rizik zagađenja podzemnih voda. Savremeni pristup u istraživanju problematike zaštite podzemnih voda obuhvata utvrđivanje faktora koji vrše "pritisak" (impact) na podzemne vode, na osnovu čega je moguće dati i ocenu rizika od zagađenja podzemnih voda na jednom području ...Bojan B. Hajdin. "Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-03-07)
-
Mikroelementi u kvartarnim sedimentima i lignitu Kostolačko-kovinskog ugljonosnog basena, istočna Srbija – odabrani primeri
Sadržaj, distribucija i način pojavljivanja elemenata u tragovima (mikroelemenata), posebno potencijalno toksičnih i radioaktivnih elemenata u uglju, su od velikog značaja, posebno ako se koriste kao gorivo u termoelektranama (TE). Na osnovu sistematski prikupljenih podataka o elementima u tragovima u uglju, zemljištu i sedimentima, moguće je utvrditi stepen zagađenosti vazduha, zemljišta, vode, kao i negativan uticaj na zdravlje ljudi. Eksploatacija i istraživanje lignita u Kostolcu i Kovinu traje više od jednog veka, dok se sagorevanje lignita sa površinskih kopa ...Bogoljub Vučković, Biljana Radovanović, Dragana Životić. "Mikroelementi u kvartarnim sedimentima i lignitu Kostolačko-kovinskog ugljonosnog basena, istočna Srbija – odabrani primeri" in 18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022., Srpsko geološko društvo (2022)
-
Komparacija metoda XRF i ICP-MS na uzorcima uglja i produkata sagorevanja
Ugljevi niskog ranga – ligniti u Republici Srbiji predstavljaju glavnu energetsku sirovinu koja se koristi za proizvodnju električne energije. Rudarstvo u Srbiji doprinosi bruto dodatoj vrednosti sa 1,8% (2020; https://publikacije.stat.gov.rs/). Sagorevanjem ugljeva niskog ranga u termoelektranama generišu se velike količine elektrofilterskog pepela i pepela, koje često predstavljaju jedan od izvora zagađenja životne sredine usled sadržaja toksičnih elemenata. Dalja upotreba produkata sagorevanja zavisi od njihovog sastava i sadržaja toksičnih mikroelemenata. Svakodnevno sagorevanje lignita u termoelektranama uslovljava konstantan monitoring potencijalno toksičnih ...Branko Kostić, Dejan Prelević, Sabina Kovač, Ksenija Eraković, Dragana Životić. "Komparacija metoda XRF i ICP-MS na uzorcima uglja i produkata sagorevanja" in 18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022., Srpsko geološko društvo (2022)
-
Vodosnabdevanje podzemnim vodama u Srbiji-stanje i perspektive
Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Petar Papić, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić (2011)... potreba gradova da zauzme obale reka i imperativ da zaštite izvorišta od zagađenja. Zone sanitarne zaštite su uspostavljene samo za velika izvorišta, ali se u praksi retko sreće aktivna i sistematična zaštita izvorišta od zagađenja. Speci�čni problemi i ograničenja u upotrebi podzemnih voda u Srbiji ...
... e. Između pliće izdani i osnovnog vodonosnog kompleksa u pojedinim delovima Bačke i Banata nalaze se vodonepropsuni sedimenti koje štite OVK od zagađenja (tipski pro'l je prikazan na slici 20) (lit. 7). Podzemne vode osnovnog vodonosnog kompleksa u Vojvodini imaju visoke osnovne koncentracije organskih ...
... dana) predstavlja jedan od najvećih problema pri njihovom iskorišćavanju za potrebe vodosnabdevanja. Iako generalno slabo zaštićena izdan od mogućeg zagađenja, povoljna okolnost je da su područja sa razvijenim karstom po pravilu slabo naseljena. Karstne vode su malomineralizovane, a sadržaj osnovnih jona ...Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Petar Papić, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić. "Vodosnabdevanje podzemnim vodama u Srbiji-stanje i perspektive" in Naših 40 godina, Beograd : Rudarsko-geološki fakultet (2011): 49-77
-
Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”
Вања Живановић (2024)Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света игра важну улогу у стварању економске вредности али истовремено и велики притисак на животну средину. Процеси експлоатације и обраде руде често укључују употребу разних хемикалија, што може изазвати загађење земљишта, воде и ваздуха. Очување животне средине постаје све важније питање у свету у којем се суочавамо са изазовима као што су климатске промене, деградација земљишта, губитак биодиверзитета. Моделирање дисперзије загађења животне средине представља процес у ком се коришћењем математичких модела ...Вања Живановић. Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”, 2024
-
Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије
Nebojša B. Atanacković (2018-08-31)Велики број напуштених рударских радова и ограничена средства за рекултивацијуи ремедијацију деградираних простора подстакле су развој метода за издвајањеприоритетних локација на које је потребно усмерити даља истраживања. У датомконтексту, у склопу израде дисертације спроведене су научно-истраживачкеактивности које су за предмет имале анализу утицаја значајнијих напуштенихрударских радова на водне ресурсе на простору Србије јужно од Саве и Дунава.Разматрање предметне проблематике извршено је кроз развој и примену семи-квантитативне методологије за анализу ризика од загађивања површинских иподземних вода на регионалној размери. Примењена ...анализа ризика, водни ресурси, водна тела, рудничке воде, рударскиотпад, аналитички хијерархијски процеси, кластер анализа, математичка теоријаатрибута, функције припадности, семи-квантитативне методе... о истицање рудничких вода из напуштених рударских радова може довести до следећих последица: загађења површинских вода, седимента и земљишта и утицај на водене екосистеме, загађења издани у зони и/или низводно од рударских радова и појаву локалних поплава и стварање бујичних токова ...
... и животињског света; биоакумулација; погоршање квалитета воде за пиће; загађење земљишта и седимента. Минерализација Ca, Mg, Na, K, Fe, Al, Si, Mn, SO4 100 – 1-9x104 mg/l Погоршање квалитета воде, загађење земљишта и седимента Од свих негативних ефеката које рударска активност ...
... (енгл. Source-Pathway-Receptor, SPR). Овај концепт се заснива на анализи извора загађења, миграције загађујућих супстанци кроз различите средине и степена и могућности изложености одређених рецептора загађењу. 6 Рецептор представља еколошки субјекат који је изложен стресору. Овај израз може ...Nebojša B. Atanacković. "Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-08-31)
-
Osnovi hidrogeologije
Petar Dokmanović (2021)... sa ležištima nafte i gasa. Ovaj jon može da bude i neorganskog porekla. Povišene koncentracije nitrit-jona (NO2 -) u PV indikator su prisustva patogenih bakterija, odnosno, zagađenja. Nitrat-jon (NO3 -) u PV ukazuje na potpunu oksidaciju azotovih jedinjenja. Veštačka azotna đubriva, sa pol ...
... Jedinjenja azota se, u PV, javljaju u vidu jona NH4 + (amonijum jon), NO2 - (nitrit-jon) i NO3 - (nitrat- jon). Kruženje azota (ili azotni ciklus) se, u prirodi, odvija po sledećoj šemi: rastinje ⇒životinje ⇒produkti raspadanja ⇒ NH4 + ⇒ NO2 − ⇒ NO3 − ⇒ rastinje (16.4.2.1) Rezultat preobražaja ...
... ) faktora, ne smatra se zagađenjem, a neki, već pomenuti, karakteristični primeri su: intruzija morskih voda u priobalne izdani, filtracija PV u zonama ležišta mineralnih sirovina i dr. Pored hemijskog i mikrobiološkog evidentirani su i slučajevi tzv. termičkog zagađenja PV, odnosno, “unošenja ...Petar Dokmanović. Osnovi hidrogeologije, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Хидрогеохемијске карактеристике и квалитет вода слива Требишњице, Република Српска, Босна и Херцеговина
Dragoslav R. Banjak (2016-08-25)Упркос неповољном временском и просторном распореду, воде су најзначајнијиприродни ресурс Источне Херцеговине. Ова чињеница довела је до реализацијепројекта „Вишенамјенског хидросистема Требишњица“, којим је, премаМилановићу (2006), до сада обухваћено: седам хидроелектрана, шестакумулација, шест брана, шест тунела укупне дужине 59,7 km, неколикоприступних тунела, 62,5 km бетонског канала кроз Попово поље, канал крозДабарско (6750 m) и Фатничко поље (2770 m) и систем тунел-канал или цјевоводпрема Дубравама.У почетку са доминантним енергетским предзнаком, концепција јетрансформисана у интегрално рјешење вишенамјенског коришћења и заштитевода и животне ...хидрогеохемијски процеси, мултиваријантна статистичкаанализа, инверзно геохемијско моделовање, квалитет воде, употребиљивост водеза наводњавање, слив Требишњице... фосфати одабрани као индикатори загађења. Јонима амонијума и фосфатима дата је предност у одређивању степена антропогених утицаја на квалитет вода у односу на нитрите и нитрате, због већег броја утврђених вриједности у узорцима, и то: NH4 +-1515, фосфата-1486, NO2 -- 1471 и NO3 --1459. Осим наведеног ...
... излијевају у Требишњицу. Максимална вриједност NO2 - од 0,72 mg/l достигнута је на Требишњици испод Индустрија алата у Требињу, 24.05.2004. године. Присуство нитратног јона у водама слива ријетка је појава, што указује на одсуство сталног извора загађења. Највећи садржаји NO3 - превазилазе вриједност ...
... најнижим дијеловима слива Требишњице, као и подслива Мушнице. Најчешћи хемијски индикатори загађења су азотна једињења, фосфати и BPK5, присутни нарочито у сушнијем дијелу године. Индикатори бактериолошког загађења површинских вода повремено су присутни у свим дијеловима слива, посебно на Требишњици ...Dragoslav R. Banjak. "Хидрогеохемијске карактеристике и квалитет вода слива Требишњице, Република Српска, Босна и Херцеговина" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-08-25)
-
Modeliranje sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarsko-energetskim kompleksima
Jelena R. Malenović - Nikolić (2016-07-12)Efikasnost funkcionisanja sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarskoenergetskimkompleksima zavisi od stepena sprovođenja usvojene politike zaštiteživotne sredine i primene preventivnih mera zaštite životne sredine. Nedostatakfinansijskih sredstava za unapređivanje tehnologije eksploatacije, transporta, pripreme iprerade energetskih mineralnih sirovina u našim rudarsko-energetskim kompleksima,negativno utiče na ostvarivanje ciljeva zaštite životne sredine, a posledice radnihaktivnosti rudarsko-energetskih kompleksa dovode do smanjenja nivoa kvalitetavazduha, vode i zemljišta...rudarsko-energetski kompleks, životna sredina, sistem upravljanja,višekriterijumsko odlučivanje, modeliranje... analize. Pristup organizacija prema zaštiti životne sredine može da se odnosi na: usaglašenost sa zakonskim regulativama i kontrolu zagađenja, prevenciju zagađenja, ekološku efikasnost, ekološku inovativnost, ekoetički pristup i koncept održivog razvoja [220]. Mogućnost integrisanja elemenata održivog ...
... Kontrola zagađenja Usaglašenost sa zakonskom regulativom i implementacija standarda ISO 14000 Primena preporuka donetih na osnovu rezultata redovne kontrole kvaliteta životne sredine Interna kontrola – praćenje emisije zagađujućih materija vazdušne sredine Prevencija zagađenja Usaglašenost ...
... najveći izvor zagađujućih materija u Republici Srbiji. Rudarsko-energetski kompleksi ostavljaju dugoročne posledice na životnu sredinu, usled zagađenja vazduha (emisija prašine koja nastaje u procesu eksploatacije, transporta, pripreme, deponovanja uglja, odlaganja pepela i šljake, emisije dimnih ...Jelena R. Malenović - Nikolić. "Modeliranje sistema upravljanja zaštitom životne sredine u rudarsko-energetskim kompleksima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-07-12)
-
Actual contamination of the Danube and Sava rivers at Belgrade (2013)
Milan Antonijević, Marija Arsović, Josef Cáslavský, Vesna Cvetković, Predrag Dabić, Mladen Franko, Gordana Ilić, Milena Ivanovic, Nevena Ivanović, Milica Kosovac, Dragana Medić, Slobodan Najdanović, Milica Nikolić, Jovana Novaković, Tatjana Radovanović, Djurdjina Ranić, Bojan Šajatović, Gorica Špijunović, Ivana Stankov, Jelena Tošović, Polonca Trebse, Olivera Vasiljević, Jan Schwarzbauer (2014)rečni sistemi, stanje zagađenja, organski zagađivači, teški metali, skrining analize, non-target screening... Укупни параметри нису открили било шта неуобичајено. Ни квантификација унапред одабраних органских загађујућих мате- рија није указала на повишено загађење. Нешто значајнија загађеност је измерена за хром, никл, цинк и делимично бакар у седиментима, са вредностима изнад циљаних вредности према српским ...Milan Antonijević, Marija Arsović, Josef Cáslavský, Vesna Cvetković, Predrag Dabić, Mladen Franko, Gordana Ilić, Milena Ivanovic, Nevena Ivanović, Milica Kosovac, Dragana Medić, Slobodan Najdanović, Milica Nikolić, Jovana Novaković, Tatjana Radovanović, Djurdjina Ranić, Bojan Šajatović, Gorica Špijunović, Ivana Stankov, Jelena Tošović, Polonca Trebse, Olivera Vasiljević, Jan Schwarzbauer. "Actual contamination of the Danube and Sava rivers at Belgrade (2013)" in Journal of the Serbian Chemical Society, National Library of Serbia (2014). https://doi.org/10.2298/JSC131105014A
-
The oil industry and climate changes
Dejan Radivojević (2020)Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...... sumnju u tvrdnju da ljudi izazivaju globalno zagrevanje, sivom bojom oni koji osnovano sumnjaju, crnom bojom oni koji uz izvesnu sumnju priznaju zagađenje, crnom bojom sa šrafurom oni koji priznaju, ali izražavaju osnovanu sumnju, dok su ze- leno-plavom bojom obeleženi oni koji priznaju da su ljudi ...
... kompanija je u martu ove godine započela izgradnju Termoelektrane-toplane na gas u Pančevu koja bi trebala dodatno da doprinese sma- njenju zagađenja životne sredine. 6. ZAKLJUČAK Klimatske promene sigurno predstavljaju jedno od najvećih i najaktuelnijih pitanja današnjice. Veoma često se ...Dejan Radivojević. "The oil industry and climate changes" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2020). https://doi.org/10.5937/tehnika2001031R
-
Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije
Branko R. Miladinović (2016-04-27)Ugalj predstavlja energent na čijoj osnovi se razvija privreda celog sveta.Zato mu se pridaje velika pažnja u eksploataciji i preradi, bez obzira na mnogeštetne uticaje na životnu sredinu, a posebno na efekat staklene bašte koji sestvara emisijom zagađujućih materija u atmosferu radom termoelektrana naugalj.U Srbiji, resurs koji se danas u najvećoj meri koristi u proizvodnjielektrične energije je ugalj i on učestvuje u proseku sa 70 %. U strukturi ukupneproizvodnje ugljeva, dominiraju lignitski ugljevi sa učešćem od 98 %, a ...Srbija, kameni i mrki ugalj, podzemna eksploatacija, preradauglja, rudničke vode, hemijski sastav, emisija zagađujućih materija, životnasredina... fosfate (PO4), sulfate (SO4), gvožđe (Fe), mangan (Mn), nitrate (NO3), nitrite (NO2), arsen (As), rastvoren O2, mineralizaciju (M) i ukupne koliformne bakterije. Amonijum jon (NH4) je najkaraktrističniji parametar zagađenja, koji se javlja u svim navedenim rudničkim vodama. Sledeći po zastupljenosti ...
... parametri Datum Avramica NH4, NO2, NO3, PO4, rast. O2, Fe, Mn, Pb, Cd, Zn, Ni, Cu, Cr, As, uk. kofif. bakterije 19.01.2011./27.02.2012. Strmosten NH4, NO2, NO3, P, rast. O2, Fe, Mn 07.03.2012. Jelovac NH4, NO2, NO3, P, rast. O2, Fe, Mn 07.03.2012. Senjski Rud. NH4, NO2, NO3, P, Fe, Mn, Li, Sr, ...
... Đorde“ - Avramica* NH4, NO2, Fe, Mn, Li, Sr, Al, Zn, Cu, Cr, Pb, Cd, As, Se, Ni 02.10.2009. „Vlaško polje“ * NH4, NO2, Fe, Mn, Li, Sr, Zn, Cu, Pb, As 24.04.2009. „Dobra sreća“ * NH4, NO2, Fe, Mn, Li, Sr, Al, Zn, Cr, Cu, Pb, Cd, As, Se, Ni 02.10.2009. „Podvis“ * NH4, NO2, Fe, Mn, Li, Sr, Zn, Cu ...Branko R. Miladinović. "Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-04-27)
-
Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars
Acquisition of new terminology from specific domains and its adequate description within terminological dictionaries is a complex task, especially for languages that are morphologically complex such as Serbian. In this paper we present an approach to solving this task semi-automatically on basis of lexical resources and local grammars developed for Serbian. Special attention is given to automatic inflectional class prediction for simple adjectives and nouns and the use of syntactic graphs for extraction of Multi-Word Unit (MWU) candidates for ...... two multi-unit terms of the form NNg or contain as its part a AXAXN term; e.g. sprečavanje zagađenja životne sredine ‘pre- vention of environmental pollution’ may not be considered a term, while zagađenje životne sredine ‘environmental pollution’ is. For that reason, the order of term candidate extraction ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Biljana Lazić. "Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars" in Proceedings of the 11th Conference on Terminology and Artificial Intelligence, Granada, Spain, 2015, Granada : LexiCon (Universidad de Granada) (2015)