Претрага

Упит dcterms_subject_txt:Veštačko prihranjivanje

58 items

  • Pregled hidrodinamičkih istraživanja bunara sa horizontalnim drenovima numeričkim metodama

    Đorđije Božović, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić (2020)
    U radu je predstavljen pregled odabranih hidrodinamičkih istraživanja realizovanih primenom numeričkih metoda simulacije kretanja podzemnih voda pod uticajem rada bunara sa horizontalnim drenovima. Na osnovu pristupa u matematičkom i hidrauličkom tretiranju, kao i numeričkoj simulaciji bunara sa horizontalnim drenovima na modelima, predstavljeni su najznačajniji aspekti izrade hidrodinamičkih modela ovog kompleksnog tipa vodozahvatnog objekta. Metodologija obuhvata izbor: a) graničnih uslova za simulaciju prirodnih granica, izvora prihranjivanja i dreniranja izdani; b) primenjivanog stepena diskretizacije prostora obuhvaćenog modelom u planu i profilu; ...
    horizontalni bunari, hidraulika bunara, analitički modeli, numerički modeli, hidrodinamičko modeliranje podzemnih voda

  • Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda

    Đorđije M. Božović (2023)
    Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...
    modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package
    ... uslovu na modelima kojima se matematički predstavlja reka, tako što se prihranjivanje izdani iz pravca reke odvija na račun razlike nivoa vode u reci i nivoa podzemnih voda neposredno ispod njenog korita, dok intenzitet prihranjivanja zavisi od debljine i filtracionih karakteristika sedimenata istaloženih ...
    ... rečeno da intenzitet prihranjivanja izdani na račun doticaja iz reke zavisi od veličine razlike između vodostaja u reci i nivoa podzemnih voda u izdani, za prisutne propusne karakteristike sedimenata istaloženih na dnu rečnog korita. Što je ova razlika veća, veće je i prihranjivanje izdani na račun p ...
    ... strujanja, hidrodinamički režim izdani i prihranjivanje zone bunara iz pravca reke Save; – kvalitet hidrauličkog kontakta reke Save i sedimenata izdani u kojima je rečno korito neposredno usečeno, kao i uticaj različitih hidroloških uslova na intenzitet prihranjivanja izdani; – eventualni uticaj drugih ...

  • Osnovi hidrogeologije

    Petar Dokmanović (2021)
    hidrogeologija, atmosferska voda, površinske vode, podzemne vode, vodni bilans, poroznost stena
    ... sprovodi se veštačka regulacija (poboljšanje) režima nivoa i pražnjenja izdani. Mogu da se izdvoje tri osnovne metode veštačkog povećanja rezervi PV [15]: 1/ Veštačko prihranjivanje izdani; 2/ Veštačko podizanje nivoa izdani i 3/ Veštačko sniženje nivoa izdani. O veštačkom prihranjivanju izdani već ...
    ... funkcionisanja. U okviru izlaganja o regulaciji režima, razmotrena su osnovna načela i tehnička rešenja veštačkog povećavanja rezervi podzemnih voda (veštačko prihranjivanje, veštačko podizanje i veštačko sniženje nivoa izdani), odvodnjavanja rudarskih radova i odvodnjavanja poljoprivrednog zemljišta. ...
    ... (relativno vodonepropusnu) sredinu. Slika 10.1.1.2. Tipska kriva trenda intenziteta infiltracije [72, 20] 11.1.2. Veštačko prihranjivanje izdani Veštačkom prihranjivanju izdani (površinskim vodama) se pribegava u slučajevima kada prirodno raspoložive rezerve PV nisu dovoljne za podmirenje određenih ...

  • Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems

    Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić (2001)
    In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...
    hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije
    ... sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika, monografija, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd. [6] Stanković R., (2000), Sprezanje metoda veštačke inteligencije u cilju razvoja jednog hibridnog inteligentnog sistema, magistarski rad, Matematički fakultet, Beograd. ...

  • Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštione Novi Beograda

    Matija Ognjanović (2024)
    Svrha ovog rada određivanje geotermalne potencijalnosti teritorije opštine Novi Beograd. Određivanje geotermalne potencijalnosti Novog Beograda predstavlja kvantifikovanje geotermalnih resursa na njegovj teritoriji.Analizom opštih karakteristika tj. geografskim položajem, klimatskim, hidrološkim, hidrografskim i geomorfološkim karakteristika, zajedno sa geološkim, hidrogeološkim i opštim geotermalnim karakteristika istražnog područja stiče se jasan zaključak o istražnom području.U savremene geotermalne indikatore, u vidu povećane temperature podzemnih voda, pre svega zbog efekta toplotnog ostrva i sintezom svih pređašnjih podataka, kao podloge za dalju, detaljniju, analizu dolazi se do koraka ...
    geotermalna energija, geotermalni potencijal, Novi Beograd, subhidrogeotermalni resursi
    ... što umanjuje filtracione sposobnosti povlate. Izdan Je formirana u otvorenoj hidrogeološkoj strukturi, te samim tim su uslovi prihranjivanja veoma dobra. Prihranjivanje se vrši na račun atmosferskih voda, pre svega slivanjem iz pravca lesnog platoa. U vertikalnom profilu terena generalno se izdvajaju: ...
    ... gline koje predstavljaju izolator. Takođe, podina izdani predstavljena je glinovitim sedimentima. 22 Prihranjivanje ove izdani se odvija putem infiltracije atmosferskih taloga. Prihranjivanje je otežano usled debelih, vodonepropusnih glinovih sedimenata u povlati izdani. Prognozne vrednosti ...
    ... recentnih bara (b) u centralnom i krajnjem jugozapadnom delu istražnog područja. Pomenute formacije zauzimaju male površine istražnog terena. Prihranjivanje izdani formirane u lesnim naslagama se odvija infiltracijom atmosferskih taloga. Isticanje voda ove izdani se odvija preko bunara, kao i isticanje ...

  • Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke

    Bojan B. Hajdin (2013-03-07)
    Vodosnabdevanje gradova i naselja severne Bačke vrši se u potpunosti iskorišćavanjempodzemnih voda. Najznačajnije količine podzemne vode namenjene za piće zahvatajuse iz izdani u vodonosnim pleistocenskim naslagama koje su poznate kao osnovnivodonosni kompleks, dok su danas u vodosnabdevanju manje zastupljene vode izizdani u pliocenskim sedimentima i prve, slobodne izdani rasprostranjene plitko ispodpovršine terena.Pored snabdevanja stanovništva, veliki potrošači podzemne vode su i industrijskapreduzeća, a zbog loših uslova i nerazvijenih sistema za navodnjavanje sve veći korisnicivoda prve izdani postaju i poljoprivredni proizvođači.Geološka ...
    resursi podzemnih voda, vodosnabdevanje, održivo upravljanje, osnovni vodonosni kompleks, termomineralne vode, monitoring podzemnih
    ... istraženosti ove lokacije nije bio dovoljan, tako da je u pogledu kapaciteta ocenjeno da u uslovima prirodnog prihranjivanja njegov kapacitet iznosi 3.5 m3/s, dok bi u uslovima veštačkog prihranjivanja kapacitet iznosio 8.0 m3/s. Slika 30. Regionalni sistemi vodosnabdevanja Vojvodine, prema ...
    ... izražena u izvorišnim zonama. U uslovima povećanja eksploatacije na teritoriji Mađarske smanjuje se prihranjivanje izdani i povećava deficit rezervi podzemnih voda. Primenom veštačkog prihranjivanja prve izdani u Mađarskoj, u okviru ove izdani na našem području depresije su izražene samo lokalno ...
    ... Mađarskoj. Najznačajniji vid pražnjenja izdani je veštačkim putem, bunarima kojima se zahvataju vode paludinskih slojeva. Eksploatacija se vrši bunarima izdašnosti do 20 l/s. U određenim hidrogeološkim uslovima, pražnjenje, kao i njeno prihranjivanje moguće je preticanjem u dublje vodonosne slojeve ...

  • Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun

    Anja Dević (2024)
    U ovom završnom radu prikazani su literaturni podaci koji se odnose na geotehničke karakteristike terena izgrađenih od lesa na primeru šireg istražnog prostora, tzv. Zemunskog lesnog platoa, kao i rezultati detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun. U prvom delu rada prikazani su uslovi nastanka karakteristične makroporozne strukture lesa i njen uticaj na fizičko-mehaničke karakteristike i stabilnost terena izgrađenih od lesa. Na osnovu analize i interpretacije rezultata detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun prikazane su ...
    struktura lesa,stišljivost, nosivost, sleganje, plitko fundiranje i duboko fundiranje
    ... priobalju Dunava ova zona je deblja i iznosi 2.5 – 3 m. Prihranjivanje izdanskih voda obavlja se infiltracijom atmosferskih padavina. U probalju Save i Dunava izdan je u direktnoj hidrauličkoj vezi sa vodotocima (slika 2). Delimično prihranjivanje izdani verovatno se obavlja i vodama iz zaleđa. Savremeni ...
    ... jJasno izdvaja izdanska zona slobodne vode i nadizdanska zona sa pretežno fizički vezanom vodom. Prihranjivanje izdanskih voda obavlja se infiltracijom atmosferskih padavina. Delimično prihranjivanje izdani verovatno se obavlja ı vodama iz zaleđa. Pojave slobodne vode mestimično su utvrđene i u ...
    ... pravcu (kf=10"-10“cm/s), dok je bočno kretanje podzemnih voda sporije (kf~10-8cm/s). Kretanje vode odvija se duž makropora, vertikalno naniže. Prihranjivanje izdani, najvećim delom, vrši se infiltracijom atmosferskih padavina u podzemlje. Na kontaktu lesnih naslaga sa glinovitijom podlogom (pogrebena ...

  • Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude

    Ivana M. Jovanović (2016-01-13)
    U oblasti procesa prerade rude, flotacijska koncentracija predstavlja jednu od najznačajnijih i najčešće primenjivanih metoda separacije korisnih od nekorisnih minerala. Samim tim, veoma je važno osigurati uspešan rad flotacijskog postrojenja kroz dostizanje zadovoljavajućih tehno-ekonomskih pokazatelja. Cilj upravljanja procesom flotacijske koncentracije je upravo optimizacija kvaliteta i iskorišćenja korisne komponente u koncentratu uz maksimizaciju profita. Shodno tome, istraživanja na polju modelovanja i upravljanja ovim procesom zauzimaju značajno mesto u praksi kontolnog inženjenringa.Teorijska istraživanja u okviru doktorske disertacije obuhvatila su analizu položaja ...
    flotacijska koncentracija, modelovanje, upravljanje, inteligentni sistem, soft kompjuting, fazi logika, veštačke neuronske mreže
    ... Pregled skraćenica AI – veštačka inteligencija (engl. Artificial Intelligence) AIS – veštački imuni sistem (eng. Artificial Immune System) ANFIS – adaptivni neuro-fazi sistem zaključivanja (engl. Adaptive Neuro Fuzzy Inference System) ANN – veštačka neuronska mreža (engl. Artificial ...
    ... ........ 26 5.1 VEŠTAČKE NEURONSKE MREŽE ................................................................................................. 26 5.1.1 Primena veštačkih neuronskih mreža u modelovanju flotacijskih procesa ............................... 29 5.1.2 Primena veštačkih neuronskih mreža u ...
    ... flotacijskih procesa i flotacijskih postrojenja su fazi logika, veštačke neuronske mreže, genetski algoritmi, metode potpornih vektora, stabla odlučivanja koja uče, kao i hibridi navedenih metoda. 5.1 VEŠTAČKE NEURONSKE MREŽE Veštačke neuronske mreže, skraćeno ANN (engl. artificial neural networks) ...

  • Uslovi formiranja oticaja reke Crnice

    Andjelija Glogovac (2024)
    Sliv reke Crnice zauzima područje centralnog dela Srbije, između opštine Paraćin na zapadu, Sisevačkog basena na istoku, sliva Ravanice na severu i Jovaničke reke na jugu.Režimski parametri sliva reke,površine od 289 km2 kontrolišu se na hidrološkoj stanici Paraćin, dok su sa ciljem analize režima i uticaja padavina na formiranje oticaja preuzeti podaci o padavinama sa meteorološke stanice Ćuprija.Na razmatranom području dominantnu ulogu ima karsni tip izdani, koga karakteriše nestabilan režim u u pogledu oscilacija izdašnosti i nivoa podzemnih voda ...
    režim voda, autokorelacija, kroskorelacija, bilans voda, klimatske promene, reka Crnica
    ... izdani, od koji dominantnu ulogu ima karstni tip izdani. Prihranjivanje analizirane karstne izdani u najvećoj meri se vrši zahvaljujući izlučivanju atmosferskog taloga. Hidrološkom analizom proticaja ı padavina utvrđeno Je da do prihranjivanja podzemnih voda dolazi postepenim otapanjem snežnog pokrivača ...
    ... permskih 33 peščara najbolja filtraciona svojstva se nalaze u okviru kontakta sa urgonskim krečnjacima, gde prima najveće količine vode. Prihranjivanje izdani se vrši ı infiltracijom jednog dela atmosferskog taloga, ali u znatno manjoj količini. Dreniranje se vrši preko izvora male izdašnosti ...
    ... izdanskih voda odvija se u razvijenim sistemima pukotina i kavemi. Režim tečenja Je turbulentan, sa oscilacijama izdašnosti. Osnovni vid prihranjivanja karstne izdani Je na račun infiltracije voda atmosferskih taloga i najintezivniji Je u ogolićenim krečnjačkim depresijama u reljefu (vrtače, ...

  • Хидрогеолошке карактеристике изворишта за водоснабдевање Kањиже

    Vladimir Jović ( 2024)
    Rad se bavi hidrogeoloskim karakteristikama izvorista za vodosnabdevanje opstine Kanjiza. Istrazivanja su sprovedena na tri hidrogeoloska kompleksa, od kojih su drugi i treći kompleks kljućni za vodosnabdevanje. Ovi kompleksi se nalaze u sedimentima pleistoćenske i paludinske starosti, na dubinama od 60 do 260 metara, sa subarteskim nivoom vode. Ukupne rezerve podzemnih voda u okviru drugog i treć eg hidrogeoloskog kompleksa iznose 935 l/s, a klasifikovane su u dve kategorije: B i C1. Kvalitet podzemnih voda je stabilan i pripada ...
    hidrogeologija, podzemne vode, vodosnabdevanje, hidrogeološki kompleksi, Kanjiža
    ... voda nalazi blizu ili iznad površine terena. Prihranjivanje i dreniranje Prihranjivanje drugog hidrogeološkog kompleksa odvija se izvan granica istražnog prostora. Dreniranje izdani na širem istraženom prostoru odvija se najvećim delom veštačkim putem—eksploatacijom podzemne vode preko bušenih ...
    ... 265 m dubine i predstavljena je tvrdom glinom sive boje. Prihranjivanje i dreniranje Prihranjivanje ove izdani odvija se izvan granica istražnog prostora. Dreniranje izdani na širem istraženom prostoru odvija se uglavnom veštačkim putem—eksploatacijom podzemne vode preko bušenih bunara koji ...
    ... gline sivo-zelene boje. Donja granica, odnosno podina prvog hidrogeološkog kompleksa, nalazi se na dubini od oko 60 metara. Prihranjivanje i nivo izdani: Prihranjivanje: Izdan se prihranjuje infiltracijom padavina i vodama iz reke Tise. Nivo podzemne vode: Tokom jedne hidrološke godine, nivo izdani ...

  • Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije

    Marina D. Ćuk (2018-02-23)
    Osnovni cilj doktorske disertacije predstavljao je definisanje prirodnih koncentracija (engl. background values) U, Th, i K u podzemnim vodama, i definisanje hidrogeohemijskih uslova koji utiču na distribuciju navedenih elemenata u podzemnim vodama...
    prirodni radioaktivni elementi, podzemna voda, geohemijske sredine, hidrogeohemijski uslovi, neparametarska statistička analiza, logistički model, hidrohemijsko modeliranje
    ... koji uslovljava pojavu izvora na površini terena ili utiče na prihranjivanje izdani formiranih u drugom tipu stena (Yardley and Bodnar 2014). 21 Podzemne vode koje se odlikuju plitkim zaleganjem i čiji osnovni izvor prihranjivanja predstavljaju padavine i površinski tokovi, pokazuju značajne ...
    ... voda cirkuliše od područja prihranjivanja do zone isticanja, što je uslovljeno topografijom terena (Slika 2.11.). Slika 2.11. Poprečni presek basenske strukture sa prikazom cirkulacije vode (Hubbert 1940) 22 Značajan doprinos analizi uslova prihranjivanja, cirkulacije i pražnjenja podzemnih ...
    ... je definisao različite hidrogeološke sisteme:  Lokalni sistemi podzemnih voda nastaju između topografski viših delova basena (područje prihranjivanja) u odnosu na okolne niže delove (područje pražnjenja), pri čemu je vreme zadržavanja podzemne vode u izdani veoma kratko i hemijski sastav ...

  • Creation of a Training Dataset for Question-Answering Models in Serbian

    Ranka Stanković, Jovana Rađenović, Maja Ristić, Dragan Stankov (2024)
    Razvoj i primena veštačke inteligencije u jezičkim tehnologijama značajno su napredovali poslednjih godina, posebno u domenu zadatka odgovaranja na pitanja (Question Answering - QA). Dok su postojeći resursi za QA zadatke razvijeni za glavne svetske jezike, srpski jezik je relativno zanemaren u ovoj oblasti. Ovaj rad predstavlja inicijativu za kreiranje obimnog i raznovrsnog skupa podataka za obučavanje modela za odgovaranje na pitanja na srpskom jeziku, koji će doprineti unapređenju jezičkih tehnologija za srpski jezik. Pored brojnih istraživanja o jezičkim modelima ...
    veštačka inteligencija, obrada prirodnog jezika, jezički resursi, anotirani skupovi, ekstrakcija informacija, odgovaranje na pitanja

  • Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini

    Bojan Hajdin, Dušan Polomčić (2016)
    ... m3/s vode (slika 5). Slika 5 - Bunarski niz na lokacijama Budžak (gore) i Mesarske livade (dole), kod Apatina [3] Prema modelskim ispitivanjima, prihranjivanje izdani, primarno se vrši infiltracijom rečnih voda kroz korito Dunava u aluvijalne šljunkovito-peskovite na- slage, zbog čega je kvalitet rečne ...

  • Старење бунара у алувијалним срединама различитог степена оксичности

    Brankica Majkić (2013-09-27)
    Старење бунара настаје као последица процеса корозије и колмирања. Процесекорозије могуће је спречити уградњом филтерских конструкција од материјалаотпорних на корозију. Колмирање може да настане без обзира на врсту материјалаод кога се праве бунарске конструкције, а процесом може бити захваћенаприфилтарска зона па и зона саме водоносне средине. Из тог разлога тезa јеусмеренa на процесе који доводе до колмирања бунара и последицe опадањaкапацитета водозахватних објеката. Полазна хипотеза је да бунари стареразличитом брзином у срединама различитог степена оксичности. Хидрохемијскеи микробиолошке карактеристике подземних ...
    старење бунара, алувијалне издани, степен оксичности средине,колмирање, бунарски талог, локални хидраулички губитак, дозвољене улазнебрзине
    ... подземних вода. Укупне процењене количине подземних вода, без вештачког прихрањивања износе 67,13 Бранкица Мајкић докторска дисертација  8 m 3 /s, а са вештачким прихрањивањем процена је да се може добити додатних 40 m 3 /s (ВОС 2001 ...
    ... Процењене количине подземних вода у алувијалним срединама износе 43,79 m 3 /s, што износи 65,23% укупно процењених резерви ресурса. Тренутно вештачко прихрањивање издани износи скромних 1,0 m 3 /s. 1.5 Дефинисање и објашњење појмова коришћених у докторској тези Експлоатацију подземних вода прате ...
    ... читавог изворишта. Услед продубљивања корита Велике Мораве (Поглавље 4) отежано је прихрањивање издани из реке што додатно погоршава стање на изворишту. За проблем изворишта Трновче мора се наћи ново решење (вештачким попуњавањем резерви подземних вода, извођењем нових бунара другачијег типа кон ...

  • Idejno rešenje zaštite površinskog kopa Zapadni Kostolac od površinskih i podzemnih voda

    Željko Savić (2024)
    Svaki veći površinski kop ima dobro razvijene etaže, pa samim tim i veće površine na koje dospe površinska voda, koju je potrebno prikupiti i dirigovano provesti do odgovarajućih recipijenata, kako ne bi ugrozila eksploataciju otkrivke i uglja.
    odvodnjavanje, kanali, vosabirnici, bunari, ekrani
    ... otkrivenosti i blizina vodenih tokova) i veštačke (tehnološki proces eksploatacije i način odvodnjavanja ležišta). Uspešna realizacija zaštite površinskog kopa od podzemnih i površinskih voda, pre svega, zavisi od stepena poznavanja prirodnih i veštačkih činioca, kao i njihove pravilne interpretacije ...
    ... erozioni bazis sa radnom kotom oko 67 mnm. Reka Velika Morava na uzvodnom sektoru predstavlja dren za izdan, obzirom da je period malovođa. Prihranjivanje pliće izdani se odvija infiltracijom atmosferskih padavina, kao i infiltracijom vode iz reke u periodima visokog vodostaja. Procena, na osnovu ...
    ... e od padavina reda veličine 5 do 20 %. Deo vode od padavina sa Požarevačke grede takođe gravitira aluvijalnoj ravni i prihranjuje izdan. Prihranjivanje izdani iz Dunava je generalno ograničeno na područje koje pokrivaju drenažni sistemi u cilju zaštite priobalja od visokih nivoa podzemnih voda ...

  • Poboljšanje geotehničkih uslova izgradnje nasipa upotrebom geosintetika

    Anastasija Radovanović (2024)
    Za potrebe izrade rada na Master akademskim studijama ,,Rudarsko-geološkog fakulteta,,, studijskog programa Geotehnika, pod mentorstvom prof. dr Gordane Hadži-Niković , izvršena je detaljna analiza stabilnosti kosina nasipa na Vranjskoj petlji. Geotehnička istraţivanja i ispitivanja terena izveo je “Zavod za geotehniku iz Instituta za puteve a.d. Beograd”, a investitor je “Javno preduzeće, Putevi Srbije”.Metodološki pristup koji je korišćen za analizu stabilnosti kosina nasipa jeste kabinetsko istraživanje dostavljene dokumentacije i geostatički proračuni analize stabilnosti kosina nasipa, korišćenjem savremenih softverskih alata.Krajnji zaključak izvedenih istraţivanja je da ...
    tlo, nasip, analiza stabilnosti, faktor sigurnosti, geosintetici
    ... akumulacije podzemnih voda. Kod sedimenata neogena prihranjivanje vodom vrši se iz zaleđa ı infiltraciom sa površine terena, dok se prihranjivanje aluviona vrši od padavina, dotokom iz viših dijelova terena, kao i bočnim prihranjivanjem od stalnih i povremenih voda difuzno sa dolinskih strana ...

  • Tehnologija izrade i opremanje magacina eksploziva za potrebe ležišta bakra

    Aleksandar Milojević (2024)
    Nakon radova otvaranja i početka eksploatacije, rudno telo bakra velikih rezervi zahteva i veliku količinu eksploziva da bi se ostvario zacrtan kapacitet. Samim tim, neophodno je izraditi funkcionalan magacin eksploziva koji će biti pristupačan svim horizontima i koji će moći da ispuni celokupni kapacitet svih horizonata. Obzirom da će se u magacinu skladištiti eksploziv, on mora ispunjavati specijalne uslove kako bi skladištenje bilo bezbedno. Neophodno je isprojektovati magacin tako da ispuni sve zahteve po pitanju količine i načina skladištenja eksploziva, ...
    podzemna eksploatacija, ležište bakra, magacin, eksploziv
    ... pličim zonama u odnosu na dublje Jedinice ukazuju na to da se podzemne vode nakon ınfiltracije kreću vertikalno naniže i da se na taj način vrši prihranjivanje dubljih izdani. Generalni pravac kretanja podzemnih voda prve izdani je ka najbližim potocima i rekama. Horizontalni hidraulički gradijenti ...
    ... tokove. Izdani se prazne na lokacijama gde su nadmorske visine terena najniže. Analiza bilansa podzemnih voda pokazuje da jJe primarni izvor prihranjivanja hidrogeološkog modela infiltracija padavina. Značajno manje količine voda dotiču sa granica modela kao i preko direktne infiltracije površinskih ...

  • Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije

    Branko R. Miladinović (2016-04-27)
    Ugalj predstavlja energent na čijoj osnovi se razvija privreda celog sveta.Zato mu se pridaje velika pažnja u eksploataciji i preradi, bez obzira na mnogeštetne uticaje na životnu sredinu, a posebno na efekat staklene bašte koji sestvara emisijom zagađujućih materija u atmosferu radom termoelektrana naugalj.U Srbiji, resurs koji se danas u najvećoj meri koristi u proizvodnjielektrične energije je ugalj i on učestvuje u proseku sa 70 %. U strukturi ukupneproizvodnje ugljeva, dominiraju lignitski ugljevi sa učešćem od 98 %, a ...
    Srbija, kameni i mrki ugalj, podzemna eksploatacija, preradauglja, rudničke vode, hemijski sastav, emisija zagađujućih materija, životnasredina
    ... potapanja jame. Kao drugo, smanjenje priliva nakon potapanja rudarskih radova, upućuje na slabe izvore prihranjivanja uklopljenih masa jurskih krečnjaka u permske peščare. Kako se prihranjivanje zapravo može ostvariti jedino duž rasednih i pukotinskih sistema u crvenim permskim peščarima, to onda ...
    ... Ovako dobijeni rezultati, ukazuju da klimatski uticaji (pre svega padavine), treba razmatrati indirektno, odnosno kao najznačajniji izvor prihranjivanja podzemnih i površinskih voda, a one zavisno od konkretnih hidrogeoloških uslova, mogu imati veći ili manji uticaj na ovodnjenost ležišta. ...
    ... miocenskih sedimenata, najznačajniji prilivi rudničkih voda u rudarske radove, javljaju se iz ovih krečnjaka. Kako međutim značajan udeo u prihranjivanju karstne izdani pored površinskih voda toka Ravanice imaju i padavine, izvršena je korelaciona analiza ovih promenljivih veličina i priliva ...

  • Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges

    Danka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović (2024)
    Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...
    grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetu

  • Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima

    Nenad M. Marić (2016-09-26)
    Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...
    podzemne vode, naftni ugljovodonici, kerozin, prirodno prečišćavanje,stimulisana bioremedijacija
    ... predstavlja proces uslovljen prihranjivanjem podzemnih voda. Značaj prihranjivanja podzemnih voda je u tome što dovodi do razblaživanja zagađenja, kao i što predstavlja doticaj nezagađenih voda, nosioca elektron akceptora (Wiedemeier et al., 1999). Tako prihranjivanje predstavlja proces koji doprinosi ...
    ... karakteriše zbijeni tip izdani formiran u okviru peskovito-šljunkovitih naslaga (Matić, 2012). Reč je o izdani sa subarteskim nivoom, čije zone prihranjivanja i dreniranja značajno prevazilaze područje obuhvaćeno ovim istraživanjima. Smer kretanja podzemnih voda u pravcu severoistok – jugozapad (slika ...
    ... mikroorganizama, u cilju degradacije zagađujućih supstanci do manje toksičnih oblika (Ilić, 2011). Počeci bioremedijacije ukazivali su da će veštački sojevi mikroorganizama stvoreni putem genetskog inženjeringa predstavljati njenu osnovu (Chapelle, 1999). Ipak, očekivni uspeh je ubrzo izostao ...