Претрага
215 items
-
Blasting mats for the protection of people, structures and the environment in proximity to the blast site
Milanka Negovanović, Lazar Kričak, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Snežana Ignjatović (2023)Енергија експлозије која се ослобађа током процеса детонације минских пуњења у бушотинама користи се за дробљење чврсте стенске масе на комаде различитих облика и величина, у зависности од карактеристика стене и оптимизације параметара бушења и минирања. Поред позитивних ефеката минирања, постоје и одређени нежељени ефекти сваког процеса минирања који се могу јавити, а то су: потреси тла, разлетање комада одминираног материјала, ваздушни удари, загушљиви и отровни гасови и прашина. Разлетање комада је неконтролисано избацивање комада одминиране стенске масе и ...Milanka Negovanović, Lazar Kričak, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Snežana Ignjatović. "Blasting mats for the protection of people, structures and the environment in proximity to the blast site" in 30th International Conference Ecological Truth and Environmental Research – Ecoter’23, Stara Planina, Serbia, 20–23 Jun 2023, Bor : University of Belgrade, Technical Faculty in Bor (2023)
-
Analiza seizmičkog dejstva eksplozije pri miniranju na primeru izrade tunela Golubac kod Golupca
Savremeno rudarstvo, a pogotovo masovna eksploatacija metaličnih ležišta, ne bi se mogla zamisliti bez primene eksploziva. Rudarstvo je privredna grana, gde su eksplozivi našli najširu primenu za eksploataciju čvrstih mineralnih sirovina. Primena energije eksploziva dovodi do poboljšanja tehničkoekonomskih pokazatelja pri eksploataciji mineralnih sirovina, ali i do pojave negativnih efekata koji prate radove na miniranju. Eksplozivni materijali u rudarstvu, geologiji i drugim delatnostima, svojim dejstvom narušavaju prirodnu sredinu u vidu drobljenja, razbacivanja komada stene, vazdušnih udara, pojave sezmičkih efekata, pojave ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac. "Analiza seizmičkog dejstva eksplozije pri miniranju na primeru izrade tunela Golubac kod Golupca" in XV Međunarodna konferencija OMC 2022, Zlatibor, 12-15. oktobar 2022., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2022)
-
Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom
U narednom periodu se planira izgradnja nekoliko desetina sistema za prečišćavanje otpadnih voda u većim gradovima u Srbiji. Iskustva iz postrojenja koja su trenutno u radu, pokazuju da bi prečišćena otpadna voda, s obzirom na protok i temperaturu, mogla da predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja ...... pokazuju različite efekte u različitim gradovima, što je i očekivano s obzirom na postojeću strukturu korišćenih energenata i veličinu SDG. Tako bi se direktna emisija u Užicu smanjila za oko 43%, u Subotici za 33%, u Beogradu 11%, Novom Sadu 8%, Nišu 17%, itd. Ekološki efekti primene toplotnih ...
... Potpuna procena efekta korišćenja energije otpadnih voda putem toplotnih pumpi, mora da obuhvati i raspoloživost električne energije za rad pumpi i strukturu proizvodnje električne energije. Veliki udeo uglja u proizvodnji električne energije u Srbiji čini da se najbolji efekti postižu kada se ...
... u protoku, koriste se dva skladišta vode zapremine po 2.400 m3. Ovaj projekat integracije toplotnih pumpi u SDG doveo do značajnih pozitivnih efekata u pogledu smanjenja štetnog uticaja na životnu sredinu, odnosno smanjenja emisija i to: CO2 - 60%, SOx - 95% i NOx - 80%. Primer 2: Turku, Finska ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Boban Pavlović. "Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom" in Energija, Ekonomija, Ekologija, University Library in Kragujevac (2021). https://doi.org/10.46793/EEE21-1.11I
-
Status and tendencies under development and application of underground coal gasification-UCG
Podzemna gasifikacija uglja u Svetu poslednjih decenija doživljava znatnu ekspanziju u istraživanju i razvoju zbog uveliko iskorišćenih ležišta uglja i loših ekoloških efekata (pri sagorevanju u TE) na životnu okolinu. Srbija ima znatne rezerve uglja, a kada bi se za PGU koristile samo vanbilansne rezerve i otkopni ostaci bilansnih, jasno je kakvi bi bili ekonomski (a i energetski i ekološki) efekti. U radu su sagledane aktivnosti u Svetu na tom planu, pa smatramo da ima smisla i potrebe za primenu ove ...David Petrović, Lazar Kričak, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić. "Status and tendencies under development and application of underground coal gasification-UCG" in International Conference “Energy and Ecology Industry EEI2018”, Beograd : Akademija inženjerskih nauka Srbije (AINS) (2018)
-
Flyrock Induced by Blasting in Surface Mining
Milanka Negovanović, Lazar Kričak, Snežana Ignjatović, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Rade Šarac (2022)Минирање представља и даље најефикаснији и најјефтинији начин експлоатације великих количина чврстих минералних сировина на површинским коповима. Енергија експлозије се користи за фрагментацију чврсте стенске масе до захтеване гранулације. Поред позитивних ефеката минирања, постоје и одређени нежељени ефекти сваког процеса минирања који се могу јавити, а то су: потреси тла, разлетање комада стене, ваздушни удари, отровни и загушљиви гасови и прашина. Разлетање комада стене је неконтролисано избацивање фрагмената одминиране стенске масе и представља један од главних извора материјалне ...Milanka Negovanović, Lazar Kričak, Snežana Ignjatović, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Rade Šarac. "Flyrock Induced by Blasting in Surface Mining" in 8th Balkan Mining Congress, Belgrade, September 28-30, 2022, Mining Institute Ltd, Belgrade (2022)
-
Osnaživanje energetske tranzicije u sektoru domaćinstva u Srbiji: integrativni pristup
Boban Pavlović (2023)Glavni cilj istraživanja bio je da se razvije metodološki pristup koji bi podržao proces energetskog planiranja tranzicije u grejanju domaćinstava, uzimajući u obzir specifičnosti ovog sektora. Kako bi se procenili mogući tokovi energetske tranzicije u grejanju domaćinstava i analizirali politički instrumenti za ubrzanje ovog procesa, razvijen je simulacioni model zasnovan na agentima (Agent Based Model – ABM). Simulacioni model je primenjen na slučaju energetske tranzicije u sektoru domaćinstva u Srbiji. Prethodno su kroz istraživanje prikupljeni podaci o grejanju domaćinstava ...energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban Pavlović. "Osnaživanje energetske tranzicije u sektoru domaćinstva u Srbiji: integrativni pristup" in Energija, ekonomija, ekologija (2023)
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja
Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske... vrlo povoljni tehno-ekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja (Mohamed & Mohamed, 2013; Kabwe & Wang, 2016; Malbaši & Stojanovi , 2018; Baulovi et al., 2019). Pod negativnim efektima miniranja podrazumevamo dejstvo vazdušnog talasa, zvu ni efekat, razbacivanje odminirane ...
... vrlo povoljni tehno-ekonomski pokazatelji, koje nazalost prate i negativni efekti miniranja (Mohamed & Mohamed, 2013; Kabwe & Wang, 2016; Malba’i¢ & Stojanovié, 2018; Baulovié et al., 2019). Pod negativnim efektima miniranja podrazumevamo dejstvo vazduSnog talasa, zvu¢ni efekat, razbacivanje odminirane ...
... predstavlja osnovni na in eksploatacije vrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehno- ekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jedna inu oscilovanja stenske mase ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić. "Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja" in XIII skup privrednika i naučnika SPIN’21, Industrija 4.0 – mogu nosti, izazovi i rešenja za digitalnu transformaciju privrede, Univerzitet u Beogradu, Fakultet organizacionih nauka (2021)
-
Утицај соларне активности на здравље човека
... solarnih erupcija. Svega 42% ovog zračenja stiže do tla. EH zračenje sa Sunca stiže na Zemlju za 8 min a čestice tek posle nekoliko dana. Mnogi efekti udara solarnih čestica u Zemljinu magnetosferu su opasni za ljudsko zdravlje. Prolazeći kroz vasionski prostor a zatim i kroz Zemljinu atmosferu ...
... UV-A zračenje nije bezopasno, iako usled slabijeg intenziteta prodire pliće u kožu od UV-B i vidljive svetlosti. Deluje kumulativno a negativni efekti se ne ispoljavaju odmah. Slika 2. Prodiranje različitih zračenja u kožu [9] Predugačko izlaganje UV zračenja ima veliki uticaj na potkožno ...
... potkožno tkivo i uzrok je preranog starenje kože. Intenzitet UV-B zračenje zavisi od količine ozona u atmosferi a može da izazove niz neželjenih efekata kao što su crvenilo i plikovi na koži, opekotine, rak kože, zatim oštećenja oka, fotosenzibilizacija, fotodermatoze, stvaranje slobodnih radikala ...Каролина Ђукић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Утицај соларне активности на здравље човека" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Gasifikacija čvrstih goriva
Anđela Nedeljković (2023)Ovaj rad proizvod je višemesečnog istraživanja i proučavanja literature u oblasti gasifikacije čvrstih goriva. Obrađeni su različiti tipovi goriva koji se koriste u procesu gasifikacije, kao i osnovni tipovi gasgeneratora, njihove karakteristike i primene. Analizirana je podzemna gasifikacija i IGCC sistem kako bi se proširilo razumevanje mogućnosti ovih tehnologija u postizanju ciljeva održivosti i efikasnosti u energetskom sektoru. Istražene su ključne prednosti i izazovi koji proizlaze iz primene gasifikacije u industrijskim i energetskim procesima. Kroz analizu ove tehnologije, cilj ...Anđela Nedeljković. Gasifikacija čvrstih goriva, 2023
-
Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike
Milanka N. Negovanović (2015-06-30)Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina... eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina. Veliki broj rudarskih radova ne bi bio moguć ili ekonomski opravdan bez primene eksploziva. U početku primene eksploziva, nije se mnogo znalo o sporednim efektima miniranja [42]. Savremena tehnologija miniranja na površinskim kopovima danas se zasniva ...
... eksploziva u bušotini uslovljava veću potrošnju sredstava za iniciranje. Promena prečnika predstavlja meru smanjenja seizmičkih efekata koja zahteva tehno-ekonomsku opravdanost pre primene. 2.14.7 Smanjenje dužine bušotine Smanjenjem dužine minske bušotine smanjuje se količina eksploziva u bušotini ...
... izbušiti, a samim tim se uvećavaju i troškovi bušenja i miniranja. U tom slučaju je potrebno sprovesti ekonomsku analizu opravdanosti smanjenja geometrije miniranja u cilju smanjenja seizmičkog efekta miniranja. Univerzitet u Beogradu, Rudarsko - geološki fakultet Milanka Negovanović, doktorska ...Milanka N. Negovanović. "Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-06-30)
-
Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike
Milanka N. Negovanović (2015-06-30)Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina... eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina. Veliki broj rudarskih radova ne bi bio moguć ili ekonomski opravdan bez primene eksploziva. U početku primene eksploziva, nije se mnogo znalo o sporednim efektima miniranja [42]. Savremena tehnologija miniranja na površinskim kopovima danas se zasniva ...
... eksploziva u bušotini uslovljava veću potrošnju sredstava za iniciranje. Promena prečnika predstavlja meru smanjenja seizmičkih efekata koja zahteva tehno-ekonomsku opravdanost pre primene. 2.14.7 Smanjenje dužine bušotine Smanjenjem dužine minske bušotine smanjuje se količina eksploziva u bušotini ...
... izbušiti, a samim tim se uvećavaju i troškovi bušenja i miniranja. U tom slučaju je potrebno sprovesti ekonomsku analizu opravdanosti smanjenja geometrije miniranja u cilju smanjenja seizmičkog efekta miniranja. Univerzitet u Beogradu, Rudarsko - geološki fakultet Milanka Negovanović, doktorska ...Milanka N. Negovanović. "Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-06-30)
-
Mikroplastika u peloidima iz Srbije i Slovenije
A. Šajnović, G. Gajica, F. Prosenc, S. Stojadinović, G. Veselinović, P. Trebše, P. Dabić, B. Jovančićević (2023)... fizički i toksični efekat na ljude, njihovo prisustvo ukazuje na to da je kontaminacija manjim mikro- i nanočesticama verovatna i moguća u ovim uzorcima. Male frakcije nanoplastike mogu izazvati toksični efekat [3]. Pored toga, oni takođe mogu da izazovu hemijske toksične efekte preko hemikalija ...A. Šajnović, G. Gajica, F. Prosenc, S. Stojadinović, G. Veselinović, P. Trebše, P. Dabić, B. Jovančićević. "Mikroplastika u peloidima iz Srbije i Slovenije" in 9. simpozijum Hemija i zaštita životne sredine EnviroChem2023, Kladovo, 4-7. jun 2023., Beograd : Srpsko hemijsko društvo (2023)
-
Istraživanje i valorizacija subgeotermalnih energetskih resursa
Dejan Milenić, Ana Vranješ (2015)Dejan Milenić, Ana Vranješ. Istraživanje i valorizacija subgeotermalnih energetskih resursa, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2015
-
Mogućnost korelacije zatezne čvrstoće i dinamičkih svojstava belog venčačkog mermera
Zatezna čvrstoća se koristi pri dimenzionisanju komora (raspona između stubova), određivanju rezne sile na bagerima, izračunavanja efekata miniranja itd. Iskustvo je pokazalo da zatezna čvrstoća stena predstavlja 10-15% jednoosne č vrstoće na pritisak. Za preciznije određivane ovog parametra pristupa se laboratorijskim ispitivanjima, direktim ili indireknim metodama. U ovom radu su prikazana ispitivanja zatezne čvrstoće indirektnom metodom na uzorcima belog meremera ležišta Venčac. Pre utrđivanja zatezne čvrstoće, na svakom probnom telu izvršeno je merenje brzine longitudinalnih elastičnih talasa. Na osnovu ...Jelena Majstorović, Vladimir Čebašek, Veljko Rupar, Nebojša Gojković. "Mogućnost korelacije zatezne čvrstoće i dinamičkih svojstava belog venčačkog mermera" in Inženjerski problemi u mekim stenama - Druga konferencija regionalnih geotehničkih društav, Specijalizovana konferencija ISRM-aa, Друштво за геотехника на Македонија (2022)
-
Filter rules for soil and geosynthetics
Štetni efekti izazvani strujanjem vode kroz različite građevine (brane, nasipi i sl.) uspešno se rešavaju ugradnjom različitih filterskih slojeva. Osnovne funkcije filterskih slojeva su brza evakuacija vode uz sprečavanje unutrašnje erozije i iznošenje sitnih čestica tla. Ovi filterski slojevi najčešće se grade od krupnozrnih materijala (pesak, šljunak, kameni agregati), ali se pored prirodnih materijala sve više koriste i veštački geosintetički materijali. U radu su prikazana osnovna filtarska pravila koja treba ispoštovati da bi se izvelo uspešno projektovanje različitih filtracionih ...Dragoslav Rakic, Irena Basaric Ikodinovic, Milenko Ljubojev. "Filter rules for soil and geosynthetics" in Mining and Metallurgy Engineering Bor, Mining and Metallurgy Institute Bor (2021). https://doi.org/10.5937/mmeb2101001R
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... индиректни еколошки ефекат. Индикатор друштвено-економске примењивости Индикатор друштвено-економске примењивости представља синтезни индикатор којим се објашњавају административни, институционални и легислативни капацитети енергетског сектора, сагледава економска оправданост, тј. економски раст или назадовање ...
... Индустрија 90 Топлане 60 c) Индиректни еколошки ефекат представља парцијaлни индикатор који се може сагледавати кроз ефекте који настају из окружења у којем се живи и ради, а називају се екстерналије. Ти ефекти могу различито утицати на тзв. суседне економске активности, истовремено доносећи једнима додатне ...
... примењивост (D1), Eкономска оправданост (D2) и Доступност (D3) у ДРУШТВЕНО ЕКОНОМСКУ ПРИМЕЊИВОСТ (D); • Расположивост (S1), Диверсификација извора и праваца (S2) и Развој инфраструктуре (S3) у СИГУРНОСТ СНАБДЕВАЊА (S); • Емисија ГХГ (E1), Емисија полутаната (E2) и Индиректан еколошки ефекат (E3) у ЕКОЛОШКУ ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Планирање – функција менаџмента пројекта минералне индустрије
Жељко Вучић (2024)Просторно планирање је комплексан мултидисциплинаран процес утврђивања оптималног распореда људи, добара и делатности на одређеној територији ради његове оптималне употребе. Циљ просторног планирања је распоредити и најбоље користити садржаје у простору што је неизводљиво без детаљних анализа потенцијалних, штетних агенаса на целокупно подручје и његово становнисштво. Утицај рударства на окружење вишеструко се повећао након увођења технологије површинске експлоатације минералних сировина, али и свеукупног лошег дејства на животну средину. Под појом животне средине подразумевамо природне и радом створене вредности у ...Жељко Вучић. Планирање – функција менаџмента пројекта минералне индустрије, 2024
-
Menadžment podzemnih vodnih resursa
Zoran Stevanović (2011)Zoran Stevanović. Menadžment podzemnih vodnih resursa, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2011
-
Application of Peleg model on mass transfer kinetics during osmotic dehydratation of pear cubes in sucrose solution
Vesna Pavelkić, Tanja Brdarić, Marija Petrović, Gavrilo Šekularac, Milica Košević, Lato Pezo, Marija Ilić (2015)The applicability of Peleg model was investigated for predicting mass transfer kinetics during the osmotic dehydration (OD) process of pears, at different concentrations (40, 60 and 70%, w/w) and temperatures (20, 35 and 50 °C) of sucrose solution. Increase in sucrose solution concentration resulted in higher water loss (WL) and solid gain (SG) values through the osmotic treatment period. After 360 min of osmotic treatment of pears, WL ranged from 23.71 to 31.68% at 20 °C, from 24.80 to ...Vesna Pavelkić, Tanja Brdarić, Marija Petrović, Gavrilo Šekularac, Milica Košević, Lato Pezo, Marija Ilić. "Application of Peleg model on mass transfer kinetics during osmotic dehydratation of pear cubes in sucrose solution" in Chemical Industry and Chemical Engineering Quarterly (2015). https://doi.org/10.2298/CICEQ141014004P