Претрага
253 items
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
Concepts for Improving Machine Learning Based Landslide Assessment
Miloš Marjanović, Mileva Samardžić Petrović, Biljana Abolmasov, Uroš Đurić. "Concepts for Improving Machine Learning Based Landslide Assessment" in Natural Hazards GIS-based Spatial Modeling Using Data Mining Techniques, Advances in Natural and Technological Hazards Research, volume 48, Springer Nature Switzerland AG 2019 (2019). https://doi.org/10.1007/978-3-319-73383-8_2
-
Using technology for knowledge transfer between academia and enterprises
Ivan Obradović, Ranka Stanković (2014)... enable teachers in the academic environment to track the progress of students while using the learning resources, and thus have an insight into how they are mastering specific concepts, especially those featuring entrepreneurial learning content. This insight could further be used to filter out ...
... life-long learning. The same way university teachers in the academic environment monitor their students, supervisors within the enterprise can monitor how their employees are keeping pace with new knowledge within the learning content offered by academic institutions. As for development tools, several ...
... opportunity as employees. There are, however, several critical issues, which might impede the implementation of the envisaged concept. The first one is how to motivate qualified academic and/or entrepreneurial staff to produce high quality OER content in continuity. A similar problem might arise on the ...Ivan Obradović, Ranka Stanković. "Using technology for knowledge transfer between academia and enterprises" in Knowledge and Management Models for Sustainable Growth, Proc. of IFKAD 2014, 9th International Forum on Knowledge Asset Dynamics, 11-13 June 2013, Matera, Italy, Bari : IFKAD (2014)
-
The Nooj System as Module within an Integrated Language Processing Environment
... ons of synsets. WS4LR allows for adding of new synsets to wordnets using predefined forms. The two main problems is how to place the synset in the conceptual network, and how to select the appropriate word-sense pairs to represent the concept of the synset. The module enables easy production ...
... search as well. The power of integrated language resources tools such as WS4LR has been illustrated by its different function. It has also been shown how WS4LR can be applied to query expansion. Without such a tool the results of a query specified by a user in the search of a specific concept would ...Ranka Stanković, Duško Vitas, Cvetana Krstev. "The Nooj System as Module within an Integrated Language Processing Environment" in Proceedings of the 2007 International Nooj Conference, Cambridge Scholars Publishing (2008)
-
Insights into dike nucleation and eruption dynamics from high-resolution seismic imaging of magmatic system at the East Pacific Rise
Milena Marjanović, Suzanne M. Carbotte, Alexandre Stopin, Satish C. Singh, René-Édouard Plessix, Miloš Marjanović, Mladen R. Nedimović, Juan Pablo Canales, Hélène D. Carton, John C. Mutter, Javier Escartín (2023)Milena Marjanović, Suzanne M. Carbotte, Alexandre Stopin, Satish C. Singh, René-Édouard Plessix, Miloš Marjanović, Mladen R. Nedimović, Juan Pablo Canales, Hélène D. Carton, John C. Mutter, Javier Escartín. "Insights into dike nucleation and eruption dynamics from high-resolution seismic imaging of magmatic system at the East Pacific Rise" in Science Advances, American Association for the Advancement of Science (AAAS) (2023). https://doi.org/10.1126/sciadv.adi2698
-
Conversion of land areas after coal mine closure and reclamation
Otkopavanje uglja površinski i podzemno praćeno je degradacijom zemljišta, promenom formiranja predela i izmenom flore i faune. Od velikog značaja je razvoj novih naučno utemeljenih pristupa obnovljanje antropogeno poremećenih predela zasnovanih na formiranju rekultivacionih i rudarskih tehnologija. Apsolutno je neophodno obezbediti sveobuhvatno kvalitetno očuvanje zemljišnih i vodnih resursa i odrediti rekultivisano zemljište za novu namenu. U ovom članku je dat pregled najpopularnijih metoda rekultivacije zemljišta i mogućnosti rekultivacije zemljišta nakon završetka rekultivacije i zatvaranja rudnika uglja.... reclaimed terrain is the option of building photovoltaic panels or wind generators. Photovoltaic panels represent a workable solution to the question of how to restore areas degraded by years of coal mining in a way that balances ecological health with economic needs. One of the solutions was to combine ...
... criteria methods for choosing the purpose of recultivated terrain after the closure of an open-pit coal mine. The crucial point seems to be the know-how transfer into reclamation practice - implementing:concrete solutions and site-adapted decision. Land recultivation and revitalization of damaged lands ...Radmila Gaćina, Bojan Dimitrijević, Sanja Bajić. "Conversion of land areas after coal mine closure and reclamation" in 9th International conference mining and environmental protection MEP 23 Proceedings, Sokobanja, 24-27.05.2023., Belgrade : University of Belgrade - Faculty of mining and geology (2023)
-
Electronic Dictionaries - from File System to lemon Based Lexical Database
In this paper we discuss some well-known morphological descriptions used in various projects and applications (most notably MULTEXT-East and Unitex) and illustrate the encountered problems on Serbian. We have spotted four groups of problems: the lack of a value for an existing category, the lack of a category, the interdependence of values and categories lacking some description, and the lack of a support for some types of categories. At the same time, various descriptions often describe exactly the same ...... developed in compliance with the state of the art standards for lexical resources. In this paper we describe how the lexical database was designed following the lemon model. We also present how dictio- naries were automatically improved and enriched by intro- ducing new lexical entries and/or lexical ...
... mark- ers are converted from switch to attribute/value markers, e.g. +DER=GM. • variation – these markers indicate that a lemma has a variant, and how this variation is produced. In Ser- bian, many words have lexical variants that do not bear any specific meaning – they may be preferred in certain ...
... in the form +type=value where, in this case, +VAR in- dicates a variation marker and value indicates a type of variation, which also gives a hint how one variant can be derived from another. As a rule, these relations should be inverse, as is the case with examples given above. With dic- tionaries ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Biljana Lazić, Mihailo Škorić. "Electronic Dictionaries - from File System to lemon Based Lexical Database" in Proceedings of the 11th International Conference on Language Resources and Evaluation - W23 6th Workshop on Linked Data in Linguistics : Towards Linguistic Data Science (LDL-2018), LREC 2018, Miyazaki, Japan, May 7-12, 2018, European Language Resources Association (ELRA) (2018)
-
Softverski alati za korišćenje resursa za srpski jezik
Ivan Obradović, Ranka Stanković (2008)... processing of texts in e-form much easier. One of the tools, with the acronym WS4LR (Workstation for Lexical Abstract: In this paper we describe how lexical resourc- es for Serbian, developed within the Human Language Technology Group, such as various types of electronic dictionaries and aligned ...
... enables the solution of vari- ous tasks via the web. Besides a short description of the lexical resources for Serbian involved, we shall also de- scribe how the functions of the WS4LR tool can be used for their maintenance and development, as well as some possibilities for web query expansion offered by ...
... developed, which are of special interest since, in principle, they can be used independently, as separate components. In this paper we will demonstrate how lexical resources for Serbian, developed within the Hu- man Language Technology Group, can be further developed and used with the help of the WS4LR ...Ivan Obradović, Ranka Stanković. "Softverski alati za korišćenje resursa za srpski jezik" in INFOteka: časopis za informatiku i bibliotekarstvo, Belgrade, Serbia : Zajednica biblioteka univerziteta u Srbiji (2008)
-
Actual contamination of the Danube and Sava rivers at Belgrade (2013)
Milan Antonijević, Marija Arsović, Josef Cáslavský, Vesna Cvetković, Predrag Dabić, Mladen Franko, Gordana Ilić, Milena Ivanovic, Nevena Ivanović, Milica Kosovac, Dragana Medić, Slobodan Najdanović, Milica Nikolić, Jovana Novaković, Tatjana Radovanović, Djurdjina Ranić, Bojan Šajatović, Gorica Špijunović, Ivana Stankov, Jelena Tošović, Polonca Trebse, Olivera Vasiljević, Jan Schwarzbauer (2014)rečni sistemi, stanje zagađenja, organski zagađivači, teški metali, skrining analize, non-target screening... state of pollution of the Sava and Danube Rivers and is the base for setting up further monitoring programs. As a superior outcome, it was illustrated how different chemical analyses can result in different assessments of the river quality. A ...
... parameters were analysed, including Total Organic Carbon (TOC), Total Nitrogen (TN) and major ions. The overall goal of this case study was to illustrate how complex and com- plementary can be a more comprehensive analytical view on an aquatic system. To the best of our knowledge this approach has been ignored ...
... cosmetics. Some of them may have both anthropogenic and natural origins; therefore, it is partially not possible to determine their source accurately. How- ever, galaxolide (4,6,6,7,8,8-hexamethyl-1,3,4,6,7,8-hexahydrocyclopenta- [g]isochromene) and tonalide (1-(3,5,5,6,8,8-hexamethyl-6,7-dihydronaphtha- ...Milan Antonijević, Marija Arsović, Josef Cáslavský, Vesna Cvetković, Predrag Dabić, Mladen Franko, Gordana Ilić, Milena Ivanovic, Nevena Ivanović, Milica Kosovac, Dragana Medić, Slobodan Najdanović, Milica Nikolić, Jovana Novaković, Tatjana Radovanović, Djurdjina Ranić, Bojan Šajatović, Gorica Špijunović, Ivana Stankov, Jelena Tošović, Polonca Trebse, Olivera Vasiljević, Jan Schwarzbauer. "Actual contamination of the Danube and Sava rivers at Belgrade (2013)" in Journal of the Serbian Chemical Society, National Library of Serbia (2014). https://doi.org/10.2298/JSC131105014A
-
Razvoj ARCGIS geobaze površinskog kopa korišćenjem UML CASE alata
... Class diagram Objekti Class diagram Tehnologija (Figure 5) models the development phases of the technological process on an open pit (monitors how the works on levels are proceeding, the state of digging, loading and hauling mechanization,…) taking into account the spatio-temporal component [Jovanović ...
... implementation. Implementation of the OpmGIS database model has been illustrated by the example of the “Field G” open pit. It has been demonstrated how, by means of a visual representation, database users (managers, mining engineers, geologists,...) can have a clear picture of the entire system, and ...Aleksandra Tomašević, Ljiljana Kolonja, Ivan Obradović, Ranka Stanković, Olivera Kitanović. "Razvoj ARCGIS geobaze površinskog kopa korišćenjem UML CASE alata" in Podzemni radovi, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet (2012)
-
Development of the Availability Concept by Using Fuzzy Theory with AHP Correction, a Case Study: Bulldozers in the Open-Pit Lignite Mine
Stevan Đenadić, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Uglješa Bugarić, Ivan Janković, Tomislav Šubaranović (2019)Availability is one of the most used terms in maintainability engineering. This concept is used to denote: The quality of service of an engineering system, i.e., machines, weak points’ analysis, asset management, as well as making decisions in the process of life cycle management. Availability is an overall indicator and contains partial indicators that are oriented towards reliability, maintenance, and logistical support. Availability presents a variable value and changes in time and space. Usually, availability is shown as the ...... by the user, is a function of how often failures occur and corrective maintenance is required, how often preventative maintenance is performed, how quickly indicated failures can be isolated and repaired, how quickly preventive maintenance tasks can be performed, and how long logistics support delays ...Stevan Đenadić, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Uglješa Bugarić, Ivan Janković, Tomislav Šubaranović. "Development of the Availability Concept by Using Fuzzy Theory with AHP Correction, a Case Study: Bulldozers in the Open-Pit Lignite Mine" in Energies, MDPI AG (2019). https://doi.org/10.3390/en12214044
-
Kinetics, mechanism, and equilibrium studies of the reactions between a ruthenium(II) complex and some nitrogen- and sulfur-donor nucleophiles
Aleksandar M. Mijatović, Ratomir M. Jelić, Jovana Bogojeski, Živadin D. Bugarčić, Biljana Petrović (2013)Kinetika i mehanizam reakcija supstitucije između [Ru(trpi)(bpi)Cl]+ sa nukleofilima gvanozin-5′-monofosfatom, L-histidinom, tioureom i dimetilsulfoksidom proučavani su spektrofotometrijski u 0,1 M NaClO4 na 310 K. Red reaktivnosti za odabrane ligande je: tiourea > gvanozin-5′-monofosfat > L-histidin > DMSO. Ovaj red je povezan sa elektronskim, strukturnim i hemijskim karakteristikama kompleksa i nukleofila. Reakcija supstitucije sa tioureom je proučavana na tri različite temperature (288, 298 i 310 K). Negativna entropija aktivacije DS = potvrđuje asocijativni način aktivacije. Formiranje kompleksa [Ru(trpi)(bpi)H2O]2+ sa ligandima ...... chlorido complex had been converted completely into the aqua species. Kinetic measurements UV–Vis kinetic measurements were carried out on a Per- kin-Elmer Lamda 35 double-beam spectrophotometer equipped with thermostated 1.00-cm quartz Suprasil cells. The kinetics of the substitution reactions of ...Aleksandar M. Mijatović, Ratomir M. Jelić, Jovana Bogojeski, Živadin D. Bugarčić, Biljana Petrović. "Kinetics, mechanism, and equilibrium studies of the reactions between a ruthenium(II) complex and some nitrogen- and sulfur-donor nucleophiles" in Monatshefte für Chemie - Chemical Monthly, Springer Science and Business Media LLC (2013). https://doi.org/10.1007/s00706-013-1044-1
-
Coal homogenization stockyard sizing “Tamnava – Zapad” case study
... expressed through variations in heating value [Knežević et al, 2014] It can be seen from the diagram in Figure 1 that there is no clear answer as to how many layers coal should be stacked in, but that this depends on the selected range. If the range of 500 kJ/kg that is set by contract is accepted ...
... Proc. 17th Int. Mining Congress and Exhibition of Turkey, Ankara, Turkey, June, Chamber of Mining Engineers of Turkey. 6. Robinson, G.K., 2004. How much would a blending stockpile reduce variation?. Chemometrics and intelligent laboratory systems, 74(1), pp.121-133. 7. Statsenko, L. and Melkoumian ...Božo Kolonja, Dinko Knežević, Ranka Stanković, Dejan Stevanović, Detlef Trummer. "Coal homogenization stockyard sizing “Tamnava – Zapad” case study" in Proceedings of 13th International Symposium Continuous Surface Mining, ISCSM 2016, / (2016)
-
VENTEX: An Expert System for Mine Ventilation Systems Analysis
Analiza sistema za ventilaciju je komleksan proces, koji bazira na proračunu brojnih parametara, koji se odnose na: stanje mreže, provetrenost, stabilnost sistema, gubitke vazduha, klimatske uslove, gasno stanje, ugroženost od požara i opasne prašine. Navedeni problemi se uspešno rešavaju paketom SimVent, ali potpuno razumevanje i korišćenje dobijenih rezultata zahteva angažovanje iskusnog specijaliste iz oblasti ventilacije. Rešenje je nađeno u kreiranju ekspertnog sistema VENTEX, čija je baza znanja formalizacija ekspertskog znanja iz oblasti ventilacije rudnika. U radu je prikazana metodologija ...... specify what objects can do. First the objects and methods for the knowledge base were constructed. Then systems were also constructed that specify how objects should behave, and that can reason about the objects by using rules. Each rule specifies a set of conditions and a set of conclusions to ...
... to be made if the conditions are true. The conclusions may represent logical deductions about the knowledge base or specifications of how it changes over time. Each rule is a relatively independent module, which made it possible to build the reasoning systems gradually, rule by rule. ...Ranka Stanković, Nikola Lilić, Ivan Obradović. "VENTEX: An Expert System for Mine Ventilation Systems Analysis" in YU Info '96 Brezovica, Društvo za informacione sisteme i računarske mreže (1996)
-
3D modeling and monitoring of karst system as a base for its evaluation and utilization: a case study from eastern Serbia
Earth-Surface Processes, Geology, Pollution, Soil Science, Water Science and Technology, Environmental Chemistry, Global and Planetary ChangeSaša Milanović, Zoran Stevanović, Ljiljana Vasić, Vesna Ristić-Vakanjac. "3D modeling and monitoring of karst system as a base for its evaluation and utilization: a case study from eastern Serbia" in Environmental Earth Sciences, Springer Science and Business Media LLC (2013). https://doi.org/10.1007/s12665-013-2591-9
-
Building learning capacity by blending different sources of knowledge
... teachers in the academic environment to track the progress of students while using the learning resources. This would provide for an insight into how students are mastering specific concepts, especially those featuring entrepreneurial learning content. Based on this insight, especially motivated ...
... learning approach. The same way university teachers in the academic environment monitor their students, supervisors within the enterprise can monitor how their employees are keeping pace with new knowledge, offered within the learning content published by academic institutions. ...
... employees. There are, however, several critical issues, which might be an impediment to the implementation of the envisaged concept. The first one is how to motivate qualified academic and/or entrepreneurial staff to produce high quality OER content in continuity. A similar problem might arise on the ...Ivan Obradović, Ranka Stanković, Olivera Kitanović, Dalibor Vorkapić. "Building learning capacity by blending different sources of knowledge" in International Journal of Learning and Intellectual Capital (2016). https://doi.org/10.1504/IJLIC.2016.075698
-
Глаголи у кухињи и за столом
Цветана Крстев, Биљана Лазић (2015)У раду је приказано истраживање лексике на српском језику кулинарског домена које се заснива на коришћењу доменског корпуса, електронских лексичких ресурса, пре свега WordNet-а и морфолошких речника, и локалних граматика. Приказане су доменске специфичности ових ресурса, како се користе, и међусобно употпуњују. Посебно је приказано како се коришћењем доменског корпуса могу екстраховати глаголи специфични за кулинарски домен и описати начини њиховог коришћења. Дат је попис глагола са основним подацима који је добијен применом представљених метода.аутоматска обрада, коначни трансдуктори, електронски речници, семантичке мреже, локалне граматике, кулинарство... grammars. We presented the domain characteristics of these resources, how they can be used for research and for mutal enrichment. In more details we showed how verbs used in the culinary domain can be extracted from the domain corpus and how the extracted information can be used to describe these verbs. ...Цветана Крстев, Биљана Лазић. "Глаголи у кухињи и за столом" in Научни састанак слависта у Вукове дане - Српски језик и његови ресурси: теорија, опис и преимене, Вол. 44/3, Београд : Међународни славистички центар (2015)
-
Threshold-induced correlations in the Random Field Ising Model
... waiting times between the consequtive avalanches in the RFIM signals at T = 0. We do this by analysing the data from numerical simulations and show how the appearance of the correlations can be attributed to the thresholding pro- cess we used to de�ne the avalanches from the signal28–30. In the absence ...
... of waiting times between the consequtive avalanches in the RFIM signals at T=0. We do this by analysing the data from numerical simulations and show how the appearance of the correlations can be attributed to the thresholding pro- cess we used to define the avalanches from the signal?*°°. In the absence ...
... curve when presented against Vthr, where the reduced disorder r = (R − Rc)/R measures a distance to the critical disorder Rc of the model. Inset shows how γS T/ (0) (i.e. the exponent γS/T taken for Vth = 0) depends on the reduced disorder r. www.nature.com/scientificreports/ a b -6 7 Vat ~~ Vi. =20 ...Sanja Janićević, Dragutin Jovković, Lasse Laurson, Đorđe Spasojević. "Threshold-induced correlations in the Random Field Ising Model" in Scientific Reports, Springer Science and Business Media LLC (2018). https://doi.org/10.1038/s41598-018-20759-6
-
Structural and geochronological constraints from the Drina-Ivanjica thrust sheet (Western Serbia): implications for the Cretaceous–Paleogene tectonics of the Internal Dinarides
Kristof Porkoláb, Szilvia Kövér, Zsolt Benkó, Gabor Héja, Melinda Fialowski, Balázs Soós, Nataša Gerzina Spajić, Nevenka Đerić, László Fodor (2019)Internal Dinarides, Drina-Ivanjica thrust sheet, Deformation history, K–Ar dating, Obduction, Structural analysis... lower plate in obduction systems. How can we trace the record of tectonic burial in the underthrust continental margin? How can we distinguish between the geological record of underthrusting: below the ophiolite and a fol- lowing continental collision phase? How does deformation propagate from ...
... Sociedad Espanola Mineralogia (pp. 53—64). Agard, P., Zuo, X., Funiciello, F., Bellahsen, N., Faccenna, C., & Savva, D. (2014). Obduction: why, how and where. Clues from analog models. Karth and Planetary Science Letters, 393, 132—145. Andrić, N., Sant, K., Matenco, L., Mandic, O., Tomljenović ...
... Serbia), in Proceedings EGU General Assembly Conference Abstracts2014, Volume 16, p. 46. Mladenović, A., Trivić, B., and Cvetković, V., 2015, How tectonics controlled post-collisional magmatism within the Dinarides: Inferences based on study of tectono-magmatic events in the Kopaonik Mts ...Kristof Porkoláb, Szilvia Kövér, Zsolt Benkó, Gabor Héja, Melinda Fialowski, Balázs Soós, Nataša Gerzina Spajić, Nevenka Đerić, László Fodor. "Structural and geochronological constraints from the Drina-Ivanjica thrust sheet (Western Serbia): implications for the Cretaceous–Paleogene tectonics of the Internal Dinarides" in Swiss Journal of Geosciences (2019)
-
Overwiew of In-Pit Crushing & Conveying Technology in Open Pit Mines
The conditions under which contemporary surface mining operations is carried out obviously becoming increasingly complex. In such complex conditions, the optimization of haulage systems as the technological phase with the largest share in the total operating costs, is very important from the aspect of achieving profitability of the mining project. In a large number of cases, the application of traditional haulage systems with trucks (as the most dominant type of haulage in open pit mines) does not lead to ...Ali Nasirinezhad, Dejan Stevanović, Dragan Ignjatović, Petar Marković. "Overwiew of In-Pit Crushing & Conveying Technology in Open Pit Mines" in 8th International Conference MIining And Environmental Protection, Sokobanja, 22-25 September 2021, University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, Belgrade, Serbia (2021)