Претрага
107 items
-
SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading
U članku je predstavljen SrpELTeC, korpus razvijen u okviru akcije COST Distant Reading for European Literary History (CA16204). Svi romani u SrpELTeC-u su odabrani, pripremljeni i obeleženi korišćenjem zajedničkih principa uspostavljenih za sve jezičke zbirke u Evropskoj zbirci književnog teksta (ELTeC). Navedeni su izazovi i rešenja u pripremi SrpELTeC od nule. Svi romani su ručno kodirani u TEI sa bogatim metapodacima i strukturnim napomenama. Automatska anotacija je uključivala POS-označavanje, lematizaciju i imenovane entitete, oslanjajući se na resurse za obradu ...digital humanities, Serbian literature, text corpora, distant reading , linked data, named entity recognition, text analyticsRanka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas. "SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading" in Primerjalna književnost, Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts (2024). https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i2.03
-
Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji
Manja Grifatong (2024)Geofizička karotažna merenja imaju važnu ulogu u određivanju fizičkih i geoloških svojstava delova Zemljine kore. Cilj ovog rada je da se prikaže procena poroznosti i litoloških karakteristika formacije na osnovu rezultata geofizičkih karotažnih merenja. Na osnovu dostupnih podataka izrađeni su dijagrami promene poroznosti sa dubinom i krosplot dijagrami neutronska poroznost – srednja gustina za dve bušotine koje se nalaze na Moldavskoj platformi, u severoistočnoj Rumuniji. Na osnovu ovih dijagrama određene su zone povećane poroznosti i litologija formacija kroz koje ...... neutronskim karotažom (svetlo plava linija), zahvaljujući malom sadržaju vodonikovih atoma u gasu, kao i niske vrednosti merene karotažom gustine (crvena linija) ı povećane vrednosti merene karotažom sopstvenog potencijala (tamno plava linija). Na osnovu smanjene prirodne radiaktivnosti formacije (zelena ...
... osnovu istih identifikatora koji se zapažaju u delovima ove zone. Zone 3 (tamno plave tačke), 4 (narandžaste tačke), 5 (svetlo plave tačke), 6 (crvene tačke) ı 7 (ljubičaste tačke) pokazuju kolektorska svojstva, ali na osnovu viših vrednosti neutronske poroznosti ı gustine, može sec pretpostaviti ...Manja Grifatong. Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji, 2024
-
Просторни положај лежишта угља Ђурђевик: геофизичко-геолошки модел
Синиша Арсеновић (2019)Лежиште угља Ђурђевик представља источни део Бановићког угљеног басена и припада северној страни босанске офиолитске зоне унутрашњих Динарида у чији састав улазе стене палеозојске, мезозојске и кенозојске старости. Језерска доњомиоценска угљоносна серија изграђена је од лапоровито-глиновитих седимената са једним слојем мрког угља. Дебљина угљеног слоја креће се у интервалу од 5 до 25 m са генералним правцем пружања СЗ - ЈИ и падом према ЈЗ. У зони обухваћеноj геофизичким истраживањима изражена je пострудна тектоника у виду раседа мањег и ...... износи 5,5 km у правцу запад-исток, а краћа 3 km у правцу север-југ. Слика 2.1 – Прегледна географска карта са положајем басена Ђурђевик (црвени правоугаоник) 4 Прва истраживања на простору басена Ђурђевик почела су тридесетих година двадесетог века, а експлоатација је отпочета ...
... случајних сметњи N(t), тако да ће бити: S(t) = R(t) ∗ W(t) + N(t) (3.13) Пример примене деконволуције на сеизмичку секцију дат је на слици 3.25. Црвеним стрелицама на слици су назначене карактеристичне позиције на којима је деконволуирана секција пружила очекивани резултат, а процес деконволуције ...
... терена је 300 m н.м.в. На слици 4.3 приказана је интерпретација профила РЕФЛ - 1. Елементи интерпретације су интерпретација раседа (назначена црвеном линијом) и интерпретација угљене серије (полигон). нтерпретација угљене серије (Слика 4.3) се, у зависности од степена потврђености, дели на: ...Синиша Арсеновић. Просторни положај лежишта угља Ђурђевик: геофизичко-геолошки модел, Београд : Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”
Vladimir Čebašek, Veljko Rupar (2018)Eksploatacijom boksita iz ležišta "Podbraćan" formiran je površinski kop sa maksimalnom visinom zavšne kosine od 280 m. Redovnom kontrolom stabilnosti trenutnog stanja kosina površinskog kopa utvrđeno je da faktor sigurnosti iznosi Fs = 1.71 – 1.85, a što je ukazalo da postoji mogućnost povećanja nagiba kosine. U radu je prikazan postupak analize mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa "Podbraćan".Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”" in Mining and Geology Today, II international symposium, Belgrade, 04 - 05.12.2018., Rudarski institut, Balkanska akademija nauka, Akademija inženjerskih nauka Srbije (2018). https://doi.org/10.25075/SI.2018.17
-
Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije
Vladimir Šaraba (2021)Sa namerom definisanja hidrogeološke uloge i značaja mikrobiološkog diverziteta odabranih pojava mineralnih voda Srbije, primenom sistema biodetektora, dokazano je prisustvo gvožđevitih, sulfato-redukujućih, sluz-produkujućih, heterotrofnih aerobnih i denitrifikacionih bakterija, na osnovu čega je proračunat rizik od razvoja procesa biokorozije i biohemijske inkrustacije, te zdravstveni rizik. Uz procenu rizika, izvedene su analize skenirajuće elektronske mikroskopije biofilmova i hidrogeohemijsko modeliranje, te makroskopska, otpička i difrakciona ispitivanja naslaga inkrustacije, dok je fizičko-hemijskim analizama utvrđena vrednost ukupne mineralizacije iznad 1 g/L, kao i povišeni ...biohidrogeologija, SEM analize, makroskopska i optička ispitivanja, rendgenska difrakcija praha, hidrogeohemijsko modeliranje, BART analize, metabarkoding analize mikrobioma, fizičko-hemijske analize, starenje bunara (biokorozija, biohemijska inkrustacija i biozarastanje), zdravstveni rizik... tepidum. Strelica ukazuje na „hlorozome“ na periferiji bakterijske ćelije; e – Crvena alga Galdieria koja se razvija u termalnim izvorima na niskim vrednostima pH, a zelena boja ćelija je posledica niskih koncentracija crvenog pigmenta fikoeritrina; f – Arteski sulfidni izvor u Floridi (SAD), čije zone ...
... intervalu inkubacije uzorka, utiče da uzorak poprima tamnu boju sa nijansama crvene, koja postepeno prelazi u BC reakciju, nakon što se formira braon prsten (reakcija BR) oko flotacione lopte; BR: Reakcija se uočava kao pojava crveno-smeđeg do tamno-smeđeg prstena oko flotacione lopte, koji je kompaktan ...
... rezultate (p-vrednosti), pri čemu su vrednosti au (crvena boja) „približno nepristrasne” p vrednosti, dok su bp (zelenа boja) vrednosti „verovatnoće pokretanja” i manje su tačne od vrednosti au. Podaci podržavaju klastere sa visokim au vrednostima (≥95%). Crveni okviri ukazuju na približno nepristrastne ...Vladimir Šaraba. Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije, Beograd : [V. Šaraba], 2021
-
Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија)
Милош Велојић (2021)Главни циљ испитивања хидротермалног система Чукару Пеки је разумевање процеса који су довели до његовог настанка, а посебно еволуције рудоносних флуида из којих је настала рудна минерализација. Утврђено је да је овај систем настао у периоду пре 86,78 - 85,19 Ma из магматског интрузива који је био богат водом и имао висок оксидативни потенцијал. Током хлађења, из овог магматског интрузива су издвојени веома врели флуиди, који су имали температуре изнад 600°С и висок салинитет. У ...Борска металогенетска зона, Тимочки магматски комплекс, порфирска лежишта, високосулфидациона лежишта, флуидне инклузије, рудне парагенезе, геохронологија, хидротермалне алтерације, LA-ICP-MS... групација (тип 1-црвена линија) и секундарних нискотемпературних групација (тип 7-плава линија) флуидних инклузија у кварцу, пропуштена светлост. ГЕНЕЗА ХИДРОТЕРМАЛНОГ Cu-Au СИСТЕМА ЧУКАРУ ПЕКИ (ИСТОЧНА СРБИЈА) 228 Слика 86-6b: Разлика између примарних (тип 1- црвени круг) и секундарних ...
... спровео је Блечић (1974) на узорку кварца из лежишта бакра Мајданпек и издвоjио је 4 типа инклузија: 1) инклузије са пуно микроминерала (полифазне) и црвеним минералом (хематитом) у тзв. ,,залеченим” пукотинама кварца, 2) инклузије са знатним уделом течне фазе (25-60 запр. %) и малим уделом течне фазе ...
... Интрузивно-вулканске брече, настале фрактурисањем стена путем утискивања магме и дајкова. Могу се препознати у околини плутонских масива Ваља Стрж и Црвена река. 2) Магматско-хидротермалне брече, настале дејством врелих гасова из утиснуте магме. Уочене су у у близини Борске реке и Великог Кривеља. ...Милош Велојић. Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија), Београд : [М. Велојић], 2021
-
A Lexical Approach to Acronyms and their Definitions
In this paper we present a comprehensive approach to acronyms for Natural-Language Processing (NLP) of Serbian texts. The proposed procedure includes extraction of acronyms and their definitions that are usual Multi-Word Units (MWUs), shallow parsing of MWUs that enables MWU lemmatization and production of entries in morphological electronic dictionaries, both for MWU and acronyms, that are provided with grammatical, syntactic, semantic and domain information. This approach enables representation that reflects complex relations between acronyms and their definitions.... not be as high, many acronyms have several interpretations, for instance RAF – Kraljevsko ratno vazduhoplovstvo ‘Royal Air Forces’ and Frakcija Crvene armije ‘Rote Armee Fraktion’. In respect to the orthography, acronyms differ from other words in a text. Namely, they can be common names, e.g. ...Cvetana Krstev, Duško Vitas, Ranka Stanković. "A Lexical Approach to Acronyms and their Definitions" in Proceedings of the 7th Language & Technology Conference, November 27-29, 2015, Poznań, Poland, Springer (2015)
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... Može se doći do zaključka da se sa povećanjem faktora prihoda povećavaju i zapremine optimalnih kontura, odnosno rastu količine Jalovine ı rude. Crvena i zelena linija na dijagramu predstavljaju ckonomske vrednosti generisanih kontura. Za razliku od količine rude i jalovine, sa povećanjem faktora ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije
Jana S. Stojković (2013-09-25)Mineralne vode još od davnina privlače pažnju ljudi i to kako u pogledu istraživanja iproučavanja, tako i u pogledu njihovog iskorišćavanja. Naročito je važno poznavanjesadržaja mikroelemenata u njima, jer su to komponente njihovog hemijskog sastavakoje ih odvajaju od tzv. „običnih“ malomineralizovanih voda.U ovom radu proučavani su odabrani esencijalni mikroelementi (fluor, bor, litijum,kalijum, stroncijum i silicijum), u mineralnim vodama Srbije, pri čemu je analiziranopreko 130 uzoraka mineralnih voda iz različitih geoloških sredina, to jest hidrogeološkihrejona. Cilj ovog istraživanja bio je ...esencijalni mikroelementi, faktori migracije, zakonomernosti rasprostranjenja, hidrogeohemijski procesi, multivarijantna statistička analiza, mineralne vode Srbije... faktora (Field, 2005). U ovom primeru su značajnim, tj. visokim faktorskim koeficijentima smatrani oni čija je apsolutna vrednost veća od 0,5 (crvene vrednosti u Tabeli 3.4), ali su, pri kasnijoj interpretaciji, uzete u razmatranje i nešto niže vrednosti faktorskih koeficijenata (roze i zelene ...
... parametara hemijskog sastava mineralnih voda, dobijen R- mod klaster analizom (mera sličnosti: euklidsko rastojanje, metoda povezivanja: Vordov metod). Crvena isprekidana linija predstavlja granicu grupisanja. Nakon povlačenja granice grupisanja na euklidskom rastojanju 12, na dendogramu se jasno izdvajaju ...
... Dendogram 110 uzoraka mineralnih voda, dobijen Q-mod klaster analizom (mera sličnosti: euklidsko rastojanje, metoda povezivanja: Vordov metod). Crvena isprekidana linija predstavlja granicu grupisanja. Rimskim brojevima su označene grupe (I‒IV), a arapskim podgrupe uzoraka mineralnih voda (1‒8) ...Jana S. Stojković. "Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-25)
-
Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala
Srđan B. Stanković (2016-09-11)Jezero Robule, formirano u podnožju rudničke raskrivke Oštreljski planir (Rudnik bakra Bor), je nastalo kao posledica rudarskih aktivnosti. Mikrobiološki diverzitet ekstremno kiselog jezera Robule ispitivan je primenom kako klasičnih mikrobioloških metoda (svetlosna mikroskopija i kultivacija na selektivnim podlogama) tako i primenom savremene metode molekularne biologije (analiza polimorfizama terminalnih restrikcionih fragmenata; T-RFLP). Takođe, ispitivan je i potencijal i efikasnost jezerske vode u biološkom luženju mineralnog koncentrata, kao i u bioluženju uzoraka stare flotacijske jalovine Rudnika bakra Bor.Na osnovu dobijenih rezultata ...... Provodljivost, mScm -1 [Fe 3+ ], mgL -1 [Fe 2+ ], mgL -1 [Cu 2+ ], mgL -1 26. jul 2012. 26 crvena 2,55 +850 10 614±2,25 1,68±0,02 73±0,92 12. jun 2013. 21 crvena 2,53 / / 250±1,54 0,3±0,01 47,24±0,61 4.2 ANALIZA MIKROBIOLOŠKOG DIVERZITETA UZORKA VODE IZ JEZERA ROBULE ...
... (plave linije) međupljosnog rastojanja dhkl daće refleksiju ako je orijentisan tako da zatvara Bragov ugao sa upadnim snopom rendgenskih zraka (crvene linije). Refleksija je prikazana vektorom difrakcije s. Vektor s preseca ugao između upadnog i difraktovanog snopa i normalan je na niz ravnina kojima ...
... Slika 10. Shematski prikaz principa rada difraktometra za prah. Uzorak rotira za ugao presecajući put usmerenom snopu rendgenskih zraka (crvena linija) koji dolazi iz rendgenske cevi. U isto vreme detektor, rotirajući za ugao 2, prikuplja difraktovane zrake. Instrument koji kontroliše rotiranje ...Srđan B. Stanković. "Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-11)
-
Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata
Dejan N. Radivojević (2014-12-30)Predmet doktorske disertacije predstavljalo je rešavanje strukturno‐stratigrafskihodnosa miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata. U cilju regionalnogsagledavanja, korišćeni su svi raspoloživi geofizički i geološki podaci sa širegistražnog područja, odnosno iz celog Panonskog basena i susednog orogena. Osimklasičnih metoda primenjene su i savremene metode seizmostratigrafije,tektonostratigrafije i riftne sekvencione stratigrafije. Primenjene metode omogućilesu izradu modela progradacije ivice šelfa za ceo Panonski basen, modela uzajamnihveza između basena i geodinamičkog modela jugoistočnog oboda basena.Jezero Panon je većim delom zapunjeno prilivom sedimenata paleo‐Dunavom saseverozapada, odnosno ...Centralni Paratetis, Panonski basen, miocen, jezero Panon,seizmostratigrafija, sekvenciona stratigrafija, paleogeografija, geodinamika... konkordancija označeni crvenom strelicom (slika 6.2.b i 6.3.b). Žuti završeci refleksija ukazuju na vremensku transgresiju gornje granice u suprotnom pravcu od žutih strelica, dok crveni završeci ukazuju na vremensku transgresiju donje granice (baselap) u pravcu crvene strelice. Pored toga ...
... ani. 5.1.2. Trijas U Panonskom basenu na tisijskom bloku, sedimenti donjotrijaske starosti predstavljeni su terigenim šejlovima (shale), crvenim peščarima i anhidritima koji u gornjem delu postepeno prelaze u karbonate sa rožnacima (Dolton, 2006). Za Poglavlje 5 Regionaln ...
... trijasa, na marinskim platformama taloženi su šelfni karbonati, sprudni krečnjaci i evaporiti. Stene gornjotrijaske starosti predstavljene su crvenim alevrolitima, peščarima i sivim krečnjacima (Dolton, 2006). Slika 5.1. Karta podloge neogenih sedimenata sa izolinijama dubinske strukturne ...Dejan N. Radivojević. "Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-30)
-
Projekcija razvoja osmatračke mreže podzemnih voda u Republici Srbiji
Petar Dokmanović, Zoran Stevanović, Saša Milanović, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Veljko Marinović (2016)... 15 do 30 Srednji rizik (žuta) 30 do 50 Potencijalno pod pritiskom Veliki rizik (narandžasta) 50 do 65 Pod pritiskom Veoma veliki rizik (crvena) 65 do 80 Kada su u pitanju ocene pritisaka na status kvaliteta PV, došlo se do sledećih podataka: 57 (G)TPV nije pod pritiskom, 31 (G)TPV je ...Petar Dokmanović, Zoran Stevanović, Saša Milanović, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Veljko Marinović. "Projekcija razvoja osmatračke mreže podzemnih voda u Republici Srbiji" in Vodoprivreda 48 no. 279-281, Beograd : Srpsko društvo za odvodnjavanje i navodnjavanje (2016)
-
The oil industry and climate changes
Dejan Radivojević (2020)Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...... rizika klimatskih pro- mena (slika 3). Slika 3 - Procenat Exxon-ovih dokumenta i njihov odnos prema globalnom zagrevanju [7] Na slici 3, crvenom bojom su označeni dokumenti koji označavaju sumnju u tvrdnju da ljudi izazivaju globalno zagrevanje, sivom bojom oni koji osnovano sumnjaju, crnom ...Dejan Radivojević. "The oil industry and climate changes" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2020). https://doi.org/10.5937/tehnika2001031R
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... uključuje neizvesnost tj. podrazumeva detaljno poznate osobine celokupnog ležišta. Kao rezultat ovakvog pristupa generiše se jedinstvena vrednost projekta (crvena linija na slici levo) koja se formalno smatra tačnom, odnosno njena verovatnoća pojavljivanja je 100%. U realnosti ovako generisana vrednost uvek odstupa ...
... pravilo da se povećanjem faktora prihoda povećavaju i zapremine optimalnih kontura, odnosno količine jalovine i rude. Drugu komponenta predstavljena je crvenom i zelenom krivom na grafiku, i zapravo predstavlja ekonomske vrednosti generisanih kontura. Za razliku od količina, ovde se povećanjem faktora prihoda ...
... slika 3.14). Ekonomske vrednosti generisanih kontura se najčešće prikazuju za dva slučaja eksploatacije najgori i najbolji slučaj. Najgori slučaj (crvena kriva na grafiku, slika 3.14) definiše ekonomsku diskontovanu vrednost generisanih kontura, za razvoj radova, od najviše do najniže etaže, unutar jedne ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... uključuje neizvesnost tj. podrazumeva detaljno poznate osobine celokupnog ležišta. Kao rezultat ovakvog pristupa generiše se jedinstvena vrednost projekta (crvena linija na slici levo) koja se formalno smatra tačnom, odnosno njena verovatnoća pojavljivanja je 100%. U realnosti ovako generisana vrednost uvek odstupa ...
... pravilo da se povećanjem faktora prihoda povećavaju i zapremine optimalnih kontura, odnosno količine jalovine i rude. Drugu komponenta predstavljena je crvenom i zelenom krivom na grafiku, i zapravo predstavlja ekonomske vrednosti generisanih kontura. Za razliku od količina, ovde se povećanjem faktora prihoda ...
... slika 3.14). Ekonomske vrednosti generisanih kontura se najčešće prikazuju za dva slučaja eksploatacije najgori i najbolji slučaj. Najgori slučaj (crvena kriva na grafiku, slika 3.14) definiše ekonomsku diskontovanu vrednost generisanih kontura, za razvoj radova, od najviše do najniže etaže, unutar jedne ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Efikasnost različitih tipova glina Srbije za adsorpciju metilen plavog
Maja D. Milošević (2016-12-09)Adsorpciona efikasnost različitih uzoraka glina sa lokaliteta Srbije određenaje njihovim tretiranjem različitim koncentracijama rastvora metilen plavog (MP).Detaljna mineraloška karakterizacija ispitivanih glina i rezultati njihove interakcijesa rastvorima MP dobijeni su primenom optičkih, rendgenskih, hemijskih, DTA ispektroskopskih metoda.Na osnovu formiranja MP agregata u izmenljivim pozicijama i površiničestica gline, razlikuju se dva tipa glinovitih minerala: visoko naelektrisani(smektiti) i nisko naelektrisani (kaoliniti). Dimeri se stvaraju na naelektrisanimpovršinama, a granica njihovog razvoja omogućuje determinaciju mineralne vrste.Molekuli MP stoje pod uglom od 21.5o kada se ...minerali glina, metilen plavo, kristali metilen plavog, difuznarefleksija, adsorpcija, flokulacija, naelektrisanje slojeva... 590±0.005 Ugao pomračenjab paralelan paralelan Polihroizam II – plavo-ljubičast - maslinastozelen do crn II – bledo ruzičast - ruzičasto-crven a nije precizno određen zbog polihroizma. b pri normalnoj orijentaciji 1.2.7.2. Metahromatoza – agregacija metlen plavog na površini glina Metilen ...
... kristala (slika 26). Dužina im može biti i do 10 mm ali prečnik retko prelazi 0.1 mm. Većina kristala je plava, ređe su ljubičasti ili ljubičasto-crveni što je blisko povezano sa debljinom kristala (Milošević et al., 2013). Slika 26. Tabličasti (levo) i igličasti (desno) kristali metilen plavog ...
... 700 nm. Kristali MP pokazuju znatno izražen dihroizam: od plave (dc=480 nm) do bledo žute (dc = 565 nm) (tabela 10). Deblji kristali su ljubičasto-crveni kao rezultat intenziteta absorpcione trake na 406 nm. Dominantna talasna dužina boje (dc) menja se u zavisnosti od položaja kristala prema vibracionom ...Maja D. Milošević. "Efikasnost različitih tipova glina Srbije za adsorpciju metilen plavog" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-12-09)
-
Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala
Miodrag Čelebić (2024)Izbor optimalne mehanizacije u diskontinualnom sistemu transporta je jedna od najvažnijih odluka koju treba donijeti prilikom projektovanja površinskih kopova. Pri izboru optimalne mehanizacije, uticaj ima veliki broj faktora, kako prirodnih – geoloških i ekoloških, tako i tehničkih, ekonomskih i socijanih. Neki od njih se mogu izraziti numerički, u određenim mijernim jedinicama, a neki opisno, lingvističkim varijablama, shodno uslovima koji vladaju na rudnim ležištima, a koje karakterišu visok stepen neizvjesnosti i neodređenosti kako prilikom istraživanja, tako i tokom procesa eksploatacije ...izbor mehanizacije, tehnologija eksploatacije, diskontinualani sistem, ekspertsko odlučivanje, lingvističke varijable, MCDM, FAHPMiodrag Čelebić. Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala, Beograd : [M. Čelebić], 2024
-
Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)
Darko M. Božović (2016-09-28)Karbonatne sirovine, obzirom na geološku građu Crne Gore predstavljaju jednu od najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina. U Crnoj Gori postoje brojna leţišta karbonatnih sirovina (arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena) koja su istraţena ili su u eksploataciji, među kojima rudni reon Bjelopavlića zauzima najznačajnije mjesto.Dosadašnja istraţivanja karbonatnih sirovina na ovom području imala su, međutim, prevashodno uzak istraţivački cilj, utvrđivanje rezervi arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena određenog leţišta, ili preliminarna ispitivanja kvaliteta krečnjaka u njima, sa ...karbonatne mineralne sirovine, arhitektonsko - građevinski kamen, tehničko - građevinski kamen, karbonatna punila, rudni reon Bjelopavlića, potencijalnost.... povremeno javljaju i glinoviti slojevi koji mjestimično prelaze u glinene škriljce i škriljave laporce crne boje. Na području Javorka, Poljica, Crvene prodoli i Broćnika razvijeni su krečnjaci oksford - kimeridţa (J31,2). Predstavljeni su sivim, ţućkastim i bjeličastim, bankovitim i kristalastim ...
... vezani u konglomerate, kao i pjeskovima. Na širem području rudnog reona Bjelopavlića zastupljene su različite mineralne sirovine: pojave i leţišta crvenih boksita (u sjevernom, manje u jugozapadnom dijelu područja), pojave bitumija, pojave šljunka i pijeska fluvioglacijalnog porijekla kod Novog Sela ...
... izgrađeni su od različitih sedimenata permske, trijaske, jurske, kredne i paleogene starosti, vulkanogeno sedimentnih tvorevina srednjeg trijasa, crvenih i bijelih boksita. Na osnovu razlika u litološkim i strukturnim karakteristikama u okviru geotektonske jedinice Visoki krš, izdvojene su dvije ...Darko M. Božović. "Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-28)
-
Минерагенија зеолитских туфова Србије
Vladan Kašić (2018-02-05)Лежишта наших зеолитских туфова (Златокоп, Игрош, Јабланица 1, Беочин, Топоница и Сланци) која су овде била предмет детаљних истраживања, просторно и генетски везана су за вулканске и вулканокластичне стене маринских средина сенонске и неогенске старости и језерске седименте неогене старости и настала су као продукт девитрификације вулканског стакла.Током лабораторијских испитивања при изради ове докторске дисертације, примењене су следеће аналитичке методе: оптичка испитивања петрографских препарата; рендгенска дифракција праха (XRD); скенирајућа електронска микроскопија (СЕМ метода); хемијска карактеризација зеолитских туфова у оквиру ...... серије издвојени су као картиране јединице: брече са глиновито песковитим везивом (BrM2), мрки и жути пешчари, конгломерати (pM2), црвене и зелене глине, црвени глинци (gM2), зеолитисани туф са учешћем зеолита од око 90% (zeM2) и туф са зеолитом (zeM2). Зеолитисани слој туфа пружа се од се ...
... литератури као Шењско-чумићки неоген. На подручју Шењско-чумићког неогена туфови се јављају у најстаријим пребаденским седиментима – шареној и црвеној вулканогено-седиментној серији (Стевановић и др., 1977), која се састоји од глина, пешчара, доломита, шљунка, лапораца и туфова. Та серија најбоље ...
... микотоксинима, додатак природног зеолита у храни за пилиће доводи до повећања телесне масе и смањења конверзије хране. У испитиваним узорцима белог и црвеног меса, јетре и јаја нису нађене резидуе минералног 132 адсорбента, нити резидуе микотоксина, иако је у храни констатовано присуство афлатоксина ...Vladan Kašić. "Минерагенија зеолитских туфова Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-02-05)
-
Neogena i kvartarna herpetofauna (Anura i Squamata) Srbije : doktorska disertacija
Dragana D. Đurić (2019)U radu je prvi put opisan deo herpetofaune (Anura i Squamata) iz neogenih i kvartarnih lokaliteta Srbije. Obrađeni su lokaliteti Sibnica, Prebreza, Lazarevc, Vračević i Riđake, neogene starosti. Lokaliteti kvartarne starosti su pećine Mala i Velika Balanica, Pešturina, Hadži Prodanova, Baranica, Vrelska pećina i sedimentne ispune fisura u kamenolomima Venčac i Beočin. U radu je prikazana je taksonomska analiza herpetoloških ostataka. Pored taksonomske analize fosilnog materijala dat je kratak geografsko-geološki opis proučavanih lokaliteta, osnovne osteološke karakteristike anura i skvamata ...... radijacije fosilnih tetrapoda (iz Vitt & Caldwell 2014). Narandžaste linije ukazuju na kladu Lisamphibia kojoj pripadaju i današnje Amphibia, crvene ukazuju na kladu Eureptilia u koju su uključeni i savremeni gmizavci. Zelene linije ukazuju na kladu Parareptilia (izumrla), za koju se smatralo da ...
... Stejić 2009). Sl. 16. Geografski položaj nalazišta u selu Riđake (detalj sa OTK, 428/4, R 1: 50 000). Fosilna asocijacija otkrivena je u crvenim glinovitim peskovima koji su po svemu sudeći ispunili vrtače gornjotrijaskih krečnjaka Lelićke formacije (sl. 17). Sa lokaliteta je tokom iskopavanja ...
... Amphibia i Reptilia u Jugoslaviji. Geoloski Vjesnik, 36, 79–89. Paunović, M. 1983b. Kopnene kornjače roda Testudo Linne, 1758. Iz pleistocenskih naslaga Crvene Stijene kod Petrovića u Crnoj Gori. Rad JAZU, 404: 109–123. 142 Paunović, M. 1984. Fische, Amphibien und Reptilien aus oberpleistozanen A ...Dragana D. Đurić. Neogena i kvartarna herpetofauna (Anura i Squamata) Srbije : doktorska disertacija, Beograd : Rudarsko-geološki fakultet, 2019