Претрага
96 items
-
Sastav i teksture minerala FeO-Fe2O3-TiO2 sistema u vulkanskim stenama i porfirskim ležištima bakra Borske metalogenetske zone
Aleksandar Luković (2021)Proces obrazovanja minerala iz sistema FeO-Fe2O3-TiO2 u uzorcima vulkanskih stena i porfirskih orudnjenja borske zone prikazan kroz pojavu magnetita/hematita i njihovih alteracija. Minerali ove zone su ispitivani optičkim metodama (odbijena i propuštena svetlost), SEM-EDS/BSD, XRPD, LA-ICP-MS metodama. Rezultati ispitivanja su, pored glavnih Fe – Ti oksida, otkrili prisustvo ferijskog ilmenita u hornblenda andezitima I vulkanske faze kao i magnetita sa većim koncetracija Cr u zoni zlotske magnetne anomalije. Ispitivanje uzoraka iz bušotina porfirskih sistema borske zone otkriva postojanje nekoliko ...... je njihova geneza vezana za primarni magnetit (Mucke, 2005). Ohmoto (2003) predlaže novi mehanizam transformacije ova dva minerala, i to drugačije od već poznatog načina obrazovanja putem redoks reakcija (dominantno u okvirima hidrotermalnog sistema). Prema ovom predlogu, transformacija se odvija ...
... luženje Fe2+ u kiseloj sredini (Mucke, 2005). Ono što je značajno istaći jeste da je mehanizam ove reakcije takav da do formiranja hematita dolazi nakon ekstrakcije Fe2+ iz magnetita a magnetit se formira dodavanjem Fe2+ hematitu (Otake, 2010). 2.1.2.3. Piritizacija magnetita Proces formiranja ...
... valentnog stanja gvožđa, a samim tim reakcija nije oksido-redukcija. Gore prikazana reakcija data je za zamenu hematitom magnetitom gde pritom treba reći da reakcija važi u oba smera, tj. Isto tako pri nastanku hematita na račun magnetita. Treba napomenuti da reakcija formiranja magnetita iziskuje luženje ...Aleksandar Luković. Sastav i teksture minerala FeO-Fe2O3-TiO2 sistema u vulkanskim stenama i porfirskim ležištima bakra Borske metalogenetske zone, Beograd : [A. Luković], 2021
-
Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла
... primarna jedinjenja koja se emituju direktno iz izvora i sekundarna jedinjenja koja nastaju interakcijom dva ili više primarnih jedinjenja ili u reakciji sa sastavnim delovima atmosfere. Većina primarnih zagađujućih jedinjenja, uključujući i suspendovane čestice (particulate matter – PM) su posledica ...Дубравка Новичић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Geneza i uslovi cirkulacije voda kompleksnih karstnih sistema Kučajsko-Beljaničkog masiva
Ljiljana M. Vasić (2017-07-14)postupaka koji je primenjen u cilju definisanja zona prihranjivanja i veze izmeđupodzemnih i površinskih voda, vremena koje voda provede u podzemlju, pri čemu seformira jedinstven hemijski sastav i temperaturni režim isteklih voda, bili su polaznaosnova za usmerenje na istraživanje karsta i definisanje teme doktorske disertacije.Kučajsko-beljanički masiv se nalazi u istočnoj Srbiji i pripada oblasti Karpatobalkanskogluka i idealan je poligon za istraživanje, obzirom da se u okviru njega nalazejaka karstna vrela i pojave toplih karstnih izvora na relativno malom rastojanju, ...karstni sistemi, geneza podzemnih voda, izotopske metode, starost voda,hidrogeohemijski procesi, dubina cirkulacije podzemnih voda, subtermalne i termalnevode... subtermalnim i termalnim vodama, ali se takođe uočava reakcija voda-stena i u ponorskim vodama. Na slici 8.5. prikazan je hidrohemijski sastav svih voda, koji je uslovljen reakcijom vode i stene. Hemijski sastav većeg broja ponora uslovljen je reakcijom voda-stena. Ukupne rastvorene materije (TDS) ...
... izmenom izotopa (npr. 16O i 18O) između bilo koje dve molekularne vrste ili faze koje učestvuju u reakciji (Clark & Fritz, 1999). Izotopska frakcionacija nastaje kao posledica različite brzine reakcije lakšeg i težeg izotopa i usled hemijskih, fizičkih i bioloških procesa koji dovode do promene ...
... izmenom izotopa (npr. '°O i 80) izmedu bilo koje dve molekularne vrste ili faze koje ucestvuju u reakciji (Clark & Fritz, 1999). Izotopska frakcionacija nastaje kao posledica razlicite brzine reakcije lakSeg i tezeg izotopa i usled hemijskih, fizi¢kih 1 bioloSkih procesa koji dovode do promene izotopskog ...Ljiljana M. Vasić. "Geneza i uslovi cirkulacije voda kompleksnih karstnih sistema Kučajsko-Beljaničkog masiva" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2017-07-14)
-
Kinetics, mechanism, and equilibrium studies of the reactions between a ruthenium(II) complex and some nitrogen- and sulfur-donor nucleophiles
Aleksandar M. Mijatović, Ratomir M. Jelić, Jovana Bogojeski, Živadin D. Bugarčić, Biljana Petrović (2013)Kinetika i mehanizam reakcija supstitucije između [Ru(trpi)(bpi)Cl]+ sa nukleofilima gvanozin-5′-monofosfatom, L-histidinom, tioureom i dimetilsulfoksidom proučavani su spektrofotometrijski u 0,1 M NaClO4 na 310 K. Red reaktivnosti za odabrane ligande je: tiourea > gvanozin-5′-monofosfat > L-histidin > DMSO. Ovaj red je povezan sa elektronskim, strukturnim i hemijskim karakteristikama kompleksa i nukleofila. Reakcija supstitucije sa tioureom je proučavana na tri različite temperature (288, 298 i 310 K). Negativna entropija aktivacije DS = potvrđuje asocijativni način aktivacije. Formiranje kompleksa [Ru(trpi)(bpi)H2O]2+ sa ligandima ...Aleksandar M. Mijatović, Ratomir M. Jelić, Jovana Bogojeski, Živadin D. Bugarčić, Biljana Petrović. "Kinetics, mechanism, and equilibrium studies of the reactions between a ruthenium(II) complex and some nitrogen- and sulfur-donor nucleophiles" in Monatshefte für Chemie - Chemical Monthly, Springer Science and Business Media LLC (2013). https://doi.org/10.1007/s00706-013-1044-1
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... različite reakcije. 2. Adsorpcijom vodene pare na čvrstim aerosolnim česticama može da se nagradi vodeni film na njihovoj površini, u kome se dešavaju mnoge atmosferske reakcije. 3. Vodena para može da katalizuje neke reakcije u vazduhu. 4. Vodena para učestvuje u mnogim reakcijama. Jednu od ...
... u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj... 50 Druge značajne reakcije pri stvaranju aerosola polaze od slobodnih radikala organskih supstanci. U međusobnim reakcijama slobodnih radikala, ili reakcijama sa drugim molekulima postepeno nastaju čestice veličine aerosola. Oblačne kapi ...
... zračenje velike energije, fotohemijske reakcije u nižim slojevima atmosfere bile su više zastupljene, tako da se u bitnoj meri dešavalo i fotohemijsko razlaganje molekula vodene pare. Kiseonik stvoren hlorofilskom fotosintezom Helijum i argon iz reakcija raspadanja radionuklida Zemljine kore ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... različite reakcije. 2. Adsorpcijom vodene pare na čvrstim aerosolnim česticama može da se nagradi vodeni film na njihovoj površini, u kome se dešavaju mnoge atmosferske reakcije. 3. Vodena para može da katalizuje neke reakcije u vazduhu. 4. Vodena para učestvuje u mnogim reakcijama. Jednu od ...
... u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj... 50 Druge značajne reakcije pri stvaranju aerosola polaze od slobodnih radikala organskih supstanci. U međusobnim reakcijama slobodnih radikala, ili reakcijama sa drugim molekulima postepeno nastaju čestice veličine aerosola. Oblačne kapi ...
... zračenje velike energije, fotohemijske reakcije u nižim slojevima atmosfere bile su više zastupljene, tako da se u bitnoj meri dešavalo i fotohemijsko razlaganje molekula vodene pare. Kiseonik stvoren hlorofilskom fotosintezom Helijum i argon iz reakcija raspadanja radionuklida Zemljine kore ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
Утицај соларне активности на здравље човека
... zračenja ali čak i relativno male promene u zračenju naše zvezde, utiču na meteorološke procese. U njegovom jezgru neprestano se odvijaju nuklearne reakcije u kojima se oslobađa velika količina energije. Bitan pokazatelj SA je broj Sunčevih pega do čijeg povećanja brojnosti i drugih pojava koje ih prate ...
... (levo) i tokom geomagnetskih bura (desno)[15] Pretpostavlja se da geomagnetske bure mogu uticati na funkcionalno stanje mozga putem mehanizma magnetorecepcije. Utvrđeno je da ljudi i životinje imaju specijalizovan skup neuroloških receptora koji sadrže male kristale prirodnog magnetita ...
... drugim tkivima koji im omogućavaju da “osete” promene magnetskog polja (neke se orijentišu i kreću u odnosu na magnetsko polje zahvaljujući ovom mehanizmu) [15]. Zaključak Ustanovljeno je da prekomerno izlaganje ultraljubičastom i infracrvenom zračenju koje emituje Sunce najviše štete nanose ...Каролина Ђукић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Утицај соларне активности на здравље човека" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Primena termografije u rudarstvu
Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić (2019)Danas, gotovo da nema oblasti u nauci i tehnici u kojoj se Infracrvena termografija ne primenjuje kao metoda za lociranje i praćenje zagrejanih objekata ili tela, beskontaktnu procenu temperature površina, i nedestruktivno ispitivanje materijala. U radu su prikazane mogućnosti i perspektive primene ove metode u oblasti rudarstva.... spojeva, oštećenja izlaznih kablova ili oštećenja prekidača (Slika 3). U slučaju identifikovanja problema na osnovu snimljenih termograma, brzom reakcijom moguće je sprečavanje prekida napajanja električnom energijom rudnika koji bi generisao gubitke u svakodnevnoj proizvodnji. U proseku, za rešavanje ...Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić. "Primena termografije u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија)
Милош Велојић (2021)Главни циљ испитивања хидротермалног система Чукару Пеки је разумевање процеса који су довели до његовог настанка, а посебно еволуције рудоносних флуида из којих је настала рудна минерализација. Утврђено је да је овај систем настао у периоду пре 86,78 - 85,19 Ma из магматског интрузива који је био богат водом и имао висок оксидативни потенцијал. Током хлађења, из овог магматског интрузива су издвојени веома врели флуиди, који су имали температуре изнад 600°С и висок салинитет. У ...Борска металогенетска зона, Тимочки магматски комплекс, порфирска лежишта, високосулфидациона лежишта, флуидне инклузије, рудне парагенезе, геохронологија, хидротермалне алтерације, LA-ICP-MS... је вероватно вршен путем реакције: 4KFe3AlSiO10(OH)2 (биотит) + 7H+ + 3HSO4 + 21H2S = 2AlSi2O5 (каолинит) + 8SiO2 + 4K + + 26H2O + 12FeS2 ГЕНЕЗА ХИДРОТЕРМАЛНОГ Cu-Au СИСТЕМА ЧУКАРУ ПЕКИ (ИСТОЧНА СРБИЈА) 67 Gržetić (1992) наводи и следећу реакцију растварања биотита у присуству ...
... порфирским системима обично почиње када се хидротермални флуид охлади испод 400°C, што доводи до пада растворљивости и реакције SO2 компоненте са водом и стварањем H2S гаса, који реакцијом са металима ствара сулфиде гвожђа и бакра (Heinrich, 2005; John et al., 2010). Уврежено мишљење је да депоновање ...
... (John et al., 2010). Карактеристични типови хидротермалних алтерација у лежиштима бакра Борске металогенетске зоне, као и одговарајуће хемијске реакције којима се објашњавају измене примарних петрогених минерала новим минералима, а које су прихваћене у овом раду, детаљно су приказане у Gržetić (1996) ...Милош Велојић. Генеза хидротермалног Cu-Au система Чукару Пеки (Источна Србија), Београд : [М. Велојић], 2021
-
Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj
Magdalena Milanović (2024)Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine predstavlja proces u kom se korišćenjem matematičkih modela vrši simulacija širenja i raspodele zagađenja u životnoj sredini, koje nastaje određenim aktivnostima. Modeliranje nam pomaže da predvidimo zagađenja koja dobijamo planiranim aktivnostima u zemljištu, vodi i/ili atmosferi određene regije, kako bi na vreme preduzeli odgovarajuće preventivne mere kojim se smanjuje ili upotpunosti eminiše uticaj na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Glavni zadatak ovog rada je procena uticaja, projekta proširenja kopa Veliki Krivelj, na kvalitet vazduha. Rezultati koji ...Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine, površinski kop Veliki Krivelj, AERMOD, zagađenje vazduha, disperzija prašine... • Temperatura direktno utiče na formiranje, delovanje ı interakciju zagađivača na različite načine. Povećanjem temperature se ubrzavaju hemijske reakcije, a topliji vazduh može da zadrži više vodene pare. Mnogi zagađivači se rastvaraju u vodi, formirajući kiseline. • Vetarima dvostruki efekat ...
... = Primarne — oni se direktno iz izvora emituju u atmosferu i oslobađaju se iz poznatih izvora, " Sekundarne — oni se formiraju kao rezultat reakcija između primarnih zagađivača i nekih drugih elemenata prisutnih u atmosferi. Prema konzistenciji zagađivači se dele na: = Čestice (prašina, pare ...
... uticaj na ponašanje zagađujućih supcanci u vazduhu imaju meteorološki uslovi. Od vrednosti meteoroloških parametara zavisi transport, razblaživanje, reakcije i promene koncentracije na mestu merenja ı vreme boravka zagađujućih supstanci u vazduhu, a sve ovo utiče na ljude, ostali živi svet i materijalna ...Magdalena Milanović. Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj, 2024
-
Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije
Ivana N. Jelić (2023)Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti. Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovom oksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične za životnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitih stadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorci arsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom ...... vrednostima u prisustvu Fe?* prema sledećoj reakciji: FeAsS + 14Fe*! + 10H2;O — 14Fe? + SO4? + FeAsOa:2H-O + 16H* (2.5) 4rsenopirit skorodit Skorodit se dalje može rastvoriti pri pH>4 (inkongruentna reakcija (2.6)) ili pri pH<4 (kongruentna reakcija (2.7)): FeAsOu:2H2O + H:O = RAsO+ + Fe(OH)sa)+H" ...
... sledećim izrazom: Arsenopirit + arsen <> lelingit + tečnost ili para. Idući ka višim pritiscima odvija se reakcija Apy + As — Lo + L, dok na pritistima manjim od invariantnog pritiska ova reakcija postaje Apy + As > Lo + V. Na 491 C+ 12 C stabilno koegzistiraju pirotin, pirit, arsenopirit, tečnost i ...
... arsenopiritu, oblik, veličina čestica, distribucija zlata u arsenopiritu, kao i mehanizam otpuštanja zlata iz arsenopirita tokom njegove oksidacije u rudama i na jalovištima. Na osnovu pomenutih razmatranja dat je mogući mehanizam koji je zaslužan za ulazak zlata u ispitivanu sulfidnu paragenezu. Treći ...Ivana N. Jelić. Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije, Beograd : [I. Jelić], 2023
-
Хидрогеолошки услови формирања угљокиселих минералних вода Србије
Goran H. Marinković (2014-06-17)Докторском дисертацијом разматране су хидрогеолошке структуре угљокиселихминералних вода литосфере Србије. При истраживањима узети су у обзир:резултати испитивања старости, порекла и физичко – хемијских карактеристикаугљокиселих вода, геотемпературни услови и геотектонска грађа литосфере,резултати изотопских испитивања на δ13С у карбонатима хидротермалнихлежишта, резултати истраживања минималних температура трансформацијекарбоната и структурно - хидрогеолошки услови у областима дренирањаугљокиселих вода.Резултати показују да је угљеник угљокиселих вода пореклом из карбонатахидротермалне фазе младих магматских процеса, а да су матични супстратиовог елемента карбонати мезозојских и палеозојских седиментних иметаморфних стена. Угљендиоксид ...литосфера Србије, угљокиселе воде, генеза, супстрати, рејони,хидрогеолошке структуре, дубина залегања, геолошки услови, типови,потенцијал.... осим за младе вулканске области, креће од 5,6 до 7,4, угљокиселе воде су киселе до неутралне реакције. Термалне воде Курилско – камчатских и других младих вулканских области су јако киселе реакције са pH од 0,4 до 2,4. Ове киселе воде припадају групи В сулфидних и Г гвожђевито-арсенских угљокиселих ...
... (растворном) стању (Пећинар, 1959). Резултат делимичног узајамног деловања између угљендиоксида и воде је угљена киселина, која води даје слабу киселу реакцију. Типови угљокиселих вода зависе од концентрације раствореног угљендиоксида. Минимална количина угљендиоксида, која одређује припадност подземних ...
... У катјонском саставу најчешће доминира Na + јон, ређе Ca 2+ и веома ретко Mg 2+ . Код ових вода младих вулканских области, са јако киселом реакцијом, анјонско- катјонски састав је специфичан, с обзиром на то да има сложену мешавину јона ((SO4+HSO4), Na, Al, Fe, Ca, H, Cl, (Ca+Mg)). Угљокиселе ...Goran H. Marinković. "Хидрогеолошки услови формирања угљокиселих минералних вода Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-06-17)
-
Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini
Bojan Hajdin, Dušan Polomčić (2016)... potrošnja kiseonika i usled čega se u rečnoj vodi javlja deficit kiseonika. Organske materije sposobne su da vezuju radi- onulide i metale, a zbog reakcije sa suspendovanim materijalom i sedimentacije, dolazi do akumulacije radioaktivnosti u sedimentu. Oscilacijama vodostaja, odnosno, usled različitih ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić. "Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini" in Tehnika 66 no. 5, Beograd : Savez inženjera i tehničara (2016): 777-786. https://doi.org/10.5937/tehnika1604545H
-
Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike
... napoju. Tokom FH reakcija dolazi do konverzije sinteznog gasa u ugljovodonike različite molekulske mase, u skladu sa reakcijom (1) [3]: OnHCnHnCOHn n 2)22(2)12( (1) Reakcija vodenog gasa (2) je veoma zastupljena sporedna reakcija, odvija se istovremeno ...
... FT proces je skup katalizovanih, hemijskih reakcija za konverziju sinteznog gasa u više ugljovodonike širokog raspona. U zavisnosti od odnosa komponenata u sinteznom gasu (napoj), tipa katalizatora, radnih odabranih procesa i stepena sporednih reakcija, osnovni proizvodi FT sinteze mogu biti: sintetska ...
... istovremeno sa glavnom reakcijom na sledeći način [3]: 222 COHOHCO (2) Smer i kinetika odvojanja reakcije vodenog gasa značajno utiče na sastav nastalog sinteznog gasa. Dobijeni sintezni gas pogodnog molskog odnosa komponenata se prerađuje ...Мирослав Црногорац, Душан Даниловић, Лола Томић. "Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike" in IX Naučno stručni skup Preduzetništvo, inženjerstvo i menadžment Zrenjanin, 24.10.2020. god., Visoka tehnička škola strukovnih studija u Zrenjaninu (2020)
-
The oil industry and climate changes
Dejan Radivojević (2020)Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...... sumnju u dobre namere. Poslednji slučaj koji je podelio javnost bio je govor tinejdžerke Grete Tunberg u Ujedinjenim naci- jama koji je izazvao reakcije od toga da joj treba dodeliti Nobelovu nagradu do toga da je u pitanju zloupotreba deteta sa Aspergerovim sindromom. U svakom slučaju cilj rada ...Dejan Radivojević. "The oil industry and climate changes" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2020). https://doi.org/10.5937/tehnika2001031R
-
Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije
Jana S. Stojković (2013-09-25)Mineralne vode još od davnina privlače pažnju ljudi i to kako u pogledu istraživanja iproučavanja, tako i u pogledu njihovog iskorišćavanja. Naročito je važno poznavanjesadržaja mikroelemenata u njima, jer su to komponente njihovog hemijskog sastavakoje ih odvajaju od tzv. „običnih“ malomineralizovanih voda.U ovom radu proučavani su odabrani esencijalni mikroelementi (fluor, bor, litijum,kalijum, stroncijum i silicijum), u mineralnim vodama Srbije, pri čemu je analiziranopreko 130 uzoraka mineralnih voda iz različitih geoloških sredina, to jest hidrogeološkihrejona. Cilj ovog istraživanja bio je ...esencijalni mikroelementi, faktori migracije, zakonomernosti rasprostranjenja, hidrogeohemijski procesi, multivarijantna statistička analiza, mineralne vode Srbije... način: CaF2 + 2 H+ ↔ Ca2+ + 2 HF a u baznoj sredini: CaF2 + 2 OH‒ ↔ Ca(OH)2 + 2 F‒ Iz navedenih reakcija proizilazi da uvećanje koncentracija H+ i OH‒ jona pomera reakcije u desnu stranu, tj. dovodi do intenziviranja rastvaranja fluorita. U kiseloj sredini, u kojoj su prisutni disulfidi ...
... prisustvu jona kalcijuma, ograničen proizvodom rastvorljivosti fluorita, CaF2 (10-10,57 na 25 °C) (Matthess 1982). Rastvaranje fluorita opisuje sledeća reakcija: CaF2 ↔ Ca2+ + 2F‒ pri čemu je konstanta ravnoteže, to jest, proizvod rastvorljivosti (Ksp): Ksp,fluorit = [Ca2+] [F‒]2 = 10-10,57 ...
... najčešćih borata, minerala ašarita (MgHBO3), prilikom dejstva podzemnih voda na stene halogeno-sedimentnih ležišta, može se opisati sledećom reakcijom (Крайнов 1973): MgHBO3 + H2O + CO2 + CaSO4 → CaCO3 + MgSO4 + H3BO3 Jana S. Stojković Doktorska disertacija 38 Rezultat prikazanog ...Jana S. Stojković. "Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-25)
-
Hidrogeološke karakteristike i ocena bilansa Ravaničkih krečnjaka
Andrijana Stanišić (2024)Hidrogeološka problematika koja se vezuje za složene uslove cirkulacije podzemnih voda u karstu kao i kompleksnost karakterizacije karstnih izdanskih voda, predstavljaju ključne faktore za usmeravanje ka istraživanju karsta i definisanje teme završnog rada. Tematikom rada obuhvaćene su prvenstveno hidrogeološke karakteristike područja istraživanja a zatim i analiza elemenata režima i bilansa podzemnih vodnih resursa u cilju njihove pravilne valorizacije.Zapadni krečnjački pojas Karpato-balkanskog luka odvojen je od mezozojskog kompleksa Kučajsko-beljaničkog masiva navlakom crvenih permskih peščara, koja se nastavlja na krepoljinsko-senjsku zonu ...karstni tip izdani, bilans podzemnih voda, podzemno isticanje, sifonalna cirkulacija, Ravanički krečnjaci... odgovor na intezivne kišne epizode tokom prolećnih i letnjih meseci, dok se u decembru kao reakcija ponovo na topljenje snežnog pokrivača Javlja treći pik. Ono što treba uzeti u obzir jeste da reakcija sistema tokom Januara može biti posledica otapanja snežnog pokrivača tokom decembra prethodne ...
... -----· 95% Slika 6.3.-3. Kroskorelogram vrela 'Nemanja 1” za 1980. godinu Kroskorelogram izdašnosti vrela “Nemanja I” ı padavina pokazuje da je reakcija krupnih karstnih kanala sa kašnjenjem od 3 odnosno 5 dana. Stohastička veza između padavina i izdašnosti vrela je na ivici slučajnosti. U delovima ...
... autokorelacije pokazuju blagi porast sa statističkom značajnošću od 50 dana. Blagi porast vrednosti koeficijenta korelacije ukazuje na naglu reakciju karstne akumulacije usled priliva novoinfiltriranih voda. Ovakav priliv posledica je postepenog otapanja veće količine snežnog pokrivača na šta ...Andrijana Stanišić . Hidrogeološke karakteristike i ocena bilansa Ravaničkih krečnjaka, 2024
-
Classification of mining waste landfills according to legislation in Serbia
... opasnog i ukupnog otpada, uz analizu trajnog zadržavanja opas- nog otpada u deponiji. Dakle, ne razmatra se bilo ka- kva mogućnost razgradnje ili reakcije opasnog otpada sa ostalim otpadom. Prema Uredbi izvesno je deponija u kategoriji A, ako je taj odnos masa preko 50 %. Uslovno je deponija u ...Dragana Nišić, Uroš Pantelić, Nikoleta Aleksić, Neda Nišić. "Classification of mining waste landfills according to legislation in Serbia" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2021). https://doi.org/10.5937/tehnika2105575N
-
Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude
Ivana M. Jovanović (2016-01-13)U oblasti procesa prerade rude, flotacijska koncentracija predstavlja jednu od najznačajnijih i najčešće primenjivanih metoda separacije korisnih od nekorisnih minerala. Samim tim, veoma je važno osigurati uspešan rad flotacijskog postrojenja kroz dostizanje zadovoljavajućih tehno-ekonomskih pokazatelja. Cilj upravljanja procesom flotacijske koncentracije je upravo optimizacija kvaliteta i iskorišćenja korisne komponente u koncentratu uz maksimizaciju profita. Shodno tome, istraživanja na polju modelovanja i upravljanja ovim procesom zauzimaju značajno mesto u praksi kontolnog inženjenringa.Teorijska istraživanja u okviru doktorske disertacije obuhvatila su analizu položaja ...flotacijska koncentracija, modelovanje, upravljanje, inteligentni sistem, soft kompjuting, fazi logika, veštačke neuronske mreže... koncentracija mineralnih zrna koja su u razmatranom stanju ili će zbog određenih mehanizama preći u razmatrano stanje 𝜓𝑖𝑗𝑂𝑈𝑇 – koncentracija mineralnih zrna koja nisu u razmatranom stanju, ili će zbog određenih mehanizama napustiti razmatrano stanje, I. Jovanović, MODEL INTELIGENTNOG SISTEMA ...
... između stanja prema bilo kom od mehanizama (tj. prianjanje ili razdvajanje čestice i vazdušnog mehurića u pulpi ili peni – videti sliku 4) koji dovode do prelaza mineralnih zrna u razmatrano stanje 𝑘𝑖𝑗𝑂𝑈𝑇 – brzina transfera između stanja prema bilo kom od mehanizama (tj. prianjanje ili razdvajanje ...
... Neophodnost ispunjenosti ovog uslova može se dokazati termodinamičkom analizom procesa. Flotacija se može posmatrati kao proces analogan hemijskoj reakciji koja se odvija između mineralnog zrna i vazdušnog mehurića u vodenoj sredini. Pri tome dolazi do promene slobodne entalpije procesa (ΔG [mJ/m2]) ...Ivana M. Jovanović. "Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-01-13)
-
Природни потенцијал минералних вода Србије - Natural potential of mineral waters in Serbia
Оливера Крунић (2021)Оливера Крунић. "Природни потенцијал минералних вода Србије - Natural potential of mineral waters in Serbia" in Рационално коришћење земљишта и вода у Србији - Sustainable Use of Land and Water in Serbia- Serbian Academy of Sciences and Arts; Scientific Conferences Volume CXCVII; Department of Chemical and Biological Sciences, Book 19, Српска академија наука и уметности (2021)