Претрага

Упит dcterms_subject_txt:модел

95 items

  • Razvoj algoritma fuzzy optimizacije u hidrodinamičkoj analizi za potrebe projektovanja sistema odbrane od podzemnih voda

    Dragoljub Bajić, Dušan Polomčić (2019)
    Sistemi za odbranu od podzemnih voda se koriste za zaštitu hidrotehničkih objekata, priobalja, meliorativnih područja, naselja, rudnika, industrijskih područja, predstavljajući značajne segmente bez kojih bi funkcionalnost ovih objekata i područja bila dovedena u pitanje. Posebno složeni sistemi odbrane od podzemnih voda se karakterišu kod ležišta mineralnih sirovina, imajući u vidu njihovu dinamičnost, koja se ogleda u stalnom širenju ležišta, kao i činjenicu da ova ležišta prodiru duboko u stensku masu različitog strukturnog tipa poroznosti, a time i u podzemne ...
    upravljanje podzemnim vodama, hidrodinamički model, fuzzy logika, trougaoni fuzzy brojevi, znanje eksperta, optimizacija

  • Geološko-geofizički model dela Timočkog magmatskog kompleksa

    Snežana M. Ignjatović (2014-06-30)
    Timočki magmatski kompleks (TMK) u geotektonskom smislu pripada KarpatoBalkanidimaistočne Srbije, koji su deo Tekijsko-Dakijske jedinice. TMK je nastaotokom kontinuirane vulkanske aktivnosti, koja je trajala oko deset miliona godina iodvijala se generalno u tri faze (Zimmerman et al., 2008, Kolb et al., 2013, Banješević,2006). Pomeranje vulkanskog fronta je išlo od istoka ka zapadu (von Quadt et al., 2002,2003, 2007). Ovaj kompleks pripada tetijskom evroazijskom metalogenetskom pojasu usvetu poznat po ležištima bakra i zlata (Janković, 1990).U doktorskoj disertaciji su prikazani rezultati ...
    Timočki magmatski kompleks, aeromagnetska istraživanja, gravimetrijskaistraživanja, 2D geološko-geofizički model, Valja Strž, magmatsko telo
    ... granice geoloških jedinica na površini terena postavljene u model. Naredni korak u izradi modela bio je formiranje modela raspodele fizičkih veličina, u ovom slučaju model raspodele gustine stenskog materijala i susceptibilnosti. Parametri za model duţ odabranih profila su dobijeni na osnovu ranijih ...
    ... modelovanjem (Δgmod.), izvod nagiba (TDR), geofizički model i geološki model. U ovom poglavlju prvo je data analiza 2D geofizičkih modela duţ odabranih profila, a zatim je izvršena geološka interpretacija modela. Geološko-geofizički model dela Timočkog magmatskog kompleksa 114 0 1000 ...
    ... nalaze u istočnom delu modela duţ pet profila imaju najmanje rasprosranjenje u horizontalnoj ravni na modelima AB, CD, EF i GH, dok se veće rasprostranjenje ovih stena jedino zapaţa na modelu IJ. Ove stene se ne mogu videti na površini terena na modelima AB i CD, dok se na modelima EF i GH zapaţa njihovo ...

  • Concept od predictive hydrodynamic calculations: An overview of the case studies from Serbia

    Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Jelena Ratković, Vesna Ristić Vakanjac, Marina Čokorilo Ilić (2019)
    groundwater management, hydrodynamic model, multiple-criteria decision making, open cast mine, groundwater source.0

  • Turbidity simulation for short-term prediction: case study of the karst spring Surdup (Bor, Serbia)

    Marina Pešić, Vesna Ristić Vakanjac, Boris Vakanjac, Kostadin Jovanov (2016)
    Из перспективе снабдевања пијаћом водом, квалитет воде карстних издани је међу највишим, и често захтева само њихову дезинфекцију пре употребе. Међутим, карстне подземне воде изложене су одређеним притисцима. Током сушних периода углавном има мало воде, а током кишних периода има изненадних променa и квалитета и количине воде. Реакција слива на падавине је често брза и варијације у параметрима квалитета и квантитета (истицање, ниво вода, замућеност, укупан број микроорганизама, суспендовани нанос, итд.) су нестабилни. Ово захтева праћење истицања и ...
    водоснабдевање, карстно врело, истицање, мутноћа, симулациони модели

  • Optimizacija površinskog kopa Ciganuša – Škorac

    Vasilije Zejak (2024)
    U radu se govori o značaju optimizacije u savremenom rudarstvu i kako nam to softveri štede vreme, novac i olakšavaju procese planiranja.Konkretno u izradi ovog rada korišćen je softverski paket Whittle.Da bi se optimizacije mogla uspešno sprovesti, potrebno je konstruisati pre svega blok model ležišta kao i definisati niz tehno – ekonomskih parametara. Na osnovu tih podataka definiše se optimalna kontura i dinamika razvoja radova. U skladu sa definisanim podaci i odgovarajućim podlogama definisana je optimalna kontura površinskog kopa Ciganuša ...
    optimizacija, površinski kop Ciganuša - Škorac, blok model, strateško planiranje, optimalna kontura, dinamika razvoja, fazni razvoj
    ... dve vrste geoloških modela imaju i značajne razlike (tabela 3.2). Tabela 3.2 Osnovne razlike između blok modela i grid modela (Stevanović D. , 2015) Geološki modeli zasnovani na|Geološki modeli zasnovani Razlike prema miniblokovima na gridovima (Blok modeli) (Grid modeli) Strukturi 3 dimenzije ...
    ... manje blokove, radi veličine blok modela i Jednostavnijeg korišćenja modela u daljem postupku optimizacije u Whittle softveru i kasnije u projektovanju. Koordinate blok modela, kao ı podaci o rotaciji blok modela i veličini bloka u blok modela ı svim atributima modela dati su u tabeli 4.1, a na slici ...
    ... geološkog blok modela...........aaaaaaaaaaaaaaaaannnnne 25 3.6.1 Podela geoloških modela .........aaaaaaaaaaa a 26 3.6.2 Dimenzije bloka u blok modelu..........c.aaaaaannna 32 3.x7 Ekonomski blok model..........aaaaa a aaaanaakana 34 3.7.1 Osnovni parametri ekonomskog blok modela ............ ...

  • New Language Models for South Slavic Languages

    Mihailo Škorić (2024)
    Izlaganje će predstaviti izazove i perspektive modelovanja južnoslovenskih jezika, sa posebnim osvrtom opšte jezičke modele građene na arhitekturi transformera (BERT, GPT), na dostupne skupove tekstova za obučavanje tih modela, te kvantitet i kvalitet tih skupova. Izlaganje će ponuditi pregled dostupnih skupova i modela, dok će posebna pažnja biti posvećena najnovijim korpusima tekstova. Prvi korpus, Kišobran, predstavlja krovni veb korpus južnoslovenskih jezika i ujedno trenutno najveći korpus tekstova na našim prostorima koji broji preko osamnaest milijardi reči i uključuje sve ...
    veliki korpusi teksta, jezički modeli, južnoslovenski jezici

  • Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije

    Marina D. Ćuk (2018-02-23)
    Osnovni cilj doktorske disertacije predstavljao je definisanje prirodnih koncentracija (engl. background values) U, Th, i K u podzemnim vodama, i definisanje hidrogeohemijskih uslova koji utiču na distribuciju navedenih elemenata u podzemnim vodama...
    prirodni radioaktivni elementi, podzemna voda, geohemijske sredine, hidrogeohemijski uslovi, neparametarska statistička analiza, logistički model, hidrohemijsko modeliranje
    ... variables) obuhvaćene modelom su hidrohemijske varijable i izdvojene geohemijske sredine, a kriterijumi za uključivanje promenljivih u model bio je kriterijum P<0.25, dok je kriterijum za eliminaciju promenljivih iz modela P>0.025. Diskriminacija promenljivih iz modela vršena je na osnovu indeksa ...
    ... (Bq/L) >0.0241 50 82.2 146 10. LOGISTIČKI MODEL Logistički regresioni (LR) model predstavlja metodu analize zavisne binarne (dihotomne) varijable u odnosu na jednu ili više promenljivih (Bewick et al. 2005). Uspostavljanje LR modela ima za cilj utvrđivanje veze zavisne promenljive dihotomnih ...
    ... podzemnim vodama, neophodno je unaprediti model za predikciju takvih pojava i razmotriti uključivanje drugih prediktorskih varijabli u model. Kada je u pitanju torijum (Th), uspešnost primene metodologije se pre svega ogleda u uspostavljanju modela koji je izdvojio geohemijske sredine sa de ...

  • Definisanje geotehničkih karakteristika terena za potrebe izgradnje stanice za snabdevanje gorivom “OMV” u Trsteniku

    Milica Dutina (2024)
    U ovom Završnom radu prikazana su istraživanja na osnovu kojih su urađeni grafički dio, proračun nosivosti i proračun analize slijeganja terena za potrebe izgradnje benzinske stanice sa pratećim objektima. Detaljno je analiziran prodajni objekat,čelični rezervoar za gorivo i znak. Za proračun graničnog opterećenja korišćena je metoda Mayerhofa, dok je analiza slijeganja urađena Konsolidacionom metodom slijeganja za prodajni objekat i čelični rezervoar za gorivo, a za temelj znaka po principu slijeganja i rotacije krutih temelja - Gorbun Posadov. Sve dobijene ...
    terenska istraživanja, laboratorijska ispitivanja, geotehnička istraživanja, geotehnički model terena, osnovne tehničke karakteristike, analiza slijeganja, proračn nosivosti
    ... kN/m. — Slika 10 - Prikaz modela terena sa znakom 26 5.2. Analiza granične nosivosti i slijeganja temelja Kao što je već rečeno, proračun nosivosti i slijeganja odrađen je za tri geotehnička modela terena. Prvi model terena za prodajni objekat, drugi model za čelični rezervoar za gorivo ...
    ... za tri geotehnička modela terena (pod a je prikazan proračun za prvi geotehnički model terena koji je karakterističan za čelični rezervoar za gorivo, pod b prikazan proračuna za geotehnički model terena za prodajni objekat, dok je pod c prikazan proračun za geotehnički model terena za znak). Dobijene ...
    ... podna pioca 167.4 |167 .0 < l teren P[ Slika 9 - Prikaz modela terena sa prodajnim objektom Pošto su konstruktivna rješenja za sve objekte različita, geotehničke analize su sprovedene pojedinčano za uopšteni geotehnički model terena. 5.1.3. Znak Temelj znaka bi se izveo na temelju samcu ...

  • Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike

    Milanka N. Negovanović (2015-06-30)
    Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...
    model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina
    ... brzine oscilovanja primenom fazi, regresionog modela i višestrukog regresionog modela Vrsta modela predviđanja R2 (%) VAF (%) RMSE MAPE (%) Fazi model 0.97 93.61 0.25 12.28 Regresioni model 0.75 57.62 0.67 18.52 Višestruki regresioni model 0.76 61.18 0.64 17.89 Univerzitet u ...
    ... primenom fazi i regresionog modela. Tabela 5-9. Statistički pokazatelji pouzdanosti predviđanja maksimalne brzine oscilovanja primenom fazi i regresionog modela Vrsta modela predviđanja R2 (%) VAF (%) RMSE MAPE (%) Fazi model 96.85 93.61 0.25 12.28 Regresioni model 74.99 57.62 0.67 18.52 ...
    ... a kao u slučaju modela. Kao i kod modela, tako i kod realnih objekata, može se govoriti o sopstvenim slobodnim oscilacijama, prigušenju oscilacija i o pojavi rezonance. Postoji matematički model proračuna frekvencije osnovnog tona sopstvenih slobodnih oscilacija objekta. Model se primenjuje pri ...

  • Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike

    Milanka N. Negovanović (2015-06-30)
    Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...
    model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina
    ... brzine oscilovanja primenom fazi, regresionog modela i višestrukog regresionog modela Vrsta modela predviđanja R2 (%) VAF (%) RMSE MAPE (%) Fazi model 0.97 93.61 0.25 12.28 Regresioni model 0.75 57.62 0.67 18.52 Višestruki regresioni model 0.76 61.18 0.64 17.89 Univerzitet u ...
    ... primenom fazi i regresionog modela. Tabela 5-9. Statistički pokazatelji pouzdanosti predviđanja maksimalne brzine oscilovanja primenom fazi i regresionog modela Vrsta modela predviđanja R2 (%) VAF (%) RMSE MAPE (%) Fazi model 96.85 93.61 0.25 12.28 Regresioni model 74.99 57.62 0.67 18.52 ...
    ... a kao u slučaju modela. Kao i kod modela, tako i kod realnih objekata, može se govoriti o sopstvenim slobodnim oscilacijama, prigušenju oscilacija i o pojavi rezonance. Postoji matematički model proračuna frekvencije osnovnog tona sopstvenih slobodnih oscilacija objekta. Model se primenjuje pri ...

  • Hybrid Stochastic-Grey Model to Forecast the Behavior of Metal Price in the Mining Industry

    Zoran Gligorić, Miloš Gligorić, Dževdet Halilović, Čedomir Beljić, Katarina Urošević (2020)
    cena metala, neodređenosti, prognoza, stohastički sivi model, singularna analiza spektra

  • Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima

    Dejan R. Stevanović (2015-05-29)
    Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...
    površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.
    ... geoloških modela imaju i značajne razlike, tabela 3.1. Tabela 3.1. Osnovne razlike između blok modela i grid modela Razlike prema Geološki modeli zasnovani na miniblokovima (Blok modeli) Geološki modeli zasnovani na gridovima (Grid modeli) Strukturi 3 dimenzije – 3D modeli 2 dimenzije – 2D modeli Metodi ...
    ... Na slici 3.6 prikazan je blok model generisan u programskom paketu Surpac. a) Blok model b) Izdvojeni rudni blokovi u blok modelu Slika 3.6. Geološki blok model 40 Geološki modeli koji su zasnovani na gridovima (grid modeli) posebno su pogodni za interpretaciju ležišta kojima je pružanje ...
    ... parametra kvaliteta. Simulirani integralni model upravljanja kvalitetom uglja se sastoji od tri podmodela: operativni tehnološki model, model formiranja deponije i model uzimanja uglja sa deponije, slika 5.21. 181 Slika 5.21. Integralni tehnološki model upravljanja kvalitetom uglja Simulacija ...

  • Sanitary protection zoning of groundwater sources in unconsolidated sediments based on a Time-Dependent Model

    Vladimir Živanović, Igor Jemcov, Veselin Dragišić, Nebojša Atanacković (2020)
    delineacija sanitarnih zona, TDM metoda, zbijena izdan, zaštita izvorišta podzemnih voda

  • Validation of vulnerability assessment by means of the Time Dependent, Model: case study from the Slovenian karst catchment

    Vladimir Živanović, Nataša Ravbar, Igor Jemcov (2019)
    Groundwater vulnerability assessment methods are continuously being developed and existing methods are very often modified to provide better simulation of natural protection conditions and more objective results. Most frequently used methods are based on calculation of predefined parameters influencing water infiltration and underground flow, which can often lead to bias conclusions related to vulnerability evaluations. Some other methods, like the Time Dependent Model (TDM) are based on an approach, where parametrization is obtained at the final stage of the ...
    Ocena ranjivosti podzemnih voda, karstne podzemne vode, TDM metoda, delineacija sanitarnih zona, Slovenački karst

  • Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges

    Danka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović (2024)
    Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...
    grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetu