Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Објеката
- Ментор
- Mihovil Logar
- Члан комисије
- Suzana Erić|Ljiljana Jakšić
- Креатор
- Željko R. Cvetković
- Датум издавања
- 2013-11-18
- Сажетак
- Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala da prašina iz rudnika uglja i termoelektrane se sastoji u velikoj meri od skupamineralnih zrna i čestica uglja. Takođe, SEM-EDX analize su pokazale da je mineralnisastav aerosedimenata i PM10 čestica heterogen i da se stalno menja. Ovi nalazi supodržani i analitičkim ispitivanjima rendgenskom difrakcijom praha koja je dala sličanmineralni sastav (kvarc, feldspati, gline, gips, dolomit, kalcit, liskuni, hlorit i hematit).Hemijski sastav aerosedimenata i PM10 čestica pokazao je dominantno učešće oksidaSiO2, Al2O3 i Fe2O3 a i obogaćen sadržajima mnogih toksičnih elemenata kao npr. (Pb,Zn, As, Cd, Co, Hg, Cr). Ovaj rad pokazuje da je koncentracija čestica, mineraloška ihemijska karakterizacija vazdušnih čestica iz rudnika i termoelektrane presudna zafrakcije koje se udišu, i za identifikaciju potencijalno opasnih (hazardnih) komponenatau aerosedimentima i suspendovanim česticama (PM10). Koncentracije mikroelemenata uPM10 česticama su ukazali da As i Co u Lazarevcu i Cd u Velikim Crljenima su iznadmaksimalno dozvoljenih vrednosti. Najveća zabrinutost je za koncentracije As i Cd, dvajako toksična elementa koja inhalacijom mogu izazvati teške bolesti. Utvrđena jezastuplenost arsena u aerosedimentima čije su koncentracije preko dnevnog unosa takoda postoji opravdana bojazan o izazivanju bolestibolesti udisanjem ovog metalauispitivanom području...
- The airborne particles were collected near the power plant and the opencast coalmine of the Kolubara basin. The measured averages of the concentration soluble,insoluble and total particulate matter per year exceed 200 mg/m2 per day (K-1, K-3, K-4, K-5). The particle distribution at all sites was classified in three classes: the particleslarger than 10 μm, the particles from 10 to 2.5 μm and the particles below 2.5 μm. Thisdivision has given the concentration ratio of inhaled and respiratory particles permeasuring points. Scanning electron microscopy showed that the dust from coal minesand power plants largely consist of a set of mineral grains and coal particles. SEM-EDXanalysis also showed that the mineral composition of aero sediments and PM10 particlesis heterogeneous and constantly changing. These findings were also supported byanalytical studies of X-ray powder diffraction which has made a similar mineralcomposition (quartz, feldspar, clay, gypsum, dolomite, calcite, mica, chlorite, andhematite). Chemical composition of aero sediments and PM10 particles has showndominant share of oxides SiO2, Al2O3 and Fe2O3 enriched with the contents of manytoxic elements (such as Pb, Zn, As, Cd, Co, Hg, Cr). This paper shows that theconcentration of particles, mineralogical and chemical characterization of air particlesfrom coal mine and power plant, is crucial for the inhalation fractions, and for theidentification of potentially dangerous (hazardous) components in air sediments andparticulate matter (PM10). Concentrations of microelements in PM10 particles indicatedthat As and Co in Lazarevac and Cd in Veliki Crljeni are above the maximum permittedlevel. The biggest concern is for the concentration of As and Cd, two highly toxicelements that can cause serious illness inhaling. The presence of arsenic in air sedimentswhose concentrations exceed the daily intake was determined so that there is alegitimate fear in the investigated area of causing disease by inhalation of these metals...
- Формат
- application/pdf
- Језик
- sr
- Издавач
- Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет
- Права
- Autorstvo-Nekomercijalno 3.0 Srbija (CC BY-NC 3.0)
- Извор
- Универзитет у Београду
- Subject
- mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara
- mineral, particle, dust, fly ash, aero sediment, PM10, heavy metals,concentration, particle size, Kolubara
- Тип
- Докторска дисертација
Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)