Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke

Објеката

Ментор
Zoran Stevanović
Члан комисије
Milojko Lazić
Dušan Polomčić
Dragan Povrenović
Креатор
Bojan B. Hajdin
Датум издавања
2013-03-07
Сажетак
Vodosnabdevanje gradova i naselja severne Bačke vrši se u potpunosti iskorišćavanjempodzemnih voda. Najznačajnije količine podzemne vode namenjene za piće zahvatajuse iz izdani u vodonosnim pleistocenskim naslagama koje su poznate kao osnovnivodonosni kompleks, dok su danas u vodosnabdevanju manje zastupljene vode izizdani u pliocenskim sedimentima i prve, slobodne izdani rasprostranjene plitko ispodpovršine terena.Pored snabdevanja stanovništva, veliki potrošači podzemne vode su i industrijskapreduzeća, a zbog loših uslova i nerazvijenih sistema za navodnjavanje sve veći korisnicivoda prve izdani postaju i poljoprivredni proizvođači.Geološka građa i ravničarski reljef Panonskog basena nepovoljno utiču na formiranjerezervi podzemnih voda i otežanu vodozamenu. Geohemijske karakteristike sredineuslovljavaju loš kvalitet vode osnovne izdani koja je najznačanija za vodosnabdevanjestanovništva, pri čemu poseban problem predstavlja pojava arsena u vodi koji se unekim delovima područja javlja u povišenim koncentracijama. Zbog velikograsprostranjenja naslaga, podzemne vode ove izdani zahvataju se i na teritorijamasusednih država, što raspolaganje resursima i njihovu zaštitu čini vrlo složenim.Cilj rada jeste da se u složenim uslovima iskorišćavanja resursa podzemnih voda,dosadašnje loše stanje u oblasti vodosnabdevanja i iskorišćvanja podzemnih voda zadruge potrebe, na prostoru severne Bačke uredi u skladu sa savremenim evropskimzakonima iz oblasti voda i ostvare uslovi za integralno upravljanje na principimaodrživog razvoja i raspolaganja ovim resursima.Upravljanje resursima podzemnih voda severne BačkePored proučavanja opštih geoloških, hidrogeoloških i drugih karakteristika u radu jedata ocena postojećeg stanja iskorišćavanja podzemnih voda, definisani su ciljevibudućeg upravljanja vodama i predložene mere za ostvarivanje tih ciljeva. Ove tri celineistražene su rešavanjem konkretnih zadataka. Utvrđena je trenutna potrošnja od stranepostojećih kategorija korisnika vode, izvršeno sagledavanje kvaliteta podzemnih voda ianaliziran aspekt zaštite i identifikovani glavni izvori zagađenja podzemnih voda. Uradu je pored domaće prikazana i evropska zakonska regulativa sadržana u Okvirnojdirektivi o vodama, analizirane su buduće potrebe potrošača za period do 2030. godine iprikazana alternativna rešenja u vodosnabdevanju. Dat je predlog monitoring mreže,organizacija i vrste režimskih osmatranja i definisan niz drugih aktivnosti koje jepotrebno realizovati kojima bi se obezbedilo buduće upravljanje resursima podzemnihvoda.Razvoj vodosnabdevanja u severnoj Bačkoj zahteva dalje proširenje vodovodnihsistema povezivanjem manjih naselja na izvorišta za centralizovano vodosnabdevanje.Neophodna je znatno bolja organizacija rada na izvorištima, uspostavljanje monitoringai modernizacija distributivnih sistema u cilju smanjenja gubitaka vode. Proračunibuduće potrošnje uz demografsku i socio-ekonomsku analizu ukazuju na primarniznačaj obezbeđenja kvaliteta zahvaćenih podzemnih voda u odnosu na deficitarnekoličine. Dugotrajna rešenja, pored podzemnih voda uključuju i mogućnostiskorišćavanja površinskih voda, obalskom filtracijom na novim izvorištima.
Groundwater reservoirs are the sole resource for community water supplies in northernBačka. Groundwater from Pleistocene water-bearing strata, or the principal compositePleistocene aquifer is largely used for domestic water supplies, and some from Plioceneand shallow subsurface reservoirs.The second larger users of groundwater are industries. Under the prevailing naturalconditions and with underdeveloped systems of irrigation, agriculture is increasinglyexploiting subsurface reservoirs.The hydrogeology budget, outflow and storage of water, is unsuitable in the geologicalsetting and level land of the Pannonian Basin. Moreover, groundwater in the principalreservoir for the community water supplies is affected by its chemical properties ingeneral, and even by elevated arsenic concentration in particular. The distribution andcontrol of this water resource is complicated, because the reservoir is extending into thebordering states.This thesis is concerned with bringing in line the present complicated and inadequateexploitation and uses of groundwater resource in northern Bačka with the modernEuropean water laws for an integral control based on the principles of sustainingcapacity of the resource.The status of groundwater resources, assessed on the geological, hydrogeological andrelated features of the area, is the basis for an aimed future strategy and management ofwater resources. The three status areas are investigated through concrete tasks. Waterconsumption at the moment is determined for each type of the water user. The qualityand control aspects of groundwater are analysed and the principal water pollutersUpravljanje resursima podzemnih voda severne Bačkeidentified. Domestic and European legislation contained in the Water FrameworkDirective are mentioned in the 2030 water demand projection analysis and in thealternative water supply scenarios. A monitoring network, organization and types ofwater regime observations are suggested, supported by related activities for the futuremanagement of groundwater resources.Any expansion of the water supply in northern Bačka will require connection of smallcommunities with the central distribution system. This will involve improvement ofwater management at the point sources, monitoring and modernisation of thedistribution systems in order to reduce water losses. The given estimate of future waterconsumption based on demographic and socio-economic analyses indicates theprevailing importance of quality groundwater in relation to the water deficit. Any longtermproject should include the use of surface water by bank filtration in new sourceareas.
groundwater resources, water supply, sustainable management, principal water-bearing complex, thermomineral water, groundwater monitoring
Формат
application/pdf
Језик
sr
Издавач
Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет
Права
Autorstvo-Nekomercijalno-Bez prerade 3.0 Srbija (CC BY-NC-ND 3.0)
Извор
Универзитет у Београду
Subject
resursi podzemnih voda, vodosnabdevanje, održivo upravljanje, osnovni vodonosni kompleks, termomineralne vode, monitoring podzemnih
Тип
Докторска дисертација

Bojan B. Hajdin. "Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-03-07)