Претрага
461 items
-
Analiza primenjenih metoda za transport parafinske nafte
Dunja Milojević (2024)Sadržaj parafina u nafti ima dominantan uticaj na svojstva parafinskih nafti. Taloženje parafina, odnosno taloženje čvrstih čestica parafinskog voska, predstavlja ozbiljan globalni problem tokom proizvodnje i transporta sirove nafte. Samo taloženje voska zavisi od termodinamičkih faktora, poput temperature, pritiska i sastava nafte. Transport nafte cevovodima je uobičajeni proces transporta u naftnoj industriji. Kada prilikom cevovodnog transporta parafinske sirove nafte, dođe do prekida protoka i hlađenja nafte ispod temperature stinjavanja, parafini će kristalisati, pri čemu će doći do, geliranja celokupne transportovane ...... utvrđivanjem krivi tečenja za različite mešavine na različitim temperaturama. Iz krivi tečenja se takođe može odrediti gradijent pritiska, u odnosu na veličinu protoka na različitim temperaturama. Primer mešanja nafte „Alđe“ sa prirodnim kondenzatom na temperaturi od 0 do 15 *C. U tom slučaju sirova ...
... sprovesti temeljnu analizu kvaliteta materijala i postupaka pre nego što se cevovod stavi u upotrebu. Dodatno, izvođenje testa čvrstoće pre prvog korišćenja, pri pritiscima većim od onih koji se očekuju tokom redovnog rada, omogućava rano otkrivanje potencijalnih defekata u materijalu i strukturi ...
... sirove nafte parafinskog tipa, na temperaturi ispod tačke tečenja, potreban je veći pritisak za pumpanje — potiskivanje. (Tolmač, Optimizacija termičkih ı hidrauličkih parametara transporta sirove nafte cevima, 2020). Zbog velikog broja faktora koji utiču na protočna svojstva ovih nafti nije ...Dunja Milojević. Analiza primenjenih metoda za transport parafinske nafte, 2024
-
Primena Barton-Bandisovog kriterijuma loma kod proračuna nestabilnih klinova oko konture podzemnog objekta
Stefan Jovanović (2022)Barton-Bandis-ov kriterijum loma predstavlja postupak kojim se omogućava procena smičuće čvrstoće na pukotinama stenskih masa. U radu je prezentovana praktična primena Barton-Bandisovog kriterijuma loma pri proračunu nestabilnih klinova oko konture podzemnog objekta. Pored toga, obrađena je teorijska osnova kriterijuma i različite metode pomoću kojih se mogu odrediti hrapavost površine pukotine (JRC), čvrstoća na pritisak površi pukotine (JCS), i trenje po površini diskontinuiteta (φr - rezidualni ugao trenja) koji čine tri ulazna parametra. Ova tri parametra čine osnovu nelinearne jednačine ...Stefan Jovanović. Primena Barton-Bandisovog kriterijuma loma kod proračuna nestabilnih klinova oko konture podzemnog objekta, 2022
-
Geotehnički uslovi izgradnje višenamenskog ventilacionog okna za I liniju Beogradskog metroa
Marija Jotić (2022)Cilj ovog rada je analiza stabilnosti dijafragme predviđene za fundiranje ventilacionog šahta “Makiš park” koji je planiran pri izgradnji linije I Beogradskog metroa. U radu su prikazane opšte karakteristike savremenih ventilacionih sistema i sprovedena istraživanja na istražnom području pomenutog šahta kojim su ustanovljene karakteristike terena. Numerička analiza realizovana je kako bi se napravilo poređenje standardnih metoda i nove metode, Eurokod 7 standarda, koja je poslužila za verifikaciju dobijenih rezultata.ventilacioni šaht, dijafragma, sile aktivnih i pasivnih pritisaka, analiza stabilnosti, eurokod 7, provetravanje, geotehnička istraživanja, fundiranjeMarija Jotić. Geotehnički uslovi izgradnje višenamenskog ventilacionog okna za I liniju Beogradskog metroa, 2022
-
Određivanje parametara smičuće čvrstoće tla primenom statističke metode
Božidar Rudnjanin (2024)Određivanje parametara smičuće čvrstoće tla je od ključne važnosti u geotehničkom inženjerstvu jer utiče na stabilnost i nosivost raznih građevinskih konstrukcija. Ovaj master rad obrađuje temu primene deskriptivne statistike za analizu parametara smičuće čvrstoće tla,čime se obezbeđuje osnov za donošenje odluka o planiranju i izvođenju građevinskih projekata.U prvom delu rada, prikupljaju se relevantni podaci o smičućoj čvrstoći tla iz prethodnih laboratorijskih ispitivanja za trasu buduće brze saobraćajnice Novi Sad - Ruma.Ti podaci uključuju vrednosti smičuće čvrstoće i različite faktore ...... prikupljaju se relevantni podaci o smičućoj čvrstoći tla iz prethodnih laboratorijskih ispitivanja za trasu buduće brze saobraćajnice Novi Sad - Ruma. Ti podaci uključuju vrednosti smičuće čvrstoće i različite faktore koji mogu uticati na ovu čvrstoću, kao što su sastav tla, vlažnost, gustina i ...
... prikupljanje relevantnih podataka o smičućoj čvrstoći tla iz različitih izvora, uključujući laboratorijska ispitivanja ı terenska istraživanja. Ti podaci će obuhvatiti vrednosti smičuće čvrstoće ı različite faktore koji mogu uticati na ovu čvrstoću, poput mineralogije tla, vlažnosti, gustine, istorije ...
... Vrednosti v koeficijenta (GOST 20522-12) 12 3 ODREĐIVANJE PARAMETRA SMIĆUČE ČVRSTOĆE GLINA NA REALNOM PRIMERU U ovom poglavlju biće primenjene metode za statističko vrednovanje parametara smičuće čvrstoće na primeru državnog puta I reda broj 21 Novi Sad — Ruma - Šabac. Projektovana saobraćajnica ...Božidar Rudnjanin. Određivanje parametara smičuće čvrstoće tla primenom statističke metode, 2024
-
Specifičnosti izgradnje deonice 3 brze saobraćajnice Požarevac-Golubac na organskom tlu
Vojislav Lučić (2024)U ovom završnom radu prikazani su podaci koji se odnose na metode ojačanja terena izgrađenog od slabonosivog organskog tla, kao i njegove geotehničke karakteristike na primeru šireg istražnog prostora, u okolini sela Kumane duž trase treće dionice brze saobraćajnice Požarevac-Golubac. U radu su prvo prikazane osnovne karakteristike i podele organskog tla i treseta, zatim su navedene metode ojačanja tla koje mogu da se koriste na datom istražnom prostoru i na kraju je izvršena analiza i interpretacija rezultata geotehničkih istraživanja ...organsko tlo, treset, metode ojačanja slabonosivog tla, slieganje, konsolidacija i vremenski tok konsolidacije... – Promjena pornih pritisaka u toku konsolidacije: a-porni pritisak prije nanošenja opterećenja, b-porni pritisak na početku procesa konsolidacije, c-porni pritisak u toku konsolidacije, i d-porni pritisak po završetku procesa konsolidacije, (modifikovano od Ćorić S., 2017) Na slici 14je prikazan ...
... ojačanja tla koje mogu da se koriste na datom istražnom prostoru i na kraju je izvršena analiza i interpretacija rezultata geotehničkih istraživanja na datom prostoru. Na konkretnom primjeru je prikazano da treset ima slabu nosivost, malu nedreniranu čvrstoću smicanja, veliku stišljivost i malu ...
... građevinski materijali. Parametri smičuće čvrstoće su takođe niski, zbog čega će ovo tlo biti sklono eroziji i klizanju (pogotovo u vlažnim uslovima). Odsustvo mineralnih zrma i vlaknasta struktura organske materije u ovom tlu takođe utiče na smanjenje čvrstoće na smicanje. Uslijed ovakve prirode organskog ...Vojislav Lučić. Specifičnosti izgradnje deonice 3 brze saobraćajnice Požarevac-Golubac na organskom tlu, 2024
-
Верификација етажних транспортера на угљеном систему – површински коп Дрмно
Тамара Андрејевић (2024)У савременом рударству, површински копови угља наилазе на различите проблеме које треба превазићи зарад добијања потребне количине угља. Као највећи потрошачи овог енергента јављају се термоелектране, где на основу овога можемо да закључимо колико су блиско повезани добра и континуирана производња на површинском копу и рад термоелектрана. Са циљем да се обезбеди стабилна и континуирана производња, потребно је да се направи добар одабир транспортера. У овом раду, за потребе верификације затезне чврстоће траке и снаге погона транспортера, коришћен је ...... prijelaz s koritastog dijela trake na Lijevak ulazni Nosivi čišćenje poklopac bubanj valjci materijal Pogonski Udami bubanj valjci | L_ 4 ” O O Čistač Tangcencijalni strugač trakc Bubanj za smanjenje obuhvatnog kuta Bubanj za stvaranje pritiska ·"'· — O | čistač -_— sletvom ...
... 2024-04-23 08:27:28 Верификација етажних транспортера на угљеном систему – површински коп Дрмно Тамара Андрејевић Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду [ДР РГФ] Верификација етажних транспортера на угљеном систему – површински коп Дрмно | Тамара Андрејевић ...
... 710 marapa B kanauurreerr 1400 m?/h. CnopBHa osaHaka ERs npukayyje na ce paxi o Oarepy BenpHuapy ca ryCeHHUHHM JIOPHM CTpOJEM H OOpTHHM TOpMHM CTpOJeM (Hrwmaronuh, JoBaHuth, 2012). 15 Cauka 9. bazep Ers 710.17.5/13-16 na nogpuunckow kony /{pMno Ha cnenehoj caranru (crHKa 10) je nppakaaaHa ...Тамара Андрејевић. Верификација етажних транспортера на угљеном систему – површински коп Дрмно, 2024
-
Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi
Anđela Despotov (2024)U radu je opisano ponašanje mekih stenskih masa koje su izložene porecesu raspadanja tokom određenog vremenskog perioda. Meke stenske predstavljaju kritične vrste stenskih masa pošto izazivaju različite probleme tokom izvođenja građevinskih radova. Meke stene mogu biti sedimentne stene, raspadnute metamorfne i magmatske stene. Odlikuju se niskim vrednostima čvrstoće, visokom deformabilnošću, visokom plastičnošću, podložne su dezintegraciji i fizičko-hemijskom raspadanju, odnosno ubrzanom dejstvu površinskog raspadanja usled atmosferskih uticaja.Za klasifikaciju mekih stenskih masa koriste se modifikovane verzije već postojećih klasifikacionih sistema. Jedan ...... alne čvrstoće na pritisak intaktnog uzorka koja je niža od 12,5MPa, 15MPa ı 17MPa, respektivno. Definicija data od strane ISRM-a (1981) opisuje meke ispucale stene kao stene sa jednoaksijalnom čvrstoćom na pritisak od 0,25 do 25MPa. Važno je naglasiti da meke stene imaju srednju čvrstoću koja se ...
... se nalazi između čvrstoće tla i stena. Pojedini istraživači smatraju da je donja granica Jednoaksijalne čvrstoće mekih stena 2MPa, dok gornja iznosi 20MPa. ISO14689-1 (2003) je predložio mehaničku klasifikaciju stena zasnovanu na jednoaksijalnoj čvrstoći na pritisak (UCS) gde slabe do ekstremno ...
... važan i napon ili pritisak bubrenja, gde prilikom zasićenja može doći do loma kada ovaj pritisak prekorači čvrstoću na zatezanje stenske mase. Tekstura takođe utiče na raspadnutost stenske mase, pa će proces raspadanja biti više izražen kod laminarnih, nego kod masivnih stena. Botts (1998) je predložio ...Anđela Despotov. Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi, 2024
-
Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun
Anja Dević (2024)U ovom završnom radu prikazani su literaturni podaci koji se odnose na geotehničke karakteristike terena izgrađenih od lesa na primeru šireg istražnog prostora, tzv. Zemunskog lesnog platoa, kao i rezultati detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun. U prvom delu rada prikazani su uslovi nastanka karakteristične makroporozne strukture lesa i njen uticaj na fizičko-mehaničke karakteristike i stabilnost terena izgrađenih od lesa. Na osnovu analize i interpretacije rezultata detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun prikazane su ...... normalno konsolidovano tlo, stšljivo, nevelike čvrstoće. Izrazito nepovoljni fazni sastav i krupnoća poroznosti lesa gornje - nadizdanske zone, uslovili su u njemu znatno veću deformabilnost, od lesa donje -– nadizdanske zone. Klasični edometarski opiti na uzorcima uz uvažavanje uticaja provlaživanja ...
... makroporoznosti u lesu) dolazi do loma strukture, ne preporučuje se da se budući objekti dimenzionišu sa opterećenjima na tlo većim od 120 kN/m2, što predstavlja strukturnu čvrstoću lesa (Marković, G.,1978). 5.2. Proračun sleganja temeljne ploče Kako bi se definisala veličina sleganja tla do koje ...
... Mehanička svojstva utiču na stabilnost terena u interakciji sa objektom. Mehaničke karakteristike lesa direktno zavise od genetski uslovljene makroporozne strukture. Karakteristika ovakve strukture je njena velika osetljivost. Ona se nekad ruši čak i pri lakom pritisku prstiju, usled sopstvene težine ...Anja Dević. Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun, 2024
-
Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj
Magdalena Milanović (2024)Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine predstavlja proces u kom se korišćenjem matematičkih modela vrši simulacija širenja i raspodele zagađenja u životnoj sredini, koje nastaje određenim aktivnostima. Modeliranje nam pomaže da predvidimo zagađenja koja dobijamo planiranim aktivnostima u zemljištu, vodi i/ili atmosferi određene regije, kako bi na vreme preduzeli odgovarajuće preventivne mere kojim se smanjuje ili upotpunosti eminiše uticaj na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Glavni zadatak ovog rada je procena uticaja, projekta proširenja kopa Veliki Krivelj, na kvalitet vazduha. Rezultati koji ...Modeliranje disperzije zagađenja životne sredine, površinski kop Veliki Krivelj, AERMOD, zagađenje vazduha, disperzija prašine... Temperatura atmosfere i njen pritisak utiču na plovnost delića vazduha. Karakteristično za atmosferu je da pritisak opada sa visinom, kao i temperatura odnosno, zadržavajući ostale uslove atmosfere konstantnim, temperatura vazduha raste sa porastom atmosferstkog pritiska ı obrnuto. Delić vazduha koji ...
... slučaju nizak pritisak neposredno iza dimnjaka, (u smeru duvanja vetra) može da izazove spuštanje (zduvavanje) perjanice na toj strani dimnjaka. Disperzija zagađenja je u tom momentu redukovana, odnosno može doći do povećanih koncentracija istih na lokacijam koje su, u odnosu na izvor, niz vetar ...
... u svim pravcima na određenoj visini u atmosferi, odnosno, ne zavisi od orijentacije površine, već samo od mase vazduha iznad. Pritisak vazduha je izazvan sudarima molekula (npr. kiseonik, azot i sl.) međusobno ili sa drugim komponentama i njihovim odbijanjem od istih. Pritisak vazduha je funkcija ...Magdalena Milanović. Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakultet Master rad Modeliranje disperzije prašine u životnoj sredini u fazi proširenja P.K. Veliki Krivelj, 2024
-
Услови заштите подземних вода на територији Ковина
Ђорђе Фићи (2023)Рањивост подземних вода, када је у питању загађивања, представља један од најбитнијих фактора који се испитује приликом планирања, отварања и одржавања изворишта за водоснабдевање са аспекта његове заштите. Извориште подземних вода ЈКП „Ковин“ формирано је у оквиру песковито-шљунковитих седимената квартарне старости. С обзиром на дате конкретне геолошке, хидрогеолошке и хидродинамичке карактеристике терена, односно степен истражености истих, за одређивање рањивости подземних вода овог подручја изабрана је GOD метода. Као параметарска, односно индексна метода, укључује познавање само три фактора: хидродинамичке карактеристике издани, ...Ђорђе Фићи. Услови заштите подземних вода на територији Ковина, 2023
-
Процена утицаја на животну средину пројекта изградње флотацијског јаловишта рудника олова и цинка ,,Шупља Стијена,,
Вања Живановић (2023)Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света игра важну улогу у стварању економске вредности али истовремено и велики притисак на животну средину. Процеси експлоатације и обраде руде често укључују употребу разних хемикалија, што може изазвати загађење земљишта, воде и ваздуха. Очување животне средине постаје све важније питање у свету у којем се суочавамо са изазовима као што су климатске промене, деградација земљишта, губитак биодиверзитета. Већина земаља захтева процену утицаја на животну средину (ЕIА) пре давања зеленог ...процена утицаја на животну средину, мониторинг, рекултивација, затварање рудника, јаловина, флотацијско јаловиштеВања Живановић. Процена утицаја на животну средину пројекта изградње флотацијског јаловишта рудника олова и цинка ,,Шупља Стијена,,, 2023
-
Повећање производње гаса уградњом дубинске дизне
Срђан Павлов (2022)Приликом производње гасних бушотина велики проблем представља доток течнефазе у канал бушотине. Уколико не постоји довољна брзина кретања гаса долази до нагомилавања течне фазе која проузрокује стварање стуба течности чији је хидростатичкипритисак већи од притиска слоја. Овакви услови у бушотини проузрокују постепено смањење производње и престанак рада.Као једна од мера решавања ове проблематике у бушотине се уграђује дубинска дизна која утиче на ток флуида у бушотини и омогућава изношење течне фазе на површину. Пре уградње дубинске дизне треба извршити ...Срђан Павлов. Повећање производње гаса уградњом дубинске дизне, 2022
-
Cementacija bušotine – problem gubitka cementne kaše na naftnom polju XY
Nemanja Bobić (2023)Prilikom izrade novih bušotina na naftnom polju XY javio se problem tokom cementacije eksploatacione kolone zaštitnih cevi jer je uočeno da dolazi do gubitka cementne kaše. Usled gubitka, cementacija nije mogla biti urađena po planu, već su vršene remontne cementacije, čime se povećava vreme potrebno za izradu bušotine kao i njeni troškovi. Pre izrade novih bušotina rađen je projekat kako bi se prevazišao ovaj problem. Zamisao je bila primeniti olakšanu cementnu kašu i time sprečiti da hidrostatički stub cementa ...Nemanja Bobić. Cementacija bušotine – problem gubitka cementne kaše na naftnom polju XY, 2023
-
Енергетско-еколошки ефекти производње електричне енергије бинарним циклусом
Матеја Прентић (2022)Бинарне геотермалне електране играју битну улогу у светској производњи електричне енергије из ниских и средњетемпературних геотермалних извора. У овом раду је дат прицип рада и термодинамичка анализа рада геотермалне електране са бинарним циклусом. Посебно место у овом раду заузима преглед критеријума за избор радних флуида, као и утицај истих на перформансе циклуса као што су притисак на улазу у турбину, специфичан технички рад који турбина остварује, температура ињектирања геотермалног флуида назад у лежиште и друге. У циљу поређења учинка ...бинарни циклус, геотермални флуид, радни флуид, изопентан, термоелектрана, R245fa, снага, термодинамички степен корисности, угаљ, CO2Матеја Прентић. Енергетско-еколошки ефекти производње електричне енергије бинарним циклусом, 2022
-
Analiza stabilnosti kosina u čvrstim stenskim masama
Nikola Šućur (2022)U radu je prikazan postupak analize stabilnosti kosina u čvrstim stijenskim masama. Stabilnost kosina obrađena je kinematskom analizom i metodom granične ravnoteže (MGR). Najprije je obrađen teorijski dio navedenih metoda, da bi se u nastavku rada pomenute metode primjenile na primjeru iz prakse. Analiza stabilnosti je sprovedena u različitim programima (Slide 2, RocPlane, Swedge, RocFall) koji se često koriste u geotehničkoj praksi.Nikola Šućur. Analiza stabilnosti kosina u čvrstim stenskim masama, 2022
-
Mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila
Dušan Milaković (2022)Podzemne prostorije velikog profila, danas se uglavnom izrađuju mehannizovanim načinom. Izrada ovih prostorija je skup aktivnosti iz više oblasti koje se međusobno prepliću, a dominantne su oblast građevinarstva i rudarstva. Složena geološka sredina uslovljava izbor tehnologije iskopa, koja posredno utiče na nivo pritisaka stenske mase i na izbor podgradne konstrukcije, odvodnjavanja, provetravanja, … Završni izgled podzemnih objekata velikog profila zavisi od namene i veka trajanja. U ovom radu, u potrebnom obimu, prikazana je mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila. ...Dušan Milaković. Mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila, 2022
-
Mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila
Dušan Milaković (2022)Podzemne prostorije velikog profila, danas se uglavnom izrađuju mehannizovanim načinom. Izrada ovih prostorija je skup aktivnosti iz više oblasti koje se međusobno prepliću, a dominantne su oblast građevinarstva i rudarstva. Složena geološka sredina uslovljava izbor tehnologije iskopa, koja posredno utiče na nivo pritisaka stenske mase i na izbor podgradne konstrukcije, odvodnjavanja, provetravanja, … Završni izgled podzemnih objekata velikog profila zavisi od namene i veka trajanja. U ovom radu, u potrebnom obimu, prikazana je mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila. ...Dušan Milaković. Mehanizovana izrada podzemnih prostorija velikog profila , 2022
-
Moncograniti potoka Radovac (Kosmaj)
Maletić Milica (2023)Usled gravitacione nestabilnosti Dinaridskog orogena smeštanje Kosmajskog granitoida završeno je tokom paleogena i ranog neogena. Stene nastale u ovom periodu pripadaju šumadijskoj metalogenetskoj zoni, a petrografski su svrstane u tercijarne kalijske magmatske stene koje vode poreklo iz kontinentalne kore. Makroskopskom i mikroskopskom analizom je utvrđeno da se radi o moncogranitu zrnaste do porfiroidne strukture izgrađenom od ortoklasa, plagioklasa, kvarca, biotita i amfibola. Pojava sericita, epidota i hlorita ukazuje na izvestan stepen sekundarnih alteracija kojima je moncogranit podlegao u uslovima ...Maletić Milica. Moncograniti potoka Radovac (Kosmaj), 2023
-
Процена утицаја на животну средину пројекта изградње складишта фосфогипса Еликсир Прахово
Магдалена Милановић (2023)Савремени свет се суочава са бројним изазовима одржавањем равнотеже између економског развоја и очувања животне средине. Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света, игра важну улогу у стварању економске вредности, али истовремено ствара велики притисак на природну околину и животну средину. Рударство је важна индустрија која доприноси економском развоју многих региона и земаља широм света. Међутим, она такође зависи и од експлоатације природних ресурса као што су минерали, метали, нафта, гас, итд. Процеси експлоатације и обраде руде ...процена утицаја на животну средину, студија утицаја пројекта на животну средину, заштита животне средине, одлагалиште фосфогипсаМагдалена Милановић. Процена утицаја на животну средину пројекта изградње складишта фосфогипса Еликсир Прахово, 2023
-
Vazdušni udari koji nastaju pri miniranju
Lazar Radovanović (2023)Ukupna energija koja se oslobodi pri eksploziji određene količine eksploziva predaje se okolnoj sredini i manifestuje se kroz različite efekte. U produktivne efekte miniranja ubrajamo: drobljenje stenske mase do željene granulacije i premeštanje izdrobljene mase i njeno slaganje sa približno željenim oblikom gomile na željenom mestu. U neželjene i štetne efekte miniranja mogu se ubrojati: prekomerno drobljenje stenske mase u neposrednoj okolini bušotine, drobljenje stenske mase iza i sa strane minskog polja, odbacivanje pojedinih komada na velika rastojanja, seizmički ...vazdušni udari, nadpitisak, miniranje, sredstva za iniciranje, seizmograf, detonirajući štapin, Nonel sistemLazar Radovanović. Vazdušni udari koji nastaju pri miniranju, 2023