Претрага
1281 items
-
Unusually sluggish microemulsion system with water, toluene and a technical branched alkyl polyethoxylate
Marija Ilić, Franz-Hubert Haegel, Vesna Pavelkić, Snežana Zlatanović, Zoran Marković, Aleksandar Cvjetić (2015)Microemulsion systems with water, toluene and nonionic surfactants are interesting for application due to the excellent solvent properties of aromatic hydrocarbons. In this study, the pseudo-binary phase diagram (“fish-diagram”) of such a ternary system was investigated using a branched technical alkyl polyethoxylate. Lutensol ON 50 (i-C10E5) was considered a suitable surfactant. The system with technical branched i-C10E5 exhibits very long, and for compositions near optimum solubilization, i.e., the minimum content of surfactant needed for a bicontinuous microemulsion, extremely long ...микроемулзија, толуен, оксоалкохол етоксилат, термодинамичка стабилност, тернарни фазни дијаграми, дијаграми „fish“Marija Ilić, Franz-Hubert Haegel, Vesna Pavelkić, Snežana Zlatanović, Zoran Marković, Aleksandar Cvjetić. "Unusually sluggish microemulsion system with water, toluene and a technical branched alkyl polyethoxylate" in Chemical Industry and Chemical Engineering Quarterly (2015). https://doi.org/10.2298/CICEQ141012045I
-
Tehnike mekog računarstva u hidrogeologiji
Meko računarstvo predstavlja skup inteligentnih metoda koje se, za razliku od klasičnog računarstva, zasnivaju na približnom izračunavanju i zaključivanju. Ove metode imitiraju biološke procese kao što su neuroni u mozgu, evolucijski procesi i ljudska sposobnost zaključivanja, što omogućava efikasno rešavanje problema koje je teško rešiti tradicionalnim matematičkim i računarskim metodama. Tehnike mekog računarstva, poput veštačkih neuronskih mreža (ANN), fazi logike i adaptivnih neuro-fazi sistema zaključivanja (ANFIS), su široko korištene i pokazale su se pouzdanim i jednostavnim za simulaciju složenih ...Ivan Drakulić, Dušan Polomčić, Jelena Ratković, Dragoljub Bajić. "Tehnike mekog računarstva u hidrogeologiji" in Zbornik radova XVII srpskog simpozijuma o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet (2024). https://doi.org/10.5281/zenodo.13739966
-
Korelacija magnetnog susceptibiliteta i sadržaja metala u flotacijskom jalovištu
Procena metala u rudama, jalovištu i zemljištu se tradicionalno određuje hemijskim metodama kao što su Rengen fluorescentna analiza (XRF), Instrumentalna neutronska aktivaciona analiza (INAA) i Masena spektrometrija induktivno spregnute plazme (ICP-MS). Neke od pomenutih metoda su veoma zahtevne i skupe, te se nametnula potreba ka traženju jeftinijeg alata za brzu procenu prisustva pojedinih metala. Tokom poslednjih nekoliko decenija, mnoge studije su pokazale da su magnetna merenja dovoljno osetljiva da detektuju magnetni signal feromagnetnih materijala, a samim tim i metala ...Filip Abramović, Vesna Cvetkov, Aco Ilić, Dragana Životić. "Korelacija magnetnog susceptibiliteta i sadržaja metala u flotacijskom jalovištu" in 18. Kongres geologa Srbije "Geologija rešava probleme", Divčibare, 01-04 jun 2022., Srpsko geološko društvo (2022)
-
Ventex: an expert system for mine ventilation systems analysis
roblems relating to mine ventilation systems analysis are usually of a very complex nature. They involve the estimation of numerous interdependent parameters pertaining to the network status, ventilation status, ventilation system stability, air current losses, climate conditions, gas state, fire risk and dangerous dust pollution risk. The solution to these problems relies, to a great extent, on numerical methods. With the development of computer technology these methods were incorporated as numerical routes in software packages, such as the mine ...Nikola Lilić, Ranka Stanković, Ivan Obradović. "Ventex: an expert system for mine ventilation systems analysis" in Mining Technology, United Kingdom (1997)
-
Inhibitory effect of platinum and ruthenium bipyridyl complexes on porcine pancreatic phospholipase A2
Tina Kamčeva, Jörg Flemmig, Bojana Damnjanović, Jürgen Arnhold, Aleksandar Mijatović, Marijana Petković (2011)Fosfolipaza pankreasa A2 (PLA2) igra važnu ulogu u ćelijskoj homeostazi kao iu procesu karcinogeneze. Efekti metalo-lekova koji se koriste kao hemoterapeutici na aktivnost ovog enzima nisu poznati. U ovom radu, interakcija između PLA2 svinjskog pankreasa i dva odabrana kompleksa prelaznih metala — tetrahloro(bipiridin) platine(IV) ([PtCl4(bipi)]) i dihloro (bipiridin) rutenijum(III)hlorida ([RuCl2(bipi)2) ]Cl)—proučavana je. Laserska desorpcija/jonizacija uz pomoć matriksa, vremenska masa spektrometrija (MALDI-TOF MS) i fluorescentna spektroskopija korišćeni su za analizu aktivnosti enzima u odsustvu i prisustvu metalnih kompleksa i za ...Tina Kamčeva, Jörg Flemmig, Bojana Damnjanović, Jürgen Arnhold, Aleksandar Mijatović, Marijana Petković. "Inhibitory effect of platinum and ruthenium bipyridyl complexes on porcine pancreatic phospholipase A2" in Metallomics, Oxford University Press (OUP) (2011). https://doi.org/10.1039/c1mt00088h
-
Challenges of Energy Transition in the Individual Heating Sector
U radu su prikazani rezultati istraživanja i ankete koja je sprovedena 2020. godine u domaćinstvima sa individualnim sistemima grejanja u Srbiji. Cilj ankete je bio da se sagleda stanje individualnih sistema grejanja, ali i stavovi vlasnika sistema vezano za energetsku tranziciju. Rezultati ukazuju na zastarelost sistema grejanja, nisku efikasnost, nedovoljna ulaganja u primenu mera energetske efikasnosti i nedostatak finansijskih sredstava za ulaganje u održivo grejanje. Osnovni prioriteti kod izbora načina grejanja jesu troškovi kupovine sistema i troškovi energenta, dok ...Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "Challenges of Energy Transition in the Individual Heating Sector" in Energija, ekonomija, ekologija, University Library in Kragujevac (2022). https://doi.org/10.46793/EEE22-1.17P
-
Optimizacija ugla nagiba generalne kosine unutrašnjeg odlagališta površinskog kopa Tamnava-Zapad
Formiranje geomehanički tabilnih unutrašnjih odlagališta otkrivke ima izuzetno značajnu ulogu pri projektovanju i planiranju razvoja površinskih kopova uglja sa aspekta preraspodele masa otkrivke, dinamike eksploatacije, ekoloških zahteva, rudarskih rizika i troškova. Uvećanje zavodnjenosti unutrašnjeg odlagališta otkrivke površinskog kopa Tamnava-Zapadno Polje, kao posledica globalnih klimatskih promena sa pojavom katastrofalnih obimnih padavina i velike poplave, dovelo je i do značajnih ali i trajnih promena geomehaničkih karakteristika materijala, umanjenja stabilnosti generalne kosine unutrašnjeg odlagališta i znatnog povećanja rudarskog rizika. Inovirane varijantne ...Natalija Pavlović, Branko Petrović, Tomislav Šubaranović, Ivan Janković. "Optimizacija ugla nagiba generalne kosine unutrašnjeg odlagališta površinskog kopa Tamnava-Zapad" in 15. Međunarodna konferencija o površinskoj eksploataciji OMC 2022, Zlatibor, 12.-15.10.2022., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2022)
-
Effects of bentonite binder dosage on the properties of green limestone pellets
Vladimir Jovanović, Dinko Knežević, Živko Sekulić, Milan Kragović, Jovica Stojanović, Slavica Mihajlović, Dragana Nišić, Dragan Radulović, Branislav Ivošević, Milan Petrov (2016)This paper presents the results of tests carried out to determine how the dosage of bentonite added as binder, affects the properties of green pellets made of the limestone fines that originate from Lithothamnium limestone processing. Bentonite was added to limestone in different mass fractions (1, 2.5, 5 and 10%), whereas all the other parameters of the pelletizing process remained constant. The aim of pelletizing was to consolidate limestone fines and form mechanically stable pellets, provided that all the ...Vladimir Jovanović, Dinko Knežević, Živko Sekulić, Milan Kragović, Jovica Stojanović, Slavica Mihajlović, Dragana Nišić, Dragan Radulović, Branislav Ivošević, Milan Petrov. "Effects of bentonite binder dosage on the properties of green limestone pellets" in Chemical Industry, Beograd : National Library of Serbia (2016). https://doi.org/10.2298/HEMIND160210023J
-
Adsorption and degradation of some psychiatric drugs by sol-gel synthesized titania-based photocatalysts: influence of tungsten and sodium content
Nina L. Finčur, Maja J. Šćepanović, Mirjana Grujić-Brojčin, Biljana F. Abramović, Jugoslav B. Krstić, Aleksandar Kremenović, Tatjana Srećković, Aleksandar Golubović (2019)Mesoporous anatase nanopowders were doped with 0.05−0.5 mol% of W6, in order to obtain more efficient photocatalyst than TiO2 Degussa P25 in the degradation of amitriptyline (AMI) under simulated solar irradiation (SSI). Dominant XRPD peaks were ascribed to anatase phase, with additional peaks which could correspond to brookite, TiO2 bronze and sodium titanate, Na2Ti9O19. The Raman scattering measurements have confirmed anatase as dominant phase, with broad Raman feature at ~270 cm−1 possibly related to Ti–O–Na stretching vibration. All W-doped ...Sol-gel synthesis, Doped titania nanopowders, XRPD, Raman spectroscopy, Adsorption and photocatalytic degradation, Psychiatric drugsNina L. Finčur, Maja J. Šćepanović, Mirjana Grujić-Brojčin, Biljana F. Abramović, Jugoslav B. Krstić, Aleksandar Kremenović, Tatjana Srećković, Aleksandar Golubović. "Adsorption and degradation of some psychiatric drugs by sol-gel synthesized titania-based photocatalysts: influence of tungsten and sodium content" in Journal of Sol-Gel Science and Technology, Springer Science and Business Media LLC (2019). https://doi.org/10.1007/s10971-019-04925-4
-
Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC
OntoLex, dominantni standard zajednice za mašinski čitljive leksičke resurse u kontekstu RDF-a, Linked Data i tehnologija Semantičkog veba, trenutno se proširuje sa posebnim modulom za Frekvencije, Primere i Informacije zasnovane na Korpusu (OntoLex-FrAC). Predlažemo novi komponent za OntoLex-FrAC, koji se bavi inkorporacijom korpusnih upita za (a) povezivanje rečnika sa korpusnim mašinama, (b) omogućavanje RDF baziranih web servisa da dinamički razmenjuju korpusne upite i podatke odgovora, i (c) korišćenje konvencionalnih upitačkih jezika za formalizaciju unutrašnje strukture kolokacija, skica reči i ...standardizacija, digitalna leksikografija, OntoLex, upiti korpusa, povezani podaci, Lingvistički povezani otvoreni podaciChristian Chiarcos, Ranka Stanković, Maxim Ionov, Gilles Sérasset. "Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation (LREC-COLING 2024), Turin, 20-25 May 2024, LREC (2024)
-
Osnove mašinskog učenja u hidrogeologiji
Mašinsko učenje predstavlja skup metoda koje se u poslednje vreme koriste u brojnim naučnim oblastima i koje su uveliko promenile način na koji analiziramo podatke, pravimo predviđanja i rešavamo složene probleme. Poslednjih godina, mašinsko učenje se pokazalo kao moćan alat u svetu nauke, koji ima ogroman potencijal i u hidrogeologiji. Sa svojom sposobnošću da automatski uči iz ogromne količine podataka, mašinsko učenje otvara nove mogućnosti za rešavanje problema kao što su karakterizacija izdani, procena kvaliteta vode i predviđanje nivoa ...Ivan Drakulić, Dušan Polomčić, Jelena Ratković. "Osnove mašinskog učenja u hidrogeologiji" in Zapisnici srpskog geološkog društva (za 2023. godinu), Srpsko geološko društvo (2024)
-
Morphostratigraphical correlation of the Sava River sediments near Belgrade and the Južna Morava terraces
Draženko Nenadić, Katarina Bogićević (2024)Pleistocenske rečne naslage imaju veliko rasprostranjenje na području priobalnog dela reke Save kod Beograda. Tvorevine sličnih karakteristika izgrađuju visoke terase dolinskih sistema Velike, Južne i Zapadne Morave. Precizna korelacija naslaga Save i Južne Morave nije moguća.Draženko Nenadić, Katarina Bogićević. "Morphostratigraphical correlation of the Sava River sediments near Belgrade and the Južna Morava terraces" in Bulletin of the Natural History Museum, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2024). https://doi.org/10.5937/bnhmb2316035N
-
Towards Automatic Definition Extraction for Serbian
U radu su prikazani preliminarni rezultati automatske ekstrakcije kandidata za definicije rečnika iz nestrukturiranih tekstova na srpskom jeziku u cilju ubrzanja razvoja rečnika. Definicije u rečniku Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) korišćene su za modelovanje različitih tipova definicija (opisnih, gramatičkih, referentnih i sinonimskih) koje imaju različite sintaksičke i leksičke karakteristike. Korpus istraživanja sastoji se od 61.213 definicija imenica, koje su analizirane korišćenjem morfoloških e-rečnika i lokalnih gramatika implementiranih kao pretvarači konačnih stanja u paketu za obradu korpusa otvorenog ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Rada Stijović, Mirjana Gočanin, Mihailo Škorić. "Towards Automatic Definition Extraction for Serbian" in Proceedings of the XIX EURALEX Congress of the European Assocition for Lexicography: Lexicography for Inclusion (Volume 2). 7-9 September (virtual), Democritus University of Thrace (2021)
-
Koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM) u energetici – konekcija sa budućom primenom Industrije 5.0
Četvrtu industrijsku revoluciju - Industrija 4.0 karakteriše upotreba cyber-fizičkih sistema. Da bi se postigla optimalna strategija održavanja (ali i proizvodnje), neophodno je razviti sisteme koji podržavaju napredne inteligentne sisteme održavanja ili tehnologije pametnog održavanja. Iz toga su proizašli postulati Prediktivnog održavanja 4.0 koji definišu veoma blisku budućnost u oblasti održavanja tehničkih sistema. Prediktivno održavanje 4.0 uključuje iskorišćenje snage veštačke inteligencije za stvaranje stalnog uvida u otkrivanje uzroka i anomalija u radu opreme, koje se ne otkrivaju kognitivnim moćima. Drugim ...Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Miloš Tanasijević, Filip Miletić. "Koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM) u energetici – konekcija sa budućom primenom Industrije 5.0" in Energija, ekonomija, ekologija, Savez energetičara (2022). https://doi.org/ 10.46793/EEE22-2.54J
-
Multi-elemental analysis of real water samples from the Požega area, Serbia
Nebojša Pantelić, Jana Štrbački, Ivana Maloparac, Nikola Tomašević, Biljana Dojčinović, Aleksandar Kostić (2022)Cilj ovog rada bio je ispitivanje kvaliteta realnih uzoraka vode za piće, prikupljenih sa teritorije grada Požege i okolnih seoskih naselja. Za određivanje koncentracije makro i mikroelemenata u uzorcima vode korišćena je analitička tehnika induktivno kuplovana plazma sa optičkom emisionom spektrometrijom, ICP-OES. Dobijeni rezultati upoređivani su sa maksimalno dozvoljenim kocentracijama elemenata propisanim nacionalnim Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće, kao i preporukama Svetske zdravstvene organizacije (WHO) i Američke agencije za zaštitu životne sredine (EPA). Analizirane vode su malomineralizovane ...Nebojša Pantelić, Jana Štrbački, Ivana Maloparac, Nikola Tomašević, Biljana Dojčinović, Aleksandar Kostić. "Multi-elemental analysis of real water samples from the Požega area, Serbia" in Zastita materijala, Inženjersko društvo za koroziju (2022). https://doi.org/10.5937/zasmat2201058P
-
Tehno-ekonomska analiza varijanti sistema odvodnjavanja površinskog kopa Drmno od podzemnih voda do kraja eksploatacije
Odvodnjavanje površinskog kopa Drmno od podzemnih voda je jedan od najznačajnijih podsistema u procesu eksploatacije u veoma zavodnjenoj radnoj sredini Kostolačkog basena uglja. Već od 2006. godine, Inovirani dugoročni program razvoja eksploatacije uglja predviđa izradu ekrana, pored zadržavanja postojećih standardnih metoda odvodnjavanja od podzemnih voda linijama bunara. Iako je kasnijim Glavnim rudarskim projektom, takođe, bila predviđena izrada ekrana, njegova realizacija nije započela. Na osnovu realnog sagledavanja postojeće projektne dokumentacije, početak izrade ekrana se predviđa od 2023. godine. ...Tomislav Šubaranović, Dušan Polomčić, Vladimir Pavlović. "Tehno-ekonomska analiza varijanti sistema odvodnjavanja površinskog kopa Drmno od podzemnih voda do kraja eksploatacije" in XIII Međunarodna konferencija OMC, Zlatibor, 2018, Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2018)
-
SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading
U članku je predstavljen SrpELTeC, korpus razvijen u okviru akcije COST Distant Reading for European Literary History (CA16204). Svi romani u SrpELTeC-u su odabrani, pripremljeni i obeleženi korišćenjem zajedničkih principa uspostavljenih za sve jezičke zbirke u Evropskoj zbirci književnog teksta (ELTeC). Navedeni su izazovi i rešenja u pripremi SrpELTeC od nule. Svi romani su ručno kodirani u TEI sa bogatim metapodacima i strukturnim napomenama. Automatska anotacija je uključivala POS-označavanje, lematizaciju i imenovane entitete, oslanjajući se na resurse za obradu ...digital humanities, Serbian literature, text corpora, distant reading , linked data, named entity recognition, text analyticsRanka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas. "SrpELTeC: A Serbian Literary Corpus for Distant Reading" in Primerjalna književnost, Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts (2024). https://doi.org/10.3986/pkn.v47.i2.03
-
Callovian (Middle Jurassic) terebratulide brachiopods from the Jordan Valley (northwestern Jordan)
U radu je izvršena revizija srednjojurskih terebratulidskih brahiopoda Jordanske doilne, a takodje su spisku predhodne faune dodati i novi taksoni. Sa profila Tel el Dahab, iz kelovejskih stena (Muganija formacija) odredjeni su novi taksoni terebratulida: Kutchithyris simoni sp. nov. i Trigonithyris wilsoni sp. nov, koji su ovom prilikom opisani. Takodje, po prvi put se iz Jordana pominju i tri terebratulidske vrste: Bihenithyris barringtoni, Ptyctothyris daghaniensis i Sphriganaria cardioides koje su nadjene zajedno sa Bihenithyris weiri, a koje imaju šire ...Howard R. Feldman, Barbara V. Radulović, Vladan J. Radulović, Fayez Ahmad. "Callovian (Middle Jurassic) terebratulide brachiopods from the Jordan Valley (northwestern Jordan)" in Historical Biology, Informa UK Limited (2021). https://doi.org/10.1080/08912963.2019.1677643
-
Preliminary Physical-Chemical and Mineralogical Characterization of Furnace Dust Samples, the Basis for the Selection of Samples for Research Within the Project Eit Rawmaterials Dustrec
Velike količine prašine iz EAF peći se stvaraju u Evropi (1,3 Mt), kao i u svetu (8,764 Mt). Zbog visokog sadržaja Fe i Zn, čiji sadržaj često dostiže ukupno između 50 i 60 tež. %, EAF prašina ima uvek bio interesantan za reciklažu. Do sada je najčešće primenjivana metoda obrade EAF prašine pirometalurški proces ekstrakcije Zn u Vaelz peći (85 % tržišnog učešća). U radu su predstavljene EIT sirovine Projekat: RIS-DustRec, koji ima za cilj razvoj inovativnih tehnologija za ...Gašper Tavčar, Davide Mombelli, Dragan Radulović, Ivica Ristović. "Preliminary Physical-Chemical and Mineralogical Characterization of Furnace Dust Samples, the Basis for the Selection of Samples for Research Within the Project Eit Rawmaterials Dustrec" in 9th International Conference MINING AND ENVIRONMENTAL PROTECTION, 24-27.05.2023., Soko Banja, University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, Belgrade, Serbia (2023)
-
EIT rawmaterials projects in support of the supply chain of critical raw materials for the Eu
Ograničene pojave ležišta primarnih mineralnih sirovina i sve siromašnija ležišta, pored sve većih zahteva za sirovinama potrebnih za zelenu tranziciju, primorali su stručnjake i naučnike u Evropskoj Uniji pa i u svetu da traže nova rešenja za dobijanje potrebnih količina mineralnih sirovina. Naime, najveći proizvođači kritičnih sirovina u svetu se nalaze van EU - Kina, Australija, Brazil, Kongo, itd. Ograničen pristup ovim ležištima, kao i smanjene količine kritičnih sirovina na slobodnom tržištu, uslovili su EU da istražuje nove mogućnosti ...kritične sirovine, EAF i CF pećna prašina, reciklaža, fizičko-hemijska i mineraloška karakterizacijaRadulović Dragan , Stojanović Jovica, Širadović Emilija , Stojković Nevena , Ristović Ivica. "EIT rawmaterials projects in support of the supply chain of critical raw materials for the Eu" in 16th INTERNATIONAL MINING CONFERENCE OMC 2024, Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju Urednik (2024)