Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije

Објеката

Ментор
Ivan Matić
Члан комисије
Veselin Dragišić
Zoran Nikić
Slavko Torbica
Креатор
Branko R. Miladinović
Датум издавања
2016-04-27
Сажетак
Ugalj predstavlja energent na čijoj osnovi se razvija privreda celog sveta.Zato mu se pridaje velika pažnja u eksploataciji i preradi, bez obzira na mnogeštetne uticaje na životnu sredinu, a posebno na efekat staklene bašte koji sestvara emisijom zagađujućih materija u atmosferu radom termoelektrana naugalj.U Srbiji, resurs koji se danas u najvećoj meri koristi u proizvodnjielektrične energije je ugalj i on učestvuje u proseku sa 70 %. U strukturi ukupneproizvodnje ugljeva, dominiraju lignitski ugljevi sa učešćem od 98 %, a kamenii mrki ugljevi sa 2 % (2012. god.).Otkop kamenih i mrkih ugljeva u Srbiji, odvija se trenutno u 8ugljonosnih basena, u kojima rade 11 rudnika se podzemnom i 1 rudnik sapovršinskom eksploatacijom uglja. Bez obzira na značajne eksploatacionerezerve ovih vrsta ugljeva, ostvaruje se relativno skromna godišnja proizvodnjakoja, u proseku, iznosi oko 590.000 t (2010-2012. god.). Ova količina nepodmiruje ni polovinu potreba Srbije za ovim vrstama ugljeva.Opšta je ocena da u dosadašnjem periodu, nije pridavano dovoljnopažnje ležištima kamenih i mrkih ugljeva sa hidrogeološkog aspekta. Zato, ciljove doktorske disertacije se zasnivao na definisanju uslova formiranja prilivarudničkih voda, njihovog hemijskog sastava kao dela ukupnog vodnog resursaSrbije i definisanja negativnih aspekata eksploatacije, odvodnjavanja rudnika iprerade uglja na životnu sredinu.Rezultati do kojih se došlo tokom ovih hidrogeoloških istraživanja,ukazuju na složene uslove formiranja rudničkih voda, kao odraz uticaja brojnihprirodnih i veštačkih faktora. Analizom režima rudničkih voda i primenomstatističkih metoda, definisane su funkcionalne zavisnosti uticaja padavina ipovršinskih voda na veličinu priliva rudničkih voda u rudarske radove.Sprovedena hidrogeološka istraživanja su ukazala, generalno, na slabuvodonosnost ugljonosnih serija u kojima su formirana ležišta kamenih i mrkihugljeva. Međutim kada ih u litološkom pogledu izgrađuju vulkanogenoIVsedimentne tvorevine i pritom su tektonski izrasedane, onda pukotinskiakviferi u njima, predstavljaju glavni faktor ovodnjenosti ležišta uglja. Primer utom pogledu je rudnik „Štavalj“, u kome se javljaju najveći prilivi rudničkihvoda od svih rudnika sa podzemnom eksploatacijom uglja u Srbiji (51-77 l/s, zaperiod 2003.-2011.). Za simulaciju i kratkoročnu prognozu priliva ovihrudničkih voda, korišćen je model višestruke linearne regresije kojim jeuspostavljena zavisnost između nezavisno promenljivih veličina (dnevne sumepadavina, temperature i dnevni prilivi rudničkih voda)...
Coal is a fossil fuel and one of the drivers of the global economy.Consequently, coal extraction and processing receive much attention, despiteadverse environmental impacts, particularly the greenhouse effect due toemissions of pollutants from coal-fired thermoelectric power plants into theatmosphere.In Serbia, coal is the most widely used resource for electric powergeneration, with an average share of 70%. Regarding the types of coal, theproportion of brown coal is 98% and that of black lignite and hard coal 2%(2012).Black lignite and hard coal are extracted from eight coal basins, including12 underground mines and one open-pit mine. Despite abundant reserves ofthese types of coal, the annual output is relatively modest – about 590,000 t onaverage (2010-2012). This quantity does not meet even half of Serbia’s demand.The prevailing opinion is that black lignite and hard coal deposits havenot received enough attention to date from a hydrogeological perspective.Consequently, the objective of the present doctoral thesis is based on definingthe conditions for the inflow of mine water and its chemical composition,relative to Serbia’s overall water resources, as well as the environmentalimpacts of coal extraction, mine dewatering, and coal processing.The results of hydrogeological exploration point to rather complexconditions that govern the formation of mine water, as a result of numerousnatural and man-made factors. The mine water regimes are assessed andstatistical methods applied to define the dependency and effect of precipitationand surface water on the rate of mine water inflow into underground miningoperations.Hydrogeological research also indicates a generally poor waterconductivity of the sequences of black lignite and hard coal deposits. However,VIIin places where they are lithologically built up of igneous and sedimentaryformations, and also tectonically broken-up, the fractured aquifers within themare the main driver of coal seam wetting. One such example is Štavalj Mine,which features the highest rates of underground mine water inflow in Serbia(51-77 l/s, 2003-2011). Multiple linear regression model is used for simulationsand short-term forecasting of mine water inflow, to establish a correlationbetween independent variables (daily precipitation totals, temperatures, anddaily rates of mine water inflow)...
Serbia, black lignite and hard coal, underground mining, coalprocessing, mine water, chemical composition, emission of pollutants,environment
Формат
application/pdf
Језик
sr
Издавач
Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет
Права
Autorstvo-Nekomercijalno-Bez prerade 3.0 Srbija (CC BY-NC-ND 3.0)
Извор
Универзитет у Београду
Subject
Srbija, kameni i mrki ugalj, podzemna eksploatacija, preradauglja, rudničke vode, hemijski sastav, emisija zagađujućih materija, životnasredina
Тип
Докторска дисертација

Branko R. Miladinović. "Hidrogeoekološki uslovi eksploatacije kamenih i mrkih ugljeva Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-04-27)